Bozkırın ortasında bir filizdi o; kökleri halkın yüreğine, dalları eşitlik ve özgürlük düşlerine uzanan bir çınar. 

Eğitimci, yazar, yayıncı ve sosyalist mücadelenin çınarı Yusuf Ziya Bahadınlı, 97 yıllık mücadele dolu ömrünü tamamlayarak 19 Mayıs 2025’te aramızdan ayrıldı. Bugün, Şişli Tiyatrosu’nda saat 10.30’da düzenlenen törende sonsuzluğa uğurlandı.

'Umudu yeşerten halk edebiyatçısı'

Törende konuşan tiyatro sanatçısı Orhan Aydın, Yusuf Ziya’nın hayatından kesitler sundu. 

“Neredeyse gözlerini yumduğu ana dek eşit, özgür ve bağımsız bir ülke için örgütlü mücadelenin içinde yer aldı” diyen Orhan Aydın, Bahadınlı’nın eserlerinin barışın, kardeşliğin ve eşitliğin izlerini taşıdığını vurguladı: “Onun yazdığı her satır, dünün, bugünün ve yarının umudu oldu.”

Aydın, Bahadınlı'nın mücadeleyle yoğrulmuş hayatını, gençlik yıllarından yurtdışına uzanan yolculuğuna, yayıncılık ve yazarlık serüvenine kadar birer iz olarak betimledi. “O, babamın köyünden bir köprüydü. Biz o köyün çocuklarıyız” diyerek Bahadınlı’nın halkla kurduğu bağı anlattı. Sanatla, türküyle, aynı sofrada birleşmenin hayalini kuran bir bilgeye veda ettiklerini söyleyen Aydın, salondakileri ayağa kalkarak alkışlarla Yusuf Ziya’nın mirasını selamlamaya davet etti. Aydın, “O, yıldızlara yürürken bize bıraktıkları bizimle kalacak” dedi ve umudun asla sönmeyeceğini hatırlattı.

'Babacığım, hoşça kal'

Bahadınlı’nın kızı Sezi Reyhan, babasına yazdığı bir mektupla törene katılanlara seslendi. 

“Sen sadece bizim babamız değildin; emekçiydin, aydındın” diyerek babasının adaletsizliğe karşı dik duruşunu andı. Bahadınlı'nın “Bizim bayramımız henüz gelmedi” dediğini hatırlatan Sezi Reyhan, "Ama o bayramın bir gün geleceğine olan inancı hiç sönmedi" dedi. 

Sezi Reyhan, babasının öğretilerinin ışığında yürüyeceklerine söz verdi: “Duyduğum her kitap kokusu seni bana getirecek. İyi ki senin kızın olmuşum.”

Mektubun sonunda, çocukluk anılarına değinen Sezi, “Keşke yine elini tutabilsem, bulutlardan şekiller yaptığımız o küçük kız çocuğu ve babası olsak. Hoşça kal babacığım, yoldaşların seni bekliyor” diyerek veda etti.

'Bir meşale gibi yandı'

Bahadın Belediye Başkanı Sami Eroğlu, Yusuf Ziya Bahadınlı'yı anarken Hollanda’dan bir dostunun yazdığı şiiri paylaştı: 

“Bu dünyadan yüz yıllık bir çınar göçtü… Kökleri bozkıra, dalları halkın yüreğine uzanmıştı.” 

Eroğlu, Bahadınlı’nın Köy Enstitüleri’nde yeşeren, okudukça büyüyen ve halkını aydınlatan bir meşale olduğunu söyledi. 

“Yusuf Hocamla Marmara kıyılarında yaptığımız sohbetlerde hayatı, Aleviliği onunla öğrendim” diyerek Bahadınlı’nın hayatına dokunduğu sayısız insandan biri olduğunu ifade etti.

'Türkiye’nin vicdanı”

Türkiye Komünist Partisi (TKP) adına konuşan Aydemir Güler, Bahadınlı’nın sol hareketin yapı taşlarından biri olduğunu vurguladı. 

“O, 1965’teki 15 Türkiye İşçi Partili milletvekilinden hayatta kalan sonuncusuydu, ama aynı zamanda birincisiydi” dedi. 

Bahadınlı’nın anılarını, “Vurdular bizi!” haykırışıyla Meclis’te yazdığına dikkat çekti. Onun eserlerinin, Anadolu Aleviliğine dair Marksist teziyle, sosyalizmi halk kültürüyle buluşturduğunu anlattı. Güler, “Çoban geldim, çoban giderim, derdi Yusuf Ziya, ama o, eşitlikçi bir bilince dönüşen bir çınardı" dedi.

Güler, Bahadınlı’nın anısını yaşatmak için kurulan “Yusuf Ziya Bahadınlı Arşivi” isimli internet sitesinden bahsetti. “Orada onun anıları, kitapları, belgeseli var. Yakında doğum gününde bir araya gelip onu gülümseyerek analım” diyerek bu vedayı umuda dönüştürmek gerektiğini ifade etti.

'Gemileri yakmak gerekir!'

TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan, Bahadınlı’yı “Türkiye’nin yetiştireceği aydınlık insanların örneği” olarak tanımladı. Çocukluğunda Behice Boran’ın Türkiye İşçi Partisi’nde Bahadınlı’nın yazılarıyla tanıştığını anlattı. “Gemileri Yakmak romanı, siyasi hayatıma bağlanmamı sağladı” dedi Okuyan, bu romanı yeniden okumaya başlayacağını söyleyerek gençlere de önerdi.

Bahadınlı’nın kitapla, matbaa kokusuyla olan aşkına değinen Okuyan, onun 12 Eylül faşizmine karşı yazdığı “Kitapları kıymayın” yazısını hatırlattı. “Kâğıt kokusuna sevdalanmayan devrimci olamaz,” diyerek Yusuf Ziya’nın mirasını bir çağrıya dönüştürdü: “Bu akşam bir Yusuf Ziya Bahadınlı kitabı okuyun.”

Yusuf Ziya Bahadınlı, ardında onlarca eser, sayısız yoldaş ve umut dolu bir miras bıraktı.

Törenin ardından Bahadınlı'nın cenazesi Üsküdar Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.

Yusuf Ziya Bahadınlı yaşamını yitirdi