Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye, yeni İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak için bulunduğu İran'ın başkenti Tahran'da kaldığı eve dün havadan gerçekleştirilen saldırı sonucu öldürüldü.

Tahran'da bu sabah Haniye için cenaze töreni düzenlendi. Törene, Pezeşkiyan'ın yanı sıra üst düzey sivil ve askeri yetkililer katıldı.

Tahran Üniversitesi'nde sabah saatlerinde düzenlenen dini tören öncesinde kent merkezinde binlerce kişi ellerinde Haniye'nin posterleri ve Filistin bayraklarıyla bir araya geldi.

Cenaze namazı öncesinde bir konuşma yapan İran Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, "Bu saldırının ABD'nin desteği ve koordinasyonuyla gerçekleştiğini biliyoruz. Bu cinayete doğru zaman ve yerde karşılık vermek görevimizdir" ifadelerini kullandı.

İran lideri Ayetullah Ali Hamaney de, düzenlenen töreninin ardından Haniye'nin çocukları ile görüştü. Hamaney, Haniye'nin Tahran'da öldürülmesi sonrası, bu saldırıya yanıt vermenin ülkesinin görevi olduğunu söyledi.

'Müdafaa hakkımızı muhafaza ediyoruz'

Suikastın ardından BM Güvenlik Konseyi (BMGK), İran'ın talebi ve Rusya, Çin ve Cezayir'in desteğiyle acil oturumla toplandı.

"Siyonist, işgalci İsrail rejiminin terör faaliyeti sonucu Haniye'nin suikasta uğradığını" aktaran İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Amir Saeid İravani, saldırının İsrail'in bölgedeki terör ve sabotaj faaliyetlerinin devamı olduğunu dile getirdi.

İravani, İsrail'in aynı zamanda siyasi bir gündeminin de olduğunu, bölgede barış ve istikrarı önceliklendiren yeni hükümetin ilk gününe gölge düşürmek istediğini söyledi.

İran'ın söz konusu saldırıyı en güçlü şekilde kınadığını dile getiren İravani, "Uluslararası hukuk uyarınca meşru müdafaa hakkımızı muhafaza ediyoruz" açıklamasında bulundu.

'Uygun gördüğümüz zaman ve şekilde cevap vereceğiz'

"Uygun gördüğümüz zaman ve şekilde cevap vereceğiz" diyen İravani, İsrail'in suç ve terör faaliyetine kararlı şekilde cevap vereceklerini, İran'ın uluslararası hukuk ve BM Şartı ilkelerine bağlılığını teyit etti.

İravani, bölgede barışın sadece bu ilkelere saygıyla sağlanacağını belirterek, İsrail'in bölgedeki tüm ülkelere karşı saldırgan tutum içinde olduğunu söyledi.

"İsrail rejiminin savaş çığırtkanı liderlerinin" uluslararası hukukun temel ilkelerine hiçbir şekilde saygı duymadığını kaydeden İravani, ABD'nin de bu çerçevede sorumluluğu bulunduğunu göz ardı etmemek gerektiğini vurguladı.

İravani, uluslararası toplum ve BMGK'nin korkunç suçlara karşı sessiz kalmaması gerektiğinin altını çizerek, "BMGK'de 10 aydır, özellikle ABD olmak üzere yaklaşık 10 ülke, İsrail'in Gazze'de katliam ve bölgedeki kötü niyetli faaliyetlerinden sorumlu tutulmasını engelledi" ifadelerini kullandı.

İravani, "BMGK, İsrail'i bu saldırı eyleminden sorumlu tutmak için acilen adım atmalı" diyerek, buna yaptırım ve başka tedbirlerin dahil edilmesi gerektiğini, ancak bu şekilde uluslararası toplumun İsrail'in saldırılarını engelleyebileceğini kaydetti.

'İsrail'in ihlal etmeyeceği hiçbir kural yok'

Filistin'in BM Daimi Temsilci Yardımcısı Feda Abdelhadi ise Filistinli sivillerin her gün daha fazla korku, acı ve kayba maruz bırakıldığına dikkat çekti. Filistinli liderlerin Haniye'ye yönelik suikastı en güçlü şekilde kınadığının altını çizen Abdelhadi, Filistin'de yas ilan edildiğini bildirdi.

Abdelhadi, İsrail'in terör ve şiddeti uluslararası hukuk, diplomasi ve insan hayatına saygıya tercih ettiğini belirterek, "İsrail için kırmızı çizgi yok. İhlal etmeyeceği hiçbir kanun ya da kural yok" dedi.

İsrail'in işgalci ordusu ve yerleşimci milisleri için hiçbir çocuk, kadın, erkek ya da bebeğin hedef dışı olmadığını ifade eden Abdelhadi, İsrailli liderlerin suçları için cezalandırılmayacaklarını düşündüklerini aktardı.

Abdelhadi, "Buna inanıyorlar çünkü şimdiye kadar hiçbir bedel ödemek zorunda kalmadılar" değerlendirmesinde bulundu. Abdelhadi, "İsrail, hiçbir hakka sığınarak işlediği savaş ve insanlığa karşı suçları meşrulaştıramaz" dedi.

'Füzeler, SİHA'lar ve ölümlü saldırılarla iletişim sona ermeli'

BM Siyasi ve Barış İnşası İşlerinden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo da, Orta Doğu'daki gelişmeler nedeniyle sadece bir hafta içinde tekrar acil oturumla toplanmak zorunda kaldıklarına dikkati çekti. DiCarlo, "Son günlerde düzenlenen farklı saldırılar çok ciddi ve tehlikeli gerginlik artışı teşkil ediyor" uyarısını yaptı.

DiCarlo, "Füzeler, SİHA'lar ve ölümlü saldırılarla iletişim sona ermeli" ifadesini kullandı.

'Çin endişe duyuyor'

Çin'in BM Daimi Temsilcisi Fu Cong, Haniye'ye yönelik suikastı güçlü şekilde kınarken, bunun BM Şartı'nın temel ilkelerini çiğnediğini dile getirdi. Fu, "Çin, bu olayın bölgede meydana getirebileceği karışıklıktan derin endişe duyuyor" dedi.

Rusya: İran'ı çatışmaya çekme çabaları bölgeyi istikrarsızlaştırıyor

Rusya'nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitriy Polyanski de suikastı kınadıklarını bildirirken, bu olayın Gazze'de ateşkes müzakerelerine büyük darbe vurduğuna işaret etti. Polyanski, "İran'ı bölgesel bir çatışmaya çekme çabaları zaten kaynama noktasında olan bölgeyi daha da istikrarsızlaştırıyor" değerlendirmesini yaptı.

Polyanski, Orta Doğu'da üst düzey siyasi ve askeri kişilere yönelik suikastların bölgeyi savaşın eşiğine getirdiğini belirterek, gerginliğin azaltılmasının hiç olmadığı kadar önemli olduğunu vurguladı.

Dmitry Polyanski, kapsamlı bölgesel savaşın engellenmesi gerektiğinin altını çizdi.

ABD ve İngiltere İran'ı suçladı

ABD'nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood ise İsrail'in kendini "Hizbullah ve diğer teröristlerden" koruma hakkı olduğunu belirterek sözlerine başladı.

ABD'nin İsrail'in Beyrut'un güney bölgesine düzenlediği saldırıya dahil olmadığını kaydeden Wood, "Hizbullah'ın bu saldırıdan sorumlu olduğuna dair hiçbir şüphe yok" ifadesini kullandı.

Wood, BMGK'nin "İran'ın bölgesel barış ve güvenliği tehdit eden davranışlarına karşı ilave tedbirleri gözden geçirmek zorunda olduğunu" savundu.

Wood, ABD'nin Haniye'nin ölümüyle de bir bağlantısı olmadığını iddia etti.

İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Barbara Woodward da artan şiddetin kimsenin çıkarına olmadığını öne sürdüğü konuşmasında İran'ı suçladı. "Uzun vadeli barış, bombalar ve silahlarla sağlanamaz" diyen Woodward, İngiltere'nin "İsrail'in güvenliği"ne olan bağlılığının sarsılmaz olduğunu belirterek, "İsrail'in meşru müdafaa hakkı bulunduğunu" kaydetti.

Netanyahu suikaste ilişkin konuşmadı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da dün akşam başkent Tel Aviv'deki Kirya Askeri Üssü'nde gerçekleştirilen kabine toplantısının ardından basın açıklaması yaptı.

Netanyahu, “her senaryoya hazır olduklarını” ileri sürerek, Gazze’deki saldırıları sonlandırma konusunda içeriden ve dışarıdan baskı altında olduklarını ancak saldırıları sürdüreceklerini kaydetti.

İsrail'i ileride zorlu günlerin beklediğini söyleyen Netanyahu, ülkesinin “İran ve eksenine karşı varoluşsal bir savaş içerisinde olduğunu” savundu.

Netanyahu, konuşmasında, Haniye'nin İran'da uğradığı suikasta ilişkin herhangi bir değerlendirmede bulunmadı.

İsrail basınındaysa, büyüyen güvenlik krizi sebebiyle bazı Amerikan ve İngiliz hava yolu şirketlerinin İsrail'e uçuşlarını iptal ettiği belirtildi.