AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Afrika ziyaretinden dönerken, "Bunları ülkemizde ağırlamak gibi bir lüksümüz olamaz" sözleriyle işaret ettiği 10 büyükelçinin "istenmeyen kişi" ilan edilmesine yönelik talimatın Dışişleri Bakanlığı’na aynı gün iletildiği öğrenildi.
ANKA'dan Duygu Güvenç’in haberine göre, Bakanlığın Cumhurbaşkanlığı’ndan gelen bu talimat karşısında iki gün boyunca girişimde bulunduğu ancak başarılı olamadığı ifade edildi.
Erdoğan’ın Afrika gezisinin ardından Dışişleri Bakanlığı'na büyükelçilerin “persona non grata” ilan edilmesi için talimat verildi. Ancak habere göre ikili siyasi ilişkileri ele alan daireler bunu durdurmak için aksi görüş belirtti ve hiyerarşi içerisinde bu görüşler Erdoğan’a iletilmesi amacıyla Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'na sunuldu. İki gündür yapılan tüm girişimlere rağmen Erdoğan’ın talimatından vazgeçmediği öğrenildi.
Erdoğan’ın açıklamasının ardından söz konusu 10 büyükelçilik de başta Protokol Dairesi olmak üzere Dışişleri ile temasa geçerek bilgi almaya çalıştı ancak kendilerine henüz bir tebliğ yapılmadığı öğrenildi. Diplomatik kaynaklar, Büyükelçilere Türkiye'den ayrılmaları için henüz bir tebliğ iletilmediğini ifade etti.
Diplomasideki “karşılıklılık ilkesi” uyarınca 10 büyükelçinin istenmeyen kişi ilan edilmesi halinde Türkiye’nin bu ülkelerdeki büyükelçilerinin de aynı yöntemle geri gönderilmesi gündeme gelecek.
Ne olmuştu?
Osman Kavala’nın serbest bırakılması için Almanya, ABD, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İsveç, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda büyükelçiliklerinin 18 Ekim akşamında yaptığı ortak açıklamada, "AİHM’nin bu husustaki kararları doğrultusunda Osman Kavala’nın derhal serbest bırakılmasının sağlanması için Türkiye’ye çağrıda bulunuyoruz" denilmişti. 10 ülkenin Ankara büyükelçisi ertesi sabah 19 Ekim’de Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı.
Erdoğan da 21 Ekim’de Afrika gezisinden dönerken uçaktaki gazetecilere "Söyledim Dışişleri Bakanımıza, bizim bunları ülkemizde ağırlamak gibi bir lüksümüz olamaz. Türkiye'ye böyle bir ders vermek haddinize mi sizin? Kimsiniz siz?" dye konuşmuştu.
Son olarak 8 yıl önce Türkiye’de “istenmeyen kişi” gelişmesi yaşanmıştı. Mısır'ın, Türkiye'nin Kahire Büyükelçisi Hüseyin Avni Botsalı'yı istenmeyen kişi ilan etmesi üzerine, Türkiye de aynı tepkiyi vererek 23 Kasım 2013’te Mısır'ın Ankara Büyükelçisi Abderahman Salaheldin de "persona non grata" ilan edilmişti.
Hollanda ile Türkiye arasında 2017'de yaşanan gerilim sırasında da Hollanda Büyükelçisi persona non grata ilan edilmese de ülkeden ayrılması istenmişti.
"Persona Non Grata" terimi 1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Konvansiyonu’nun 9. maddesinde düzenleniyor.
