Merkez Bankası yılın son enflasyon raporunda tahminlerini yukarı çekti.
Yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 38'den yüzde 44'e, 2025 tahmini de yüzde 14'ten yüzde 21'e çıkarıldı. 2026 enflasyon tahmini de yüzde 9'dan yüzde 12'ye yükseltildi.
Önceki hedefler gerçekçi bulunmadığında Merkez Bankası yönetimi "tahmin aralığı" içerisinde kalmanın önemli olduğunu vurgulamıştı. Bugün yapılan güncellemeyle birlikte önceki raporda yüzde 36-42 olarak belirlenen tahmin aralığının dışına çıkılmış oldu.
Bir önceki raporda 2024 sonunda gıda enflasyonunun yüzde 35,5 olacağı öngörülmüştü. Ancak yılın ilk 10 ayında gıda fiyatlarındaki birikimli artış yüzde 34,9 oldu. Bu nedenle yıl sonu tahmini yüzde 41,8'e çekildi.
Gıda enflasyonunda beklenti 2025 içinse yüzde 15'ten yüzde 22,5’e yükseltildi.
Aralık'a niyet, Mart'a kısmet
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, raporun duyurulduğu basın toplantısında yıllık enflasyonun seyrini şu sözlerle değerlendirdi: "Enflasyonda üst bant olan yüzde 42'ye yıl sonunda gelmeyi düşünüyorduk, en kötü ihtimalle, mevcut durumda baktığımızda buraya Ocak ayında ulaşacağız, ama bizim hedefimiz orta nokta, 38'e de Mart ayında ulaşacağımızı değerlendiriyoruz" dedi.
Aylık kira enflasyonunun önümüzdeki dönemde yavaşlayacağını öngören Karahan, "2024 kalanında aylık enflasyonu yüzde 1,5'in biraz üstü bekliyoruz" dedi.
Kamu harcamalarının azaltılmasını savunan Karahan, arzu ettiği düşüşün deprem harcamalarıyla birlikte sağlanabileceğini vurguladı.
Faizde indirim sinyali
Faiz indirim sürecine ilişkin soruyu yanıtlayan Karahan, "Enflasyonun ana eğilimindeki düşüşe bağlı olarak indirim döngüsü başladığında bile sıkı duruşumuzu koruyacağımızı ifade etmek istiyorum" diye konuştu.
Kırgızistan ve Macaristan ziyaretlerinden dönüşte konuşan AKP'li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, "Benim yaklaşım tarzımı biliyorsunuz. İnşallah faizle birlikte enflasyon da düşecek. Benim ekonomideki mantığım bu. Bir ekonomist olarak aldığım, öğrendiğim bilgi bu" dedi.
Aylar sonra "faiz sebep, enflasyon sonuç" tezini yineleyen Erdoğan'ın açıklaması, enflasyondaki sınırlı gerileme nedeniyle ertelenen faiz indirimi beklentisinin Aralık'ta gerçekleşebileceği yönünde yorumlandı.
Akçay yine 'modelledi': 'İleriye dönük endeksleme şart'
Merkez Bankası, asgari ücret için "tavsiye merci" olmadığını vurgulasa da bir süredir asgari ücretin belirlenmesinde gerçekleşen değil "hedeflenen" enflasyonun baz alınmasını dayatıyor.
"Hedef enflasyon" ısrarı bugün Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay tarafından da dile getirildi: "Bir noktada illaki ileriye dönük endekslemeye geçmek durumundayız, hem kamuda hem özel sektörde bir noktada devreye girmek zorunda, bu konjonktürün bunun için uygun bir dönem olduğu kanaatindeyim."
Asgari ücret artışının 2025 sonu için öngörülen enflasyon oranına göre yapılmasını savunan Akçay, 2024'ün ilk tahmininde yıl sonu enflasyonunun yüzde 36 olacağını bekliyordu. Üstelik bu beklentisini "Modelleme bilen arkadaşlar beni anlayacaktır. Enflasyon hedefini revize etmek çok zor ve hatta imkansıza yakın" sözleriyle savunuyordu.
Akçay'ın bu sözlerinden üç ay sonra 2024 enflasyon tahmini yüzde 36'dan yüzde 38'e, dokuz ay sonra da yüzde 38'den yüzde 44'e revize edildi.
Acı reçete 2028'e uzanacak
Merkez Bankası raporunda enflasyon kadar önemli olan bir diğer tahmin alanı "çıktığı açığı".
Grafikte kırmızı renkli eğri "çıktı açığı"nı gösteriyor. "Çıktı açığı" gerçekleşen ekonomik büyümenin, "potansiyel büyüme" tahmininden hangi yönde veya ne kadar saptığını gösteriyor. Burada potansiyel büyüme, ekonomide tüm üretici güçler tam kapasite çalıştırıldığında gerçekleşeceği tahmin edilen büyüme oranı anlamına geliyor.
Negatifte kalan "çıktı açığı" yukarı yönde sınırlı revize edilse de, yoksullaştıran ekonomi politikalarının 2025'in üçüncü çeyreğinde zirve yapacağını ve 2027 sonuna kadar şiddetini sürdüreceğini gösteriyor.
