Araçlara takılan UTTS'ye tepki: 'Toplanan milyarlarla kimler zengin olacak?'

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kapsamında araç sahiplerinden 2 bin 791 TL alınmasına ilişkin karara tepkiler sürüyor. Yetkilendirilen şirketlerle ilgili de önemli iddialar gündemde.

Haber Merkezi

Akaryakıt piyasasındaki "vergi kayıp ve kaçaklarını önleme" amacıyla olduğu söylenen ve taşıtlara çip taktırma zorunluluğu getiren Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) tartışmalara yol açtı. Uygulamanın araç sahipleri üzerinden gerçekleşmesi ve taktırılan çip tepkilere neden oldu.

Türkiye genelinde milyonlarca ticari aracı kapsayan zorunlu uygulama kapsamında araç sahipleri 2 bin 791 lira ödeme yapacak. 

Araçlar delinerek taktırılan çipin maliyetinin kat be kat üstünde ödeme yapıldığı iddia edilirken, kayıt dışı akaryakıt sorununun muhatabının yakıt alan değil, yakıt satan olması gerektiği de tepkiler arasında.

'Aradaki fahiş fiyat farkı kimleri zengin edecek?'

CHP Gaziantep Milletvekili Hasan Öztürkmen, Meclis'te düzenlediği basın toplantısında uygulamaya tepki gösterdi. UTTS çiplerinin maliyetinin 5 buçuk lira civarında olduğunu belirten Öztürkmen, aradaki fahiş fiyat farkının kimleri zengin edeceğini sordu.

ANKA'nın haberinde yer alan bilgilere göre, Öztürkmen, "İktidar, ekonomik krizin faturasını vatandaşa kesmeye, yandaşları zengin etmeye devam ediyor. Ek ÖTV ödeme zorunda bırakılan araç sahipleri, şimdi kayıt dışı akaryakıt takibi için kurulan sistemin maliyetini yükleniyor. Akaryakıt piyasasındaki kayıt dışı ekonomiyi azaltmak isteyen hükümet, faturayı yine vatandaşa kesti" dedi.

Araç satıldığında çip çöpe gidiyor

"UTTS çiplerinin fahiş fiyatla satıldığı ve birilerinin bundan çok büyük vurgun yaptığı gün gibi ortada" diyen Öztürkmen, çiplerin üretim maliyetini sordu. "Basit bir plastik malzemeden üretilen çipleri araçlara monte etmek için vidayla araca delik açılıyor" diyen Öztürkmen, araç satıldığında çipin çöpe gittiğine dikkat çekti, "Aracın yeni sahibi bu çipi yeniden almak zorunda" şeklinde konuştu.

cihaz
UTTS cihazı, araçlarda benzin alınan yerin hemen altına araç delinerek takılıyor. Araç el değiştirince cihazın da değiştirilmesi gerekiyor.

IC Holding bağlantısı

İhaleyi alan firmayı sorgulayan Hasan Öztürkmen, Akkuyu Nükleer Santrali ihalesini alan IC Holding bağlantısına işaret ederek şöyle konuştu:

"Araçlara, benzin istasyonlarındaki pompalara ve yazarkasalara takılacak çipleri kimin ürettiği, ne kadara getirdiği, nasıl bir ihale süreci yaşandığı bilinmiyor. UTTS’nin sitesinde UTTS’nin kurulum ve işletilmesi için Darphane tarafından Terratek Bilişim Teknoloji ve İnovasyon A.Ş.’nin yetkilendirildiği belirtiliyor. 

Yıllardır zarar açıklayan Terratek şirketine ihalenin verilmesi, adrese teslim bir ihale sorularını akla getiriyor. Devasa bir ihaleyi alan şirketin düzgün bir internet sitesi, referansları, kurumsal yapısı ile ilgili hiçbir bilgi yok. Şirketin zararının 2023’te 43 milyon lirayı bulduğu ifade ediliyor. Kamu ihalelerine katılan şirketlerde bırakın zarar etmeyi, ekonomik ve mali şartları karşılayabilme şartı aranmıyor mu?

Bu şirketin fazlasıyla amatörce internet sitesinde şirketin DİAS Şirketler Grubu çatısı altında hizmet verdiği ifadesi yer alıyor. DİAS Şirketler Grubu’nun yönetim şemasına bakıldığında ise Yönetim Kurulu Başkanı Metehan Oğuz, Başkan Vekili Murat Çeçen isimleri karşımıza çıkıyor. Terratek firmasının Ticaret Sicil Gazetesi’ndeki yönetim şemasında ise Yönetim Kurulu Başkanının Murat Çeçen, Başkan Vekilinin Metehan Oğuz olduğu görülüyor. 

Murat Çeçen, iktidara yakınlığı ile bilinen ve Üçüncü İstanbul Köprüsü, Akkuyu Nükleer Santrali, Newyork Türkevi, Kuzey Marmara Otoyolu gibi projelerin ihalesini alan IC Holding’in sahibi İbrahim Çeçen’in büyük oğlu. Murat Çeçen ise CCN Holding ile, Ankara Bilkent Şehir Hastaneleri’nin yanı sıra Mersin Şehir Hastahanesi, Bakü’deki Haydar Aliyev Merkezi gibi birçok projeyi aldı. Yandaşlar servetlerine servet katarken, maaşına üç kuruş zam yapılan emekçilerin cebinden parası bu şekilde zorla alınıyor."

Milyarlar toplanacak

Sistemin kapalı kapılar ardında bir firmaya verildiğine dikkat çeken CHP Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur da Meclis'te daha önce yaptığı açıklamada, "20 milyon araçtan 43,4 milyar lira, 12 bin 667 akaryakıt istasyonundan 10,8 milyar lira para alınacak. Toplamda 54,2 milyar TL'yi bulan bu paradan kimin, ne kadar rant sağlayacağı da belli değil çünkü bu iş bir firmaya verilmiş" diye konuşmuştu.

Yetkilendirilen Turpak'la ilgili iddialar

Anadolu Ajansı'nın 18 Kasım 2024 tarihli haberine göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, ülkede 78 şirketi 1000 noktada araçlara montaj yapmak üzere yetkilendirdi. Bunlardan biri de ilk UTTS montajını gerçekleştiren Turpak.

Çip tedarikçisi Turpak, çiplerin maliyetiyle ilgili iddialara dair açıklama yaptı, maliyetin "teknolojik donanım ve özelliklere göre 10 ila 40 dolar arasında değiştiğini" duyurdu.

Öte yandan Türkiye'de 6 bin 500 akaryakıt istasyonunun altyapısını sağlayan şirketin İsrail bağlantılı olduğu iddia edildi. Karar'da yer alan habere göre, şirket eskiden Orpak adlı bir şirketin Türkiye operasyonunu sağlıyordu.

Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü ise iddiaları reddetti.

Taktırmayan taşıt sahibine ceza uygulanacak

Kayıt ve montaj işlemlerini süre içinde tamamlamayan taşıt sahiplerine, mükellefiyet niteliklerine göre 7 bin lira ila 28 bin lira arasında özel usulsüzlük cezaları uygulanabilecek.

Taşıt Tanıma Birimi (TTB) siparişi vermek üzere sisteme kayıt yaptırarak ödemesi gerçekleştirilen taşıt sayısı şu anda 2 milyonu geçti. 

İlk aşamada 20 milyon araca bu sistemin kurulması planlanıyor. 

Çıkarılan kararname ile 31 Ocak son gündü. Ancak başvuru tarihi 31 Aralık 2025’e kadar uzatıldı. 

'Patronlar vergi ödesin' talebine tehdit gibi yanıt: O zaman asgari ücretli de vergi ödeyecek!
simsek