İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi, 31 Mart 2024 tarihinde gerçekleştirilen yerel seçimler sonucunda oluşan yeni bileşimiyle birlikte ilk toplantısını gerçekleştirdi. İlk toplantıda alınan kararlardan biri de, su faturalarında indirime gidilmesi oldu. İzmir Büyükşehir Belediyesi basın birimleri tarafından servis edilen bilgiler, yerel haber sitelerinde genellikle “Başkan Cemil Tugay, vaatlerini / sözlerini yerine getiriyor” başlığıyla duyuruldu.
İndirimin içeriğini Türkiye Komünist Partisi (TKP) Merkez Komite Üyesi Savaş Sarı'ya sorduk. TKP İzmir Kent Komitesi'nde söz konusu indirim tarifesi iddiasının yakından takip edildiğini anlatan Sarı, komitenin ayrıntılı çalışmasını paylaştı.
Öncelikli olarak, kent meclisinden henüz kesinleşmiş ve içeriği netleşmiş bir karar çıkmadığını ifade etti. Resmi işleyiş açısından, şimdilik, İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı tarafından belediye meclisine sunulmuş bir önergeden söz edilebileceğini söyleyen Sarı, bu önergenin de meclis toplantısında ilgili komisyonlara havale edildiğini anlattı. Süreç içerisinde, önerge ilgili komisyonlarda görüşülecek ve komisyonların görüşü doğrultusunda, karara bağlanmak üzere yeniden belediye meclisine sunulacak.
Yüzde 25 indirim gerçek mi?
Belediyenin resmi sitesinde duyurulan yüzde 25 indirim oranının gerçek olup olmadığını sorduğumuzda ise “sayılarla manipülasyon yapmanın bir örneği” ile karşı karşıya olduğumuzu söyleyen Savaş Sarı, su faturalarının içeriğine dair Kent Komitesi'nin ortaya koyduklarına ilişkin ayrıntılı bilgiler verdi:
"Elinize bir su faturası aldığınızda, sadece su ücreti ödemediğinizi görürsünüz. Bir su faturasındaki kalemler şu şekildedir:
- 1. Su Tüketim Bedeli
- 2. Atık Su Bedeli
- 3. Katı Atık Bertaraf Bedeli
- 4. Katı Atık Toplama Bedeli
- 5. Çevre Temizlik Vergisi
- 6. Su Bedelinin yüzde 1’i oranında KDV
- 7. Atık Su Bedelinin yüzde 10’u oranında KDV
Su faturası da, bu kalemlerin hepsinin toplamından oluşur.
Şimdi, ortadaki soru şudur; İzmir Büyükşehir Belediyesi, yüzde 25 indirimi toplam bedelde mi yapmıştır yoksa bu kalemlerin biri ya da bir kaçında mı?
İlk başta belirttiğimiz gibi, kesinleşmiş bir meclis kararı olmadığı için ancak duyurusu yapılan açıklamadan yol alabiliyoruz ki, İzmir Büyükşehir Belediyesi resmi sitesinde, indirime dair iki ifade geçiyor: Biri ‘İZSU Genel Müdürlüğü’nün uyguladığı su tarifelerinde yüzde 25 oranında indirim’, ikincisi de ‘tüm abonelerin ilk 4 metreküp su tüketim bedellerinde yüzde 25 indirim’. "
'Toplam bedel üzerinden yapılmış bir indirim yok'
Savaş Sarı'ya göre toplam bedel üzerinden yapılmış bir indirim bulunmamasının yanında mevcut indirim de sınırlandırılmış:
"İki ifade de, bizleri, indirimin sadece su bedelinde yapıldığına yönlendiriyor. Yani ortada, toplam bedel üzerinden yapılmış bir indirim yok. Ötesinde, indirim de, sadece 4 m3’e kadar sınırlandırılmış. Ayrıca, atık su bedelinin, su bedelinin yüzde 50’si olarak uygulandığını biliyoruz ki, su bedelindeki indirimin atık su bedeline yansıtılıp yansıtılmayacağı da belirsiz.
Durumu netleştirmek için biraz da sayılarla ilerleyelim…
TÜİK, 2022 yılı ‘Su ve Atıksu İstatistikleri’ne göre, İzmir’de içme ve kullanma suyu şebekesine çekilen kişi başı günlük su miktarı 210 litre. Ancak, bu sayı, iş yerleri, atölye, fabrika gibi alanları kapsayacak şekilde bir yılda üretilen toplam suyun nüfusa bölünmesi ile elde edildiği için, konutlardaki tüketimin daha düşük olduğunu kabul edebiliriz. Bir varsayımla, konutlarda kişi başı günlük su tüketiminin 150 litreye denk geldiği söylenebilir.
Yine TÜİK’e göre, İzmir’deki ortalama hane büyüklüğü 3’e yakın. Bu durumda, 3 kişilik bir ailenin su tüketimi günlük 450 litre, aylık ise 13 bin 500 litreye denk düşüyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin ‘vaadimizi tuttuk’ haberine göre, 3 kişilik bir ailenin, yaklaşık 13.5 m3’lük su tüketiminde, sadece 4 metreküplük kısmı için yüzde 25 indirim uygulanacak.
'En çok yüzde 8’lik bir indirim olacak, su tüketimi arttıkça indirimin oranı düşecek'
Burada, İZSU’nun resmi sitesindeki tarifeye göre, su tüketim oranlarının kademelendirildiğini ve tüketim miktarına göre fiyatların da farklılık gösterdiğini söylememiz gerekiyor. Mesela, konut aboneleri için, 0-10 m3 arasındaki 1.kademe için 22.09 TL, 11-20 m3 arasındaki 2. kademe için ise 28.25 TL olarak belirlenmiş.
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından gündeme alınan indirim oranının uygulandığını varsayarsak; bu da, 3 kişilik bir ailenin tükettiği 13.5 metreküp suyun 0–4 metreküpü için 16.57 TL ödemesi, 4-10m3’ü için 22.09 TL, 11-19 metreküpü için ise 28.25 TL ödemeye devam etmesi anlamına gelecektir.
KDV’ye yansıyan yüzde 1’lik ve yüzde 10’luk oranları da katalım. Hatta indirimin atık su bedeline de yansıtılacağını kabul edelim. İlçe belediyelerince belirlenen Katı Atık Bertaraf Bedeli, Katı Atık Toplama Bedeli ile Çevre Temizlik Vergisi, olduğu yerde duruyor.
Sonuçta 3 kişilik bir ailenin su faturasında en çok yüzde 8’lik bir indirim olacak. Aile büyüklüğü ve su tüketim miktarı arttıkça, indirimin oranı da çok daha fazla düşecek."
