Avrupa'nın bağımlı konumda olduğu doğalgaz tedarikinin Rusya tarafından durdurulmasının ardından, kıtadaki ülkelerin birincil gündem maddesi olası elektrik kesintileri, fabrikaların çalışmayı sürdürmesi, hanelerin ısınması ve ekonomik kriz haline geldi. Bu durum Avrupa hükümetlerini ekonomik yavaşlamayla mücadele ve hane halkının faturalarında düzenleme yapma eğilimine yönlendirdi.
En son olarak, Rusya'nın enerji tekeli Gazprom'un Kuzey Akımı boru hattındaki akışı 'süresiz' olarak durdurması kış mevsiminde Avrupa'da gerçekleşmesi beklenen enerji krizini daha görünür hale getirdi. Avrupa Birliği, Rusya'nın saldırılarına karşı Ukrayna'yı savunmaları nedeniyle Rusya'nın 'enerji şantajında' bulunduğu açıkladı.
'Bir gecede doğalgazdan vazgeçemeyiz'
Associated Press'in haberine göre, Rusya'nın Kuzey Akımı boru hattından gaz akışını durdurması, Avrupa'ya gaz tedarikinin geçen yıla oranla yüzde 89 oranında düştüğü anlamına geliyor. Kuzey Akımı boru hattından gelen doğalgazın yüzde 40'ı direkt olarak Almanya'ya gidiyordu. Bu durumun "Avrupa'nın ekonomik direği" olan Almanya'da ekonomik sorunlara yol açması bekleniyor.
Bloomberg'in verilerine göre, Ukrayna'dan Slovakya'ya tedarik sağlayan Sokranovka ile Karadeniz'den Türkiye'ye ve buradan da Bulgaristan'a tedariki sağlayan Türk Akımı boru hatlarındaki akış kısıtlı da olsa devam ediyor. Verilere göre, bu iki boru hattından gaz akışı Rusya'nın Ukrayna saldırısının başlamasından itibaren neredeyse sabit kaldı.
AP'nin görüştüğü uzmanlar, bu kış Avrupa'da doğalgaz krizi yaşanacağını söylediler. Yüksek enerji fiyatlarıyla gıda ve kamu hizmetlerinde maliyetlerin artması Avrupa'da rekor seviyede enflasyona ve resesyon tehlikesine yol açtı. Avrupa ülkeleri her ne kadar enerji kaynaklarını çeşitlendireceklerini açıklasalar da şirketler "bir gecede enerji üretimi için akaryakıt ve doğalgaz kaynaklarını bırakıp diğer kaynaklara geçemeyeceklerini" savunuyorlar.
Avrupa'da kuraklığın enerji krizine etkisi
Ayrıca yaz aylarında Avrupa'yı etkisi altına kuraklık ve sıcak hava dalgası da alternatif olarak hidroelektrik gücünde kısıtlamaya yol açacak. Nehir sularında çekilme, Almanya'daki kömür santrallerinin üretimini önemli ölçüde düşürdü.
Diğer bir yandan ülkedeki temel enerji kaynağı nükleer santral olan Fransa'da, santrallerin önemli bir bölümünün arızalar, bakım-onarım çalışmaları ve güvenlik kontrolleri nedeniyle devre dışı kalması ayrı bir krize yol açtı.
Fransa ve Almanya'daki enerji krizi ilginç bir görüntüyü ortaya çıkardı. Fransa ülkedeki depolardan doğalgazı Almanya'yı göndermeyi planlarken, Almanya da Fransa'ya elektrik ihraç etmeye başladı.
'2023'e kadar daha da kötüleşecek'
AP'ye konuşan Rystad Energy direktörü Carlos Torres-Diaz, Avrupa'nın bu aydan itibaren ciddi bir elektrik sıkıntısıyla karşı karşıya kalabileceğini söyledi. Kötü hava koşulları, düşük rüzgar enerjisi üretimi olasılığı ve gaz kesintilerinin "Avrupa enerji sistemi için çok zorlayıcı olabileceği, güç dağıtımına ve elektrik kesintilerine yol açabileceğini" dile getirdi.
Carlos Torres-Diaz, "Kesin senaryo ne olursa olsun, önümüzdeki kış Avrupa'nın on yıllardır gördüğü en zorlu kış olacak ve bunun bedelini tüketicilerin veya hükümetlerin ödemesi bekleniyor. Gaz talebinin kesilmesi gerekiyor, bu ay güç kaynağı sorunlarının ortaya çıktığı ortada ve 2023'e kadar durumun daha da kötüleşmesini bekliyoruz" dedi.
Avrupa çözüm arıyor
Avrupa ülkeleri mevcut durumda, Afrika ve Orta Doğu ülkelerinden gaz tedarikinin yollarını ararken, Norveç ve Azerbaycan'la enerji anlaşmaları imzaladı. Ancak Avrupa'nın imzaladığı sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) anlaşmaları, Rus gazının maliyetinin birkaç katı olması ekonomik olarak bir darbeye neden oldu.
Avrupa Birliği, ülkelerde doğalgaz kullanımı en az yüzde 15 oranında azaltmayı planlıyor. Ayrıca birçok ülke milyonlarca avroluk destek paketleri açıkladı.
Mevcut verilere göre, Avrupa'da gaz depolarının yüzde 82'si doldu. Bu oran, Rusya'nın gaz kesintisi öncesindeki durumdan daha yüksek. Lakin şu anki LNG alımıyla depo doluluğu durumunun kısa vadeli bir çözüm olduğu belirtiliyor.
