İzmir'deki depremde yıkılan binalardan Doğanlar ile Rızabey apartmanlarına Bayraklı Belediyesi'nin 2012 ve 2018’de "çürük" raporu verdiği ortaya çıktı.
Hürriyet’ten Musa Kesler'in ulaştığı raporlarda her iki binanın da riskli ve tehlikeli olduğu belirtilerek ev sahipleri uyarıldı. Raporlarda iki apartmanın ev sahiplerine de zemin etüdü ile beraber performans analizi yaptırmaları "tavsiye" edildi.
Bayraklı Belediyesi Deprem Etüt Merkezi’nin düzenlediği raporlar, bina sakinlerinin talebi üzerine hazırlanmış. Rızabey Apartmanı için 25 Nisan 2012’de hazırlanan rapora göre, apartmana zemin+8 kat olarak 1993’te ruhsat verildi. Apartman 1975 tarihli deprem yönetmeliğine göre inşa edildi.
'Ağır çıkmalar riski'
Binaya ilişkin rapordaki bazı tespitler şöyle:
- Her katta yapılan ölçümler betonarme projesi ile karşılaştırıldığında, sıklaştırma bölgelerinde sıklaştırma olmadığı gözlenmiştir. Zemin katta dükkânlar ve ağır çıkmalar olduğu tespit edilmiştir. Bu ağır çıkmalar bina için risk teşkil etmektedir.
- 2005’teki deprem sonrasında kolon giriş bağlantı noktalarında çatlaklar oluşmuş ve buraların epoksiyle tamir edildiği gözlenmiştir.
- Merdiven boşluğunda tesisattan kaynaklanan rutubetlenme olduğu tespit edilmiştir.
- Beton sınıfı C15 ile C17 arasındaki seviyede.
- Binanın temel alanının bulunduğu bölgede zemin etüdü yapılması gerekir. Zeminsel sıkıntı varsa bu sıkıntının ortadan kaldırılması yapının güvenliği açısından önemli.
‘Beton kalitesi düşük’
Raporun ‘sonuç’ bölümünde ise şu değerlendirmeler var:
“Yapınız beton kalitesinin düşük olması, düz demir kullanılması, etriye aralıklarının düzensiz ve kolon kiriş bağlantılarında etriye sıklaştırılmasının yapılmaması deprem riski açısından önem arz etmektedir.
Bu nedenlerden dolayı, zemin etüt raporu hazırlandıktan sonra 2007 deprem yönetmeliğine göre performans analizinin yapılmasının yapınız açısından iyi olacağı düşünülmektedir. Bu sebeple, gerekli ortak kararı almanız durumunda Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Uygulama Merkezi ile irtibata geçerek zemin etüdü ile beraber performans analizi yaptırmanızı tavsiye ediyoruz.”
‘Zeminde sıvılaşma var’
Doğanlar Apartmanı hakkındaki rapora göre ise, bina 1990 yılında 1975 tarihli deprem yönetmeliğine göre yapıldı. 27 Şubat 2018 tarihli raporda şu tespitler var:
- Depremler ve zemindeki sıvılaşmadan kaynaklı olarak zemin kattaki dükkânlarda kapı sıkışması ve deformasyon; dükkân zeminlerinde bombeleşmeler, birinci kat balkonlarında gözle görülecek seviyede sehim, ayrılma ve deformasyon, iki bina arasındaki deprem dilatasyon derzinde deformasyon, kopma, dökülmeler, dış cephede sıva çatlağı ve dökülmeler tespit edildi.
- Bazı kolonların birleşme noktalarında sıkılaşma var.
‘Yapı tehlikede’
Raporun sonuç bölümünde ise şu değerlendirme yapılmış:
“Yukarıda belirtmiş olduğumuz risk unsurları yapı güvenliğini tehlikeye sokmaktadır. Bu nedenle, 2007 deprem yönetmeliğine göre binanızda belirlenen risklerin yapı açısından tehlikeli bir durum olup olmadığının netleşmesi için, performans analizinin ve zemin etüt çalışmasının yapılmasının yapınız açısından iyi olacağı düşünülmektedir.
Bu sebeple, 6306 sayılı kanun gereği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yetki verdiği kurum ve kuruluşlara giderek binanızın risk tespitini yaptırmanızı ve gerekli tedbirlerin alınmasını tavsiye ediyoruz.”
Yakın zamanda 'güçlendirme' yapılmış
Rızabey Apartmanı, yakın bir zamanda güçlendirilmiş! Yakınlarının enkazdan çıkarılmasını umutla bekleyen yurttaşlar, bu binanın 4 yıl önce deprem onarımını yapan firmanın yetkililerinin yargı önünde hesap vermesini istiyor. Annesi Nuran Sarıbaş'ı bu enkazda kaybeden ve babası Mehmet Sarıbaş’tan umutlu bir haber bekleyen Volkan Sarıbaş, “Hani bu bina depreme karşı güçlendirilmişti? Bunlar acil yargılanmalı, cezalarını çekmeli” diyor.
Karagül Apartmanı'nın da 'çürük raporu' tutulmuş
Öte yandan CHP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun Bayraklı'da yıkılan binalardan Karagül Apartmanı'nın da "çürük" raporu aldığını belirtti.
Torun “Bayraklı Belediyesi 2010 yılında, 10 binin üzerinde belirli binaları denetlemiş. Yıkılmış olan binalardan üç tanesinin Karagül, Doğanlar ve Rıza Bey Apartmanlarının raporlarını tutmuş ve ilgililerine iletmiş. Bu binaların çürük raporunu ortaya koymuş. Bu binaların raporları gerekli yerlere iletildiği halde ne önlemler alınmış” diye sordu.