Şi Jinping’in Rus klasiğini anarak barış mesajı vermesi, “Batı’nın kurumlarının altını oyup yok etme” niyetinin kanıtı ilan edildi.
Tülay Yazar
ABD basınının “amiral gemisi” The New York Times, ilginç bir gazete. Kimi zaman yüksek standartlarda, nitelikli makalelere yer veren yayın, konu ideolojik kavga olunca her türlü standardı ayaklar altına almaktan hiç çekinmiyor.
Son örnek, dün gazetenin “Görüş” sayfasında yer verilen bir makale oldu. Makale, önce, “Bu okunamaz Rus romanı Şi Jinping’in manevi kılavuzu” başlığıyla çıktı. Gelen tepkilerden sonra NYT editörleri başlığa “çok büyük” bir müdahalede bulunarak şu ifadeyi tercih etti: “Şi’nin Amerika’ya karşı mücadelesine yön veren okunamaz kitap”.
Söz konusu kitap, 19’uncu asrın Rus devrimcilerinden Nikolay Çernişevski’nin “Nasıl Yapmalı” romanıydı. Çin lideri, Ekim ayında Rusya’nın Kazan kentinde düzenlenen BRICS zirvesinde yaptığı konuşmada kitaba atıfta bulunmuştu:
“Dünyanın düzensizlik ve karmaşa uçurumuna yuvarlanmasına izin mi vereceğiz, yoksa bir kez daha barış ve kalkınma yoluna girmesi için mi uğraşacağız? Bu, bana Çernişevski’nin ‘Nasıl Yapmalı’ kitabını anımsatıyor. Romandaki kahramanın sarsılmaz kararlılığı ve tutkulu mücadele azmi, tam bugün ihtiyaç duyduğumuz iradenin örneği.”
NYT’deki makalede, Şi’nin konuşması şu sözlerle yorumlandı: “Bay Şi, Rusya’nın tarihsel ve edebi geleneğini sık sık Batı’nın fikir ve kurumlarının altını oymak ve nihayet ortadan kaldırmak mesajını iletmek için kullanıyor.”
Amerikan gazetesinin Şi’nin sözlerinden veya Rus romanından bu sonuca varması, tam bir çarpıtma örneği.
Rus Çarlığı’na karşı mücadele eden Çernişevski, söz konusu romanı 1862-63 yıllarında hapishanedeyken yazdı. Bir aşk üçgenini konu alan roman, özellikle devrimci iradeyi sembolize eden Rahmetov karakteri nedeniyle akıllara kazınmış bir klasik. Lenin’in “Ne Yapmalı” kitabının başlığına ilham veren roman, bu kitapla karışmaması için, Türkçe’ye “Nasıl Yapmalı” olarak çevrildi ve ülkemizde de çok sattı.