Birleşmiş Milletler (BM) uzmanlarından oluşan bir grup, Venezuela'daki devlet başkanlığı seçimlerinin "temel şeffaflık ve bütünlükten" yoksun olduğunu ileri sürdü.
BM uzman paneli, bağımsız gözlemcilerinin daha önce seçimlerin "demokratik olarak kabul edilemeyeceğini" söylediği "Carter Merkezi" tarafından yöneltilen eleştirileri yineledi.
Her iki kuruluş da Venezuela Ulusal Seçim Konseyi'ni (CNE), mevcut devlet başkanı Nicolás Maduro'yu ayrıntılı oy sayımlarını yayımlamadan kazanan ilan ettiği iddiasıyla eleştirdi.
Seçim sonrası yapılan gözaltılara tepki
BM İnsan Hakları Şefi Volker Türk, daha önce seçimin ardından gerçekleştirilen "keyfi gözaltıların neden olduğu bir korku iklimi" yaratıldığını iddia etmişti.
Türk, Salı günü yayımlanan bir açıklamada "bu kadar çok insanın terörle mücadele yasaları uyarınca nefrete teşvikle gözaltına alınması, suçlanması veya itham edilmesinin özellikle endişe verici olduğunu" savundu.
BM, oylamadan bu yana geçen haftalarda sokak protestolarının ve sosyal medyadaki eleştirilerin devlet tarafından "şiddetli bir baskı" ile karşılandığını savunarak bu durumu kınıyordu.
Venezuela hükümetine göre, seçim sonucunun açıklandığı 29 Temmuz'dan bu yana 2 bin 400'den fazla kişi gözaltına alındı.
'Ölümler araştırılsın' çağrısı
BM, "bağımsız" hak uzmanlarının, seçimlerin yapıldığı 28 Temmuz ile 8 Ağustos arasında 23 ölüm kaydettiğini aktardı. Bunların çoğunun silahla ateş açılması sonucu meydana geldiği belirtildi.
Maduro, pazartesi günü ölüm sayısını 25 olarak açıklayarak, ölümlerden "muhalefet şiddetini" sorumlu tuttu ve adalet sistemini "demir yumrukla" hareket etmeye çağırdı.
BM insan hakları şefi Volker Türk, tüm ölümlerin araştırılması konusunda ısrar ederek, "kolluk kuvvetleri tarafından orantısız güç kullanımı ve hükümeti destekleyen silahlı kişiler tarafından göstericilere yönelik saldırıların" tekrarlanmaması gerektiğini ifade etti.
Amerikancı muhalefetin protestoları
CNE, seçim günü Maduro'yu kazanan ilan ettikten sonra ülkede protestolar patlak vermişti. Amerikancı muhalefet, adayı Edmundo González'in geniş bir farkla kazandığını sayımların kanıtladığını iddia ediyor. Muhalefet yetkilileri, seçim gecesi gözlemcileri tarafından toplanan kopyaları internete yüklemişti.
Muhalefetin iddiasına göre, sayımlar, González'in oyların yüzde 67'sini, Maduro'nun ise yüzde 30'unu aldığını gösteriyor.
BM: 'Şeffaflık ve bütünlük önlemleri alınmadı'
Salı günü, Venezuela Ulusal Seçim Konseyi tarafından seçimi takip etmek üzere davet edilen bir BM uzmanları paneli, ön sonuçlarını kamuoyuna açıkladı.
Uzmanlar, seçim gününün "büyük ölçüde barışçıl bir ortamda" gerçekleştiğini ve "lojistik olarak iyi organize edildiğini" buldu.
Ancak BM uzmanları, CNE'nin sonuçları duyurma biçiminin "güvenilir seçimler yapmak için gerekli olan temel şeffaflık ve bütünlük önlemlerinin gerisinde kaldığı" sonucuna vardılar.
BM uzmanları özellikle, CNE'nin Maduro'yu kazanan ilan ederken, "sözlü duyurularını desteklemek için herhangi bir sonuç veya sandık merkezlerine göre ayrılmış sonuçlar yayımlamadığının" altını çizdi. Uzmanlar, bunun "çağdaş demokratik seçimlerde emsali olmadığını" savundu.
BM paneli, ayrıca muhalefet tarafından yayımlanan oy sayımlarının küçük bir örneğini incelediğini ve bunların "orijinal sonuç protokollerinin tüm güvenlik özelliklerini sergilediğini" tespit ettiklerini ileri sürdü.
Venezuela hükümeti: BM raporu aşırı sağa hizmet ediyor
Hükümet daha önce muhalefet tarafından yüklenen oy sayımlarının doğru olmadığını iddia ederek, bu sayımlarda gerekli imzaların ve QR kodları gibi güvenlik özelliklerinin bulunmadığını savunmuştu.
Venezuela Dışişleri Bakanlığı BM uzmanlarının raporunu "Venezuela aşırı sağının çıkarlarına hizmet eden bir propaganda eylemi" olarak nitelendirdi.
Ulusal Meclis'in başkanı Jorge Rodríguez de, BM panelini "sahte uzmanlar" ve "çöp" olarak nitelendirdi ve onları yalan söylemekle suçladı. Rodriguez, seçim yasalarının "hiçbir yabancının Venezuela'ya gelip Venezuela'daki seçimlerle ilgili herhangi bir konuda görüş bildiremeyeceği" şekilde değiştirilmesi önerisinde bulundu.