Birleşmiş Milletler'in (BM) yayımladığı yeni küresel veriler, koronavirüs salgınının kadınların son 25 yıldır eşitlik mücadelesinde elde ettikleri kazanımları tehdit ettiğine işaret ediyor. BBC'den Sandrine Lungumbu and Amelia Butterly'nın hazırladığı haber şu şekilde:
Veriler salgının etkisiyle ortaya çıkan ekstra ev emeği yükünün çok büyük bir kısmını kadınların üstlendiğini ortaya koyuyor.
BM Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Güçlenmesi Birimi Başkan Yardımcısı Anita Bhatia, "25 yıl uğruna mücadele ederek kazandıklarımız bir yıl içinde yitirilebilir" diye konuştu.
Salgının kadınlar açısından iş bulma ve eğitime erişim imkanlarını da azaltabildiğine de dikkat çeken Bhatia, kadınların salgınla ortaya çıkan ek bakım ve ücretsiz ev içi emek ihtiyaçlarını da karşıladıklarını belirterek bunun "1950'lerin toplumsal cinsiyet rollerine geri dönülmesi riski" yarattığını söyledi. Kadınların zihinsel ve fiziksel sağlık sorunlarının artabileceği uyarısında bulundu.
Ne değişti, veriler ne gösteriyor?
Dünyada her gün ücret ödenmeden iş yapmanın yaklaşık 16 milyar saat tuttuğu hesaplanıyor. Aslında daha salgın ortaya çıkmadan da bu işlerin ortalama dörtte üçü kadınlar tarafından yapılıyordu.
Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse koronavirüs öncesinde erkeklerin üstlendiği her 1 saatlik ücretsiz ev emeğine karşı kadınlar üç saat iş yapıyordu.
Ama şimdi salgınla birlikte bu oranlar kadınlar aleyhine daha da yükseldi.
BM yetkilisi Anita Bhatia, kadınların erkeklere kıyasla ücretsiz emek yükünün salgın öncesine göre en az ikiye katlandığını söylüyor.
Bu sadece tekil gözlemlere dayanan bir tahmin değil.
BM Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Güçlenmesi Birimi bu açıklamalarını, düşük ve orta gelirli ülkelere odaklı yürüttüğü 38 araştırmanın sonuçlarına dayandırıyor. Ama daha sanayileşmiş ülkelerde de veriler de benzer bir eğilime işaret ediyor.
BM yetkilisi Bhatia, "Daha kaygı verici bir şey, bir çok kadının işe geri dönmeyişi" diyor ve sürdürüyor:
"Sadece Eylül ayında ABD'de 860 bin civarında kadın istihdam piyasasından çekildi. Oysa aynı dönemde iş piyasasından çekilen erkek sayısı 200 bin. Aradaki farkın büyük kısmı, salgınla ortaya çıkan bakım ihtiyacı ve bunu yapacak başka kimse olmamasıyla açıklanabilir."
BM Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Güçlenmesi Birimi ev dışında ücretli işlerde çalışan kadın sayısının azalmasının, kadınların sağlığının yanısıra ekonomik olarak ilerlemeleri ve bağımsızlıkları bakımından da çok olumsuz etkileri olacağını söylüyor.
Ücretsiz ve kıymeti bilinmeyen emek
Kadınların çoğu zaman ailelerin yaşamını sürdürmesini sağlayan ücretsiz emeği bir yandan ekonomiye destek sağlarken bir yandan da toplumlardaki sosyal hizmet açığının yerini dolduruyor fakat resmen "emek" olarak tanınıp değerinin teslim edildiğine pek rastlanmıyor.
BM yetkilisi Anita Bhatia "Burada en önemli nokta bu emeğin zaten hiç bir zaman değerinin teslim edilmemiş olması. Hiç bir zaman tazmin edilmesi gerekmediği için üstünde durmak gerekmeyen bir şey olarak görülmesi" diyor.
Bhatia, "Salgın, bu ücretsiz emeğin gerçekten de dünya için bir sosyal güvenlik ağı oluşturduğu gerçeğinin altını çizdi. Birileri bu hizmet sayesinde dışarı çıkıp ücretli işlerde çalışma imkanı bulurken, aslında bir yandan da bakım yükünü omuzlanan kadınların ilerleme ve ücretli çalışmasını engellemiş oluyorlar" diye sürdürüyor.