Asgari ücret görüşmelerine günler kala yılın son enflasyon verisi açıklandı.
TÜİK, Kasım’da aylık enflasyonu yüzde 2,2 olarak ölçtü. Yıllık enflasyon Ekim'deki yüzde 48,6'dan yüzde 47,1'e indi.
Enflasyonun beklentiyi aşmasında gıda fiyatları etkili oldu. Gıda fiyatları yüzde 5,4 artarak son 9 ayın zirvesini gördü ve aylık enflasyona 1,2 puan katkı yaptı. Enflasyonun 0,4 puanı da konuttan geldi.
DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplamaya göre, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunun hissettiği gıda enflasyonu yüzde 86,2 oldu. Buna karşın en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 34,1 düzeyinde kaldı.
Enerji ve gıda fiyatlarının dışarıda tutulduğu çekirdek enflasyon Kasım’da yüzde 1,53, yıllık bazda yüzde 47,1 oldu.
Hizmet enflasyonunda yavaşlama Kasım’da da sürdü. Merkez Bankası bu kalemdeki seyri, enflasyonda düşüşün süreceği yönünde yorumluyor.
Patronlar ölümü gösterip sıtmayı dayatabilir
Merkez Bankası, son enflasyon raporunda yıl sonu tahminini yüzde 38'den yüzde 44'e yükseltmişti. Eylül başında güncellenen Orta Vadeli Program'daki yıl sonu tahminiyse yüzde 41,5 seviyesinde bulunuyor.
Yıl içinde defalarca güncellenmesine rağmen bu hedefler gerçekçi görünmüyor. Aralık’ta enflasyon yüzde 2 gelse dahi yıl sonu enflasyonu yüzde 45,8 olacak. Üstelik son aylarda enflasyon yüzde 2 seviyesinin altını hiç görmedi.
Tutmayan hedeflere karşın patronlar, ekonomi yönetimi ve uluslararası finans tekelleri asgari ücret zammının gerçekleşen değil, hedeflenen enflasyon baz alınarak belirlenmesini istiyor.
Merkez Bankası 2025 sonunda enflasyonun yüzde 21 olacağını söylüyor. Buna dayanan patronlar asgari ücretin yeni yılda yüzde 25 civarında zamlanması gerektiğini savunuyor.
Bir yıldan uzun süredir dile getirilen bu tezin ardında enflasyona ücret artışlarının neden olduğu yalanı yatıyor. Ancak araştırmalar enflasyonu işçilerin ücretindeki artıştan çok, patronların kârının beslediğini gösteriyor.
Kulislere göre, "yüzde 25" dayatmasına karşın uzlaşılması beklenen oran yüzde 40 seviyesinde. Bu durumda asgari ücret zammı önceki yıllardan farklı olarak gerçekleşen enflasyonun altında kalmış olacak.
Kamu emekçileri ve emekliler için sefalet zammı netleşiyor
Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim ve Kasım aylarını kapsayan 5 ayda enflasyon yüzde 14,6 oldu.
SSK ve Bağ-Kur emeklileri 6 ayda bir enflasyon kadar zam alıyor. Bu kapsamdaki emeklilerin 2024'ün ikinci yarısı için alacağı zam şimdilik yüzde 14,6 seviyesinde.
İşçi emeklileri Temmuz’da yüzde 24,73 zam almıştı.
Kamu emekçileri ve emeklileri için zam hesabı farklı. Bu hesaba göre toplu sözleşmeye ek olarak enflasyon farkına bakılıyor.
Kamu emekçileri Ocak ayından itibaren 2025'in ilk 6 ayı için toplu sözleşmeden kaynaklı yüzde 6 zam alacak. Buna enflasyon farkı eklenecek ve nihai zam oranı netleşecek.
Yılın ikinci yarısında kamu emekçileri henüz yüzde 4,2 enflasyon farkına hak kazandı.
