Ankara'nın Ayrancı semtinde bulunan Ahmet Vefik Paşa İlkokulu ve Ortaokulu, sabahçı-öğlenci eğitim sistemi ile eğitim vermekte olan Ankara'nın köklü okullarından birisi. Ancak 2021-2022 Eğitim Öğretim Yılının ilk dönemiyle birlikte okula 5. sınıf öğrencilerinin kaydı alınmamaya başlandı. Ortaokulun kademeli şekilde kapatılacağı söyleniyor. Buna göre 2023-2024 Eğitim Öğretim Yılının son bulmasıyla birlikte ortaokul kısmı tamamen kapanmış olacak. Ortaokulun kapatılacak olmasına ve nedenine dair resmi kaynaklardan herhangi tutarlı bir açıklama yapılmazken, yakın çevrede ortaokul olmaması, ilkokulun geleceğinin belirsizliği ve okulun yapısal sorunları gibi nedenlerle veliler, öğretmenler ve Ayrancı semti sakinleri kaygılı.
Ayrancı Semt Evi'nde bir araya gelen veliler ve Ayrancı semti sakinleri ile olayın gelişimini, kapsamını ve ileriye dönük planlarını konuştuk.
Veliler kayıt döneminde, öğretmenler dönem başlangıcında öğrendi
Sabah ortaokul öğrencilerinin, öğleden sonra ise ilkokul öğrencilerinin eğitim gördüğü Ahmet Vefik Paşa İlkokulu ve Ortaokulu'nda, sabahçı-öğlenci ayrımına dayalı ikili sistem ile eğitim verilmekte. Okulun, köklü bir geçmişe ve nitelikli bir eğitim kadrosuna sahip olmasından kaynaklı farklı semt hatta ilçelerden de öğrencileri bulunmakta. Çocuğu bu okula gidebilsin diye mahalleye taşınan veliler de var. Bilim ve teknoloji alanlarında ödülleri bulunan okulun sınav başarı oranı da yüksek seviyelerde. Okulun personel ve teknik altyapı açısından donanımının da büyük ölçüde ortaokula dayandığı biliniyor.
2021-2022 Eğitim Öğretim Yılının başlangıcında çocuklarını adrese dayalı sistem üzerinden Ahmet Vefik Paşa Ortaokulu'nun 5. sınıfına veya başka bir ortaokuldan nakil yoluyla 6, 7 veya 8. sınıfına kaydettirmek isteyen veliler, ikametgahları okula uygun olmasına karşın sistem tarafından başka ortaokullara yönlendirildi. Veliler, herhangi bir resmi kaynaktan açıklama yapılmaksızın ortaokulun kademeli olarak kapatılmasına karar verildiğini ve bu doğrultuda 5. sınıfa başlayacak olan öğrencilere ve nakil öğrencilerine kayıt yapılmadığını okul müdüründen öğrendi. Öğretmenler de ortaokulun kademeli şekilde kapatılacağından okul açıldıktan sonra haberdar oldu. Bu süreçte ne velilere ne de öğretmenlere, okulun kapatılmasına dair herhangi bir gerekçe sunulmadı.
Çevrede yeterli ortaokul yok
Yakın çevrede başka bir ortaokul olmadığını belirten mahalle sakinleri, Ayrancı semtinde yer alan en yakın okullar için bile servis kullanımı gerektiğini ve bu okulların birçoğunda sınıf mevcudunun 40'ı aşmış olduğunu aktardı. Çocukların kendi mahallelerinde bulunan bir okula gitme imkanları varken neden çevre mahallelere veya semtlere servis ile ulaşım sağlaması gerektiğini sorgulayan mahalleliler, geçtiğimiz yıllarda Ayrancı Anadolu Lisesi kampüsüne yapılan imam hatibi hatırlatarak "Açıldığında talep olmadığı için çevre semt ve ilçelerden gelen öğrencilere ücretsiz ulaşım sağlayarak okula işlev kazandırılmaya çalışıldı. Ancak o bile yeterli olmadı, hala çok az öğrencisi var. Sunulan imkanlara rağmen imam hatip yıllardır zorla açık tutulurken, mahalle için elzem olan ortaokulu kapatacaklar" dedi.
Öğretmenler büyük bir belirsizlik içerisinde
Ortaokulun kademeli şekilde kapatılmaya başlanmasından kaynaklı olarak öğretmenlerin de büyük bir belirsizlik içerisine itildiğini aktaran mahalle sakinleri "Ortaokul kadrosunda yer alan pek çok öğretmen mevcut. Ve bu öğretmenlerin büyük bir kısmı da mahallemizde yaşamakta. Öğretmenlerimiz okullarına göre hayat planlarını yapıyor, okulun bulunduğu muhite göre taşınıp bir hayat kuruyor. Bu yıl başlamış olmakla birlikte, okul 2024 tarihinde son mezunlarını verene kadar her yıl okuldaki öğrenci sayısı azalacak. Bundan dolayı 2024'e bile ulaşmadan pek çok öğretmen farklı okullara tayin edilecek. Edindiğimiz bilgiye göre, şimdiden öğretmenlere il içerisinde tayin imkanı yaratılacağı söyleniyor. Ancak Ankara il sınırı oldukça geniş, öğretmenler de mağduriyet yaşayacak" ifadelerini kullandı.
Resmi bir açıklama yok, yanıtlar tutarsız
Durumdan haberdar olan Ayrancı Semt Evi harekete geçerek mahalle sakinleriyle ve ilgililerle toplantılar ve görüşmeler gerçekleştirdi. Durumu detaylı bir şekilde öğrenmek için CİMER'e başvuruldu, alınan yanıt üzerine bir veli toplantısı yapıldı, muhtarlar ve okul müdüründen bilgi edinildi.
CİMER'e yapılan başvurulara tutarlı yanıtlar gelmediğini aktaran veliler "CİMER üzerinden Çankaya İlçe Milli Eğitim’den iki yanıt geldi. Bir yanıtta 'Konuya dair herhangi resmi bir yazı bulunmamaktadır' denilirken diğer bir yanıtta ise 'Okul Müdürlüğü ile görüşerek başvurunuz hakkında bilgi alabilirsiniz' deniyordu" diye durumu aktardı. Okulun kademeli olarak kapanacağı eylül ayında herkes tarafından biliniyor olmasına rağmen kasım-aralık aylarında resmi kaynaklardan gelen yanıtlarda kesinlik olmamasına dikkat çeken veliler, bunun üzerine mahalle muhtarları ile birlikte okul müdüründen konu hakkında bilgi aldı.
Çocukların özel okullara gönderilmesi beklentisi var
Mahalle sakinleri, "Birkaç yıldır 4+4+4 eğitim sistemi nedeniyle ortaokul ve ilkokulun mekansal olarak ayrılması isteniyormuş. MEB’den gelen bir genelgeyle ilkokulun veya ortaokulun kapatılması gündeme gelmiş. Okulda sabahçı-öğlenci ayrımı nedeniyle de sıkıntı yaşandığı söylenerek adım atılmış" dedi. Veliler, başlangıçta ilkokulun taşınmasının planlandığını söyleyerek "Dikmen'de bir okula Ahmet Vefik Paşa İlkokulu tabelası bile asılmış. Ancak ilkokul öğrencilerini taşımak sakıncalı olacağından ortaokulun taşınmasına karar verilmiş" diye aktardı. Mahalle sakinleri ve veliler, ortaokulun kapanması üzerine ailelerin çocuklarını özel okula gönderebileceği beklentisi olduğuna da dikkat çekti. Çocuklarını okutanlar arasında mahallenin apartman görevlileri gibi asgari ücretle çalışan emekçiler olduğunu hatırlatan veliler, "İnsanlar çocuklarını çevredeki okullara servisle göndermeye zorlanması zaten ek masraf demek. Ayrıca herkesin çocuğunu özel okula göndermesi mümkün değil. Kaldı ki kamusal eğitim anayasal hakkımız, neden buna mecbur kalalım. Burada piyasacı bir politika var" dedi.
İlkokul ve ortaokul beraber tekli sistemle devam edebilir
Mahalle sakinleri, ortaokulun kapatılması yerine, okulun ilkokul ve ortaokul şeklinde fiziksel olarak ayrılabileceğini ve taleplerinin de bu doğrultuda olduğunu ifade etti. Okulun fiziki yapısının, okulu ilkokul ve ortaokul olarak ayırmaya olanaklı olduğunu söyleyen veliler, "Okulun farklı giriş-çıkışları bulunuyor. Bu giriş ve çıkışların koridorları birbirlerinden bağımsız şekilde. Bunun yanı sıra alt katlarda kullanılmayan boş sınıflar da mevcut. Bir tadilatla okul hem fiziken ikiye bölünebilir hem de ilkokulu ve ortaokulu tekli sistemle devam edecek şekilde okulun şube kapasitesi artırılabilir" dedi. Okulun ikiye ayrılması ile sabahçı-öğlenci eğitim sisteminin yarattığı dezavantajın da ortadan kalkacağını bildiren veliler, önerdikleri bu plan doğrultusunda ilkokulun da ortaokulun da tam gün eğitim sistemine geçebileceğini vurguladı.
Milli Eğitim’den kaynak aktarılmıyor, ilkokul konusunda da kaygı var
Veliler, böyle bir tadilat ihtiyacı dahil olmak üzere okulun çok temel konularda da kaynak sorunu olduğunu söyledi. Velilerin anlattığına göre, tuvalet kağıdı temini, kırılan bir musluğun yapılması gibi basit işlerden temizlik ve idari işlerde çalışan personelin giderleri gibi hayati kalemlere kadar tüm kaynaklar velilerden bağışlarla sağlanmaya çalışılmakta. Bazen Çankaya Belediyesi’nden yardım alınabiliyor ancak bu da yetersiz. Veliler, “Zaten velilerden para talep edilmesi ücretsiz olması gereken eğitim sistemi açısından bir çelişki. Acil ihtiyaçlar mecburen velilerin bağışlarıyla, hatta bazen öğretmenlerin kendi cebinden verdikleriyle karşılanıyor. Bu konuda da sınıra gelindi. Dışarıdan, mezunlardan, esnaftan bağış isteniyor. Milli Eğitim Bakanlığı Çankaya ilçesini ‘zengin muhiti’ saydığı için kaynak aktarmıyor. Fakat tüm bu ihtiyaçların Milli Eğitim Bakanlığı tarafından karşılanması gerekir” dedi. Okulun bir bütün olarak kamu kaynaklarıyla güçlendirilmesi gerekirken ortaokulun kapatılması, ilkokulun da geleceği belirsiz kılıyor. Veliler, okulun çevresindeki kafe bar tarzı mekanlar ve kentsel dönüşümün yayılması hesaba katıldığında okul arazisinin ranta açılmak isteniyor olabileceğini dile getirdi.
Okul semtin belleğini oluşturuyor
Ayrancı semtinin tarihi açısından okulun önemi de gündeme getirilen konulardan birisi. 1967 tarihinde faaliyete başlayan ilköğretim okulu 2012’den sonra ayrılan ilköğretim ve ortaöğretimi aynı çatı altında sürdürmüş. Yirmi yıl kadar önce iki bin civarında öğrencisi olan okulun zamanla öğrenci mevcudu azalmış, sabahçı-öğlenci ayrımına dayalı eğitim çalışan aileler açısından zorluk yaratmış. Veliler, tekli eğitim sistemine geçilmesi halinde okulun yeniden canlanacağı görüşünde. Mahalleliler konuya dair, “Okulun semt hafızasında bir yeri var. Top oynanabilecek bahçesiyle, çevredeki esnafıyla bugün de bir canlılık kaynağı. Okulun erimesi sosyal ve kültürel olarak semt yaşamını olumsuz etkileyecek” dedi.
Ayrancı Semt Evi ve mahalleliler okula sahip çıkıyor
Konuya dair Ayrancı Semt Evi'nde bir araya gelen, birlikte karar verip birlikte hareket eden mahalle sakinleri, mahallede kamusal ve nitelikli eğitim veren okula sahip çıkmakta kararlı. Mahalleliler, ortaokulun kapanmaması, ilkokul ve ortaokulun tekli sistemle devam edebilecek bir altyapıya kavuşturulması, Milli Eğitim Bakanlığı’nın okula yeterli kaynak ayırması taleplerini velilerden başlayarak yükseltmeyi hedefliyor. İlerleyen günlerde bu taleplerin Ayrancı semt ahalisi, Ahmet Vefik Paşa mezunları, Ankara’da kent savunucuları tarafından sahiplenilmesi için somut adımlar atmayı planlıyor.
