Avrupalı uzmanlara göre, kıtada artan yeşil enerji üretimi, yükselen elektrik talebi ve elektrik kesintilerinin engellenmesi trilyonlarca dolarlık yatırım gerektirecek.

Bir hafta önce İspanya ve Portekiz, Avrupa tarihinin en büyük elektrik kesintisini yaşadı. Yetkililer hâlâ elektrik kesintilerinin nedenini araştırıyor. Ancak bulgular ne olursa olsun, analistler ve endüstri temsilcileri altyapı yatırımının elzem olduğunu söylüyor.

Reuters'ta yer alan habere göre, Avrupa'nın elektrik endüstrisi birliği Eurelectric'in genel sekreteri Kristina Ruby, "Elektrik kesintisi bir uyarıydı. Avrupa'nın elektrik şebekesini modernize etme ve güçlendirme ihtiyacının acil ve kaçınılmaz olduğunu gösterdi" dedi.

AB'nin elektrik şebekesi 40 yıllık

Avrupa Birliği'nin elektrik şebekesi çoğunlukla geçen yüzyıla dayanıyor. Hatların yarısı 40 yaşın üzerinde. Yükselen düşük karbonlu enerji üretimi ve veri merkezleri ile elektrikli araçlardan gelen artan talep, siber saldırılara dayanmak için dijital korumaya da ihtiyaç duyan şebekelerin elden geçirilmesini gerektiriyor.

Yenilenebilir enerjiye yapılan küresel yatırım 2010'dan bu yana neredeyse iki katına çıkarken, şebekelere yapılan yatırım yılda yaklaşık 300 milyar dolar seviyesinde neredeyse hiç değişmedi. Uluslararası Enerji Ajansı'na göre, gerekli revizyonları karşılamak için miktarın 2030'a kadar yılda 600 milyar doların üzerine çıkması gerekiyor.

İspanya'daki kesintinin nedeni hala belirsiz

İspanya, kendi araştırmacılarından ve Avrupa Birliği düzenleyicilerinden geçen haftaki kesintiyi araştırmalarını istedi.

Temel sorunlar henüz netleşmemiş olsa da, şebeke operatörü Red Electrica (REDE.MC), iki ayrı olayın büyük güç kaybına neden olduğunu ifade etti.

Bu, özellikle İspanya'da, Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'ya başlattığı harekatın ardından yenilenebilir enerji kullanımında yaşanan hızlanma ve bunun sonucunda petrol ve gaz tedariklerindeki kesintilerin AB'nin çabalarını fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltmaya odaklaması sonrasında gerçekleşti.

Payı artan yenilenebilir enerjinin sorunları

Düşünce kuruluşu Ember'ın verilerine göre, yenilenebilir enerjinin payı geçen yıl AB'nin elektrik havuzunda yüzde 34'ten yüzde 47'ye yükselirken, fosil yakıtlar yüzde 39'dan yüzde 29'a düştü.

İspanya ise kömür ve nükleer enerjiyi aşamalı olarak sonlandırmayı planlıyor. Yenilenebilir enerji üretimi, 2024'te İspanya'nın enerji havuzunun yüzde 56'sı ile rekor seviyeye ulaştı.

Rüzgar ve güneş projeleri, on yıldan fazla sürebilen şebekelere kıyasla nispeten hızlı inşa ediliyor.

Yenilenebilir enerjinin temel sorunu ise, büyük bir mesafede şebekeyi iyileştirmenin büyük meblağlara denk gelmesi ve karmaşık olması.

'Yatırım 2050 yılına kadar 2 trilyon doları bulmalı'

Avrupa Komisyonu, Avrupa'nın 2050 yılına kadar şebekelere 2,0-2,3 trilyon dolar yatırım yapması gerektiğini tahmin ediyor.

Geçtiğimiz yıl, Avrupalı firmalar şebekelere 80 milyar avro yatırım yaptı. Bu sayı, önceki yıllarda 50-70 milyar avroydu. Bazı analistler yatırımların 100 milyara çıkması gerekebileceğini ifade etti.

Devletlerarası bağlantılar

İspanya ve Portekiz'in elektrik sistemleri, Avrupa'da yedekleme sağlayabilecek diğer şebekelere bağlantısı olmayan sistemler arasında. İspanya'nın Katalonya'daki enerji araştırma merkezi IREC'ten José Luis Domínguez-García, İspanya'nın Fransa ve Fas'a daha fazla bağlantıya ihtiyacı olduğuna işaret etti.

İspanya'nın İber Yarımadası dışındaki bağlantılarının yalnızca yüzde 5'ine sahip olduğunu ekledi.

Diğer bazı ülkeler de geride kaldığından, Avrupa Komisyonu'nun 2030 yılına kadar bağlantıyı yüzde 10'luk önceki hedeften yüzde 15'e çıkarma hedefi var. Bu da her AB üye ülkesinin güç üretim kapasitesinin en az yüzde 15'ini komşu ülkelerden ithal edebilmesi anlamına geliyor.

İspanya'nın şebekesi Red Electrica geçen hafta yaptığı açıklamada, İspanya'nın iki ülke arasındaki bağlantı kapasitesini iki katına çıkaracak Biskay Körfezi üzerinden yeni bir bağlantı da dahil olmak üzere Fransa ile bağlantıları güçlendireceğini belirtti.

İspanya’daki elektrik kesintisi çöküşe dair bir uyarı olabilir