Arjantin'in faşist Devlet Başkanı Javier Milei'nin, takipçilerine birkaç saat içinde değersiz hale gelen bir kripto para birimi (token) satın almalarını önermesi ülkede krize yol açtı.

Kripto uzmanları, devlet başkanının amaçlarını sorguladı, bazıları onun ya kripto para spekülasyonlarına kurban gittiğini ya da destekçilerini dolandıran bir "likidite havuz boşaltma" planının bir parçası olduğunu öne sürdü.

Milei'nin pazarlamasından hemen sonra büyük değer kaybı

Geçtiğimiz cuma akşamı Milei, sosyal medyadaki kullanıcıları sosyal medyada "benzersiz bir yatırım fırsatı" hakkında bilgilendirerek '$LIBRA' adlı yeni bir kripto para birimini coşkulu bir şekilde pazarladı.

Gönderiden birkaç saat sonra $LIBRA'nın piyasa değeri 6 milyar ABD dolarına ulaştı. Bu, büyük bir Arjantin bankasının piyasa değerine kabaca eşit.

Likiditeden yoksun olan para birimi, bir noktada 4 bin 978 ABD doları değerindeydi. Ancak birkaç saat içinde 0,99159 dolara düşerek kripto topluluğu ve Arjantin'in siyasi sınıfında şok dalgaları yarattı.

Olay nedeniyle ülkede binlerce kişinin mağdur olduğu söyleniyor.

Token'i tanıtan web sitesine göre, $LIBRA, küçük Arjantinli şirketler ve girişimciler için finansmanı artırmayı amaçlıyor.

Arjantin'in kripto evrenindeki ekonomistler ve uzmanlar ile çeşitli muhalif politikacılar, Milei'ye hemen tepki gösterdi ve bu dijital varlığın bir dolandırıcılık olabileceğini belirtti.

Milei kripto parayı nasıl savundu?

Mesajı yayınladıktan ve gönderdikten sonra Milei, Bloomberg Linea web sitesine girişimin 'gerçek' olduğunu ve "tamamen özel finansmana" dayandığını savundu.

Milei, siteye yaptığı açıklamada, "Proje, Arjantinli şirketlere ve projelere yardım etmeyi amaçlayan özel bir girişimdir. Bu projeyle bağlantılı para birimi, özgürlük idealleri onuruna yaratıldı ve benimle veya katılımımla hiçbir şekilde ilgisi yok" dedi.

"Proje, Arjantinli girişimcilere yöneliktir, böylece projelerini finanse etmek için fon başvurusunda bulunabilirler" diye ekleyen Milei, projenin ilgili tarafların kayıt yaptırabileceği bir web sitesi olduğunu belirtti.

Milei, bir web sitesine bağlantı vererek, "Liberal Arjantin büyüyor! Bu özel proje, küçük işletmelere ve girişimcilere fon sağlayarak Arjantin ekonomisinin büyümesini artırmaya adanacak. Dünya Arjantin'e yatırım yapmak istiyor" diye yazdı.

Bazıları hesabı hacklendi sandı, ekonomistler ve muhalifler sert tepki gösterdi

Milei'nin token'ı onaylayan sosyal medya gönderisi geniş bir kesimde hemen dikkat çekti. Bazıları, devlet başkanının sosyal medya hesabının hacklendiğine dair spekülasyon yaptı.

Ancak, Özgürlük İlerlemesi partisinden milletvekili Lilia Lemoine daha sonra gönderinin gerçek olduğunu doğruladı ve hacklenme iddiasını reddetti.

Milei'nin dijital medya ekibindeki kilit stratejistlerden Fernando Cerimedo da, olaydan duyduğu hayal kırıklığını çevrimiçi mesajında şöyle dile getirdi: "Bunun harika bir fikir olduğunu söyleyen kişi saklanacak bir yer aramaya başlasın."

Daha önce devlet başkanlığı için yarışırken kripto paraya olumsuz yaklaşan Milei, olayın ardından sosyal medyada anında eleştirilerle karşı karşıya kaldı. Bazıları Milei'nin davranışlarının dolandırıcılık nedeniyle mahkemelerde suçlanmasına yol açabileceğini vurguladı.

Liberal ekonomist Carlos Maslatón, eski müttefikini sert bir şekilde eleştirerek X'te şunları söyledi: "Resmi olarak - hiçbir hackleme olmadı, tüm yakın çevresi tarafından doğrulandı. Milei doğrudan bir kripto dolandırıcılığına dahil oldu. Tüm ahlaki sınırları aştı; bu gönderi çalmak için yapıldı. Artık hiçbir şüphe yok. Bu bir azil gerekçesi."

Kripto meraklıları ve güvenlik analistleri de alarma geçti. Siber güvenlik konusunda uzmanlaşmış BirminghamCyber ​​kuruluşu şöyle bir tahminde bulundu: "Başkan Javier Milei'nin hesabı, bir kripto para dolandırıcılığını desteklemek için ele geçirilmiş olabilir."

Venezuelalı kripto para spekülatörü Javier Bastardo da, Milei için "Javo, hacklendin mi?" diye sordu.

Dijital dolandırıcılıkları ifşa etmesiyle tanınan bir bilgisayar uzmanı olan Javier Smaldone de, X'teki bir gönderide, “Ulusun Devlet Başkanı az önce küresel bir dolandırıcılık başlattı (kaba ve bariz). Ve hiçbir şey olmayacak" dedi.

'Kripto paranın yüzde 80'i birkaç kişinin elindeydi'

Smaldone ve diğer uzmanlara göre, '$LIBRA' token'ının yaklaşık yüzde 80'i, Milei'nin projeye desteğini açıklamasından önce çok az kişinin elindeydi.

İnternette 'Lady Market' olarak bilinen, Devlet Başkanı'nın sıkı bir destekçisi olan tüccar Ornella Panizza da, şunları söyledi: "Milee'nin hesabının hacklendiğine inanmak istiyorum çünkü LIBRA büyük bir dolandırıcılıktı. İki hesap arzın yüzde 70'ini tutuyor - çok şüpheli. Açıklamalar sunmaları gerekiyor."

Kripto para projesinin web sitesine göre, '$LIBRA',  blok zincirinde çalışıyor ve küçük işletmelere, yeni kurulan şirketlere ve eğitim girişimlerine fon sağlıyor. 

Web sitesi, ilgili tarafları fon başvurusunda bulunmak için bir Google formu doldurmaya davet ediyor ve amacın fonu "etkin ve merkezi olmayan" bir şekilde yönlendirmek olduğunu belirtiyor.

'$LIBRA' token'ının nasıl çalıştığına veya fonların dağıtılmasına yönelik mekanizmalara ilişkin teknik ayrıntılar yok.

Bu Milei'nin ilk icraatı değil

Bu, Milei'nin kripto para dolandırıcılığıyla ilgili iddialarla ilk kez karşılaşması değil. Muhalefet lideri, Radikal Yurttaş Birliği partisinden Martín Lousteau, X'te "Bu, bir yetkili olarak, Milei'nin kripto dünyasından dolandırıcılık olduğu ortaya çıkan varlıkları reklam etmesinin ikinci seferi" diye yazdı.

2021'de, o zamanlar bir milletvekili olan Milei, dolar cinsinden ayda yüzde sekiz kar sağlayan ve şu anda iddia edilen dolandırıcılık nedeniyle de soruşturulan CoinX platformunu tanıtmıştı.

Avukatlar şikayette bulundu

Arjantinli avukatlar, dün Milei'nin sosyal medyasında bir kripto para birimini tanıttığı gerekçesiyle ceza mahkemesinde dolandırıcılık şikayetinde bulundular.

Avukat ve davacılardan Jonatan Baldiviezo, AP'ye yaptığı açıklamada, Milei'nin bu çıkışında, "belirsiz sayıda dolandırıcılık" yapmak üzere yasadışı bir ilişki gördüklerini söyledi. Avukat, "Bu yasadışı ilişki içerisinde, devlet başkanının eylemlerinin esas olduğu dolandırıcılık suçu işlendi" dedi.

Baldiviezo, dilekçeyi bir diğer avukat Marcos Zelaya, mühendis María Eva Koutsovitis ve eski devlet başkanı Alberto Fernández'in yönetimi sırasında Arjantin Merkez Bankası'na başkanlık eden ekonomist Claudio Lozano ile imzaladı. Ceza adaletinin pazartesi günü davaya bir yargıç ataması veya daha fazla araştırma için bir savcıya sevk etmesi bekleniyor.

Davacılar Milei'nin eyleminde kripto dünyasında "rug pull" (halı çekme) olarak bilinen bir operasyon gördüler. Bu, bir geliştiricinin yatırımcıları cezbetmek için cazip bir token çıkarması ancak daha sonra fonlar aşırı fiyatlandırıldıktan sonra tokenleri değersiz hale getirmesiyle gerçekleşiyor. Baldiviezo ayrıca Milei'nin Kamu Etiği Yasası'nı ihlal ettiğini de sözlerine ekledi.

Milei'nin savunması: 'Ayrıntıları bilmiyordum, olay istismar ediliyor'

Devlet Başkanlığı Ofisi, "Başkan, Arjantin'de iş yaratmak ve yatırım çekmek için projeler başlatmak isteyen birçok girişimciyle günlük olarak yaptığı gibi, KIP Protokolü projesinin başlatıldığını duyuran bir gönderiyi kişisel hesaplarında paylaştı" dedi.

Milei, gönderiyi sildikten sonra X'te para biriminin gelişiminden habersiz olduğunu ve siyasi rakiplerini olayı istismar etmeye çalışmakla suçladı. Milei, "Projenin ayrıntılarından haberdar değildim ve bilgi aldıktan sonra onu tanıtmaya devam etmemeye karar verdim (bu yüzden tweet'i sildim)" dedi.

Devlet Başkanlığı: Yolsuzlukla Mücadele Ofisi derhal harekete geçecek

Devlet Başkanlığı Ofisi, Yürütme Şubesi altında faaliyet gösteren ülkenin Yolsuzlukla Mücadele Ofisi'nin derhal harekete geçeceğini belirtti. Yönetim ayrıca Milei ve yönetiminin üyelerinin yakın zamanda devlet başkanlığı ofisinde KIP Protokolü temsilcileriyle görüştüğünü doğruladı.

Milei yönetimi dün yaptığı açıklamada, "Soruşturmada toplanan tüm bilgiler, KIP Protokolü projesiyle bağlantılı herhangi bir şirket veya bireyin suç işleyip işlemediğini belirlemek için yargıya teslim edilecek" dedi.

Milei ile görüşen KIP Protocol temsilcilerinden Hayden Mark Davis, dün sosyal medyasında paylaştığı bir videoda kripto para biriminin çöküşünden devlet başkanını sorumlu tuttu.

Davis, "Önceki taahhütlere rağmen Milei ve ekibi beklenmedik bir şekilde pozisyonlarını değiştirdiler, desteklerini geri çektiler ve sosyal medyadaki önceki tüm paylaşımları sildi" dedi.

Musk gözünü lityum madenlerine dikti, Arjantin'in faşist başkanı kapılarını açmaya hazır