Yerel seçimler geçti, "yeni anayasa" çağrısı yapan sesler yükselmeye başladı.
AKP ve MHP ortaklığı, uzun süredir yeni anayasa söylemini gündemden düşürmüyor.
Cumhur İttifakı’nın son seçim ortaklarından HÜDA PAR anayasanın ilk 4 maddesine karşı söylemlerine devam ediyor.
TBMM’nin yeni yasama yılına başlayacağı 1 Ekim yaklaştıkça siyasette konu yeniden "anayasaya" dönüyor.
Tartışma nasıl başladı?
HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu, 12 Eylül’de katıldığı televizyon programında, yeni anayasa tartışmalarını değerlendirirken, Anayasa’da değiştirilemez maddelerin olmaması gerektiğini savunarak, “Değiştirilemez maddelerin olması hukuk tekniği açısından da siyaseten de doğru değil. Bu gelecek nesillerin iradesine ipotek koymadır” görüşünü dile getirdi.
Yapıcıoğlu, Anayasa'nın dördüncü maddesinin bizzat 12 Eylül askeri darbesini gerçekleştiren eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından kaleme alındığını savunarak, bunu “gelecek nesillerin iradesine ipotek koymak” olarak nitelendirdi.
Tepkiler peşi sıra gelince Yapıcıoğlu dozu biraz daha artırdı.
Yapıcıoğlu Cumartesi günü katıldığı televizyon programında ve ardından X'te eleştirilere yanıt verdi. Laf cambazlığı yaparak, söylediği şey sanki başka bir şeymiş izlenimi yaratmayı denedi.
Kendisinin Anayasa’nın ilk 4 maddesini değil, sadece “dördüncü maddenin değiştirilmesini istediğini” belirten Yapıcıoğlu şu görüşleri savundu:
“Ahmağa anlatır gibi tek tek söyledim buna rağmen anlamamakta ısrar ediyorlar. (…) Anayasa'da değiştirilemez maddeler olmaması demek, bütün o değiştirilemez dediğiniz maddelerin hepsini değiştirelim anlamında değildir. Anayasanın 4’üncü maddesine karşıyız, tamam mı? Anladınız mı? 4’üncü madde olmasın. 4’üncü madde gelecek nesillerin iradesine ipotek koymaktır. Bir daha söylüyorum, altını çizerek söylüyorum.”
Özel’den Bahçeli’ye: 'Mikrop, mikroptur'
CHP Sözcüsü Deniz Yücel, Yapıcıoğlu’nun "ahmak" çıkışına yanıt verdi. Yücel, “Geri zekâlıya anlatır gibi anlatalım. Taliban kafalı, gerici, 3-5 yobaz istedi diye, ne Atatürk'ten, ne demokrasiden, ne cumhuriyetten, ne de laiklikten vazgeçmeyiz” dedi.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel de, Balıkesir’in Susurluk ilçesinde yaptığı konuşmada HÜDA PAR’ın Cumhur İttifakı ortağı olduğunu söyleyerek MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye seslendi.
Özel şunları söyledi:
“Biz Anayasa’nın 4'üncü maddesine karşıyız’ diyor. Türkiye Cumhuriyeti devleti, nitelikleri, bayrağı, İstiklal Marşı ve başkenti. Atatürk, Ankara’yı başkent yapmış, Ankara'nın başkent olmasına karşılar, bayrağa karşılar. Benim HÜDA PAR’a bir sözüm yok. Mikroba sen niye hastalık yapıyorsun diye hesap soramazsınız. Mikrop, mikroptur. Ama milliyetçi muhafazakarım diyenler… Hele hele Tayyip Bey’in sağ kolunda HÜDA-PAR, öbür kolunda Devlet Bahçeli var. Sen bu HÜDA PAR’a ne diyorsun Devlet Bey? Kimler kimlerle beraber?”
Bu sözlere yanıt veren Bahçeli değil Yapıcıoğlu oldu.
X hesabından Özel'e bir soru yönelten Yapıcıoğlu, "'Milliyetçilik, Halkçılık, Devletçilik, Laiklik, Devrimcilik umdeleri CHP’nin ana prensipleridir... Tek parti döneminin icabı sayılarak Anayasaya sokulmuş olan bu 6 umdeyi Anayasadan çıkaracağız' cümleleri hangi partinin seçim beyannamesinde yer almıştır? Sınav süresi, sorunun zorluğu ile mütenasip olarak 72 saattir" dedi.
MHP, CHP'yi hedef aldı
MHP’den gelen tek yanıt MHP Genel Başkan Yardımcısı İsmail Özdemir’den oldu. Anayasa'nın ilk dört maddesine yönelik tartışmalar üzerine partisinin tavrını açıklarken CHP'yi hedef aldı.
Açıklamasında, Zekeriya Yapıcıoğlu ve partisinin adını anmayan Özdemir, Türkiye'nin "sivil, kapsayıcı ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile uyumlu, yeni bir anayasa yapımına ihtiyaç duyduğunun açık olduğunu" savunurken "Bu noktada anayasanın ilk 4 maddesi ile ilgili başlatılmak istenen tartışmalar ise boş ve beyhudedir" dedi.
Özdemir'in sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamasında asıl hedefi ise CHP oldu.
"MHP’nin bu konudaki duruş, irade ve kararlılığı berrak, sarih ve katir" diyen Özdemir, "Buna rağmen, anayasal düzeni bozmak üzere darbe girişiminde bulunan FETÖ ile kol kola giren, Türkiye’yi parçalamak maksadıyla etnik temelli bölücü faaliyet yürüten terör örgütü ve siyasi uzantıları ile ortaklık ve pazarlık masaları kuran, hatta bizzat PKK’ya müzahir bir televizyon kanalında anayasanın ilk dört maddesini değiştirecekleri iddiasında bulunan CHP ile onun yandaşı konumunda olan ilkesiz ve tutarsız sol basının konuyla ilgili MHP’yi tartışmaya açma çabası trajikomiktir" ifadelerini kullandı.
AKP’li Çelik: Anayasa'nın ilk 4 maddesiyle ilgili herhangi bir tartışmamız yoktur
AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik de MYK'nin ardından açıklamalarda bulundu. Çelik, “Anayasanın ilk 4 maddesindeki temel prensiplerle ilgili herhangi bir tartışma söz konusu değildir" dedi.
MYK toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan AKP Sözcüsü Çelik, HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu'nun, yeni anayasa çalışmalarında Anayasa'nın 4'üncü maddesinin değiştirilmesi yönündeki açıklamalarının sorulması üzerine, "Anayasa'nın 4 maddesiyle ilgili herhangi bir tartışmamız yoktur. Bu konudaki değişiklik teklifleri bizim açımızdan olumlu değildir. Daha önce de ben bu konuda açıklamalarımı ifade ettim. Burada daha önce de belli gündemler olduğunda sorulmuştu. Evet sivil bir anayasa istiyoruz. Türkiye'yi geleceğe taşıyacak, Türkiye yüzyılına taşıyacak bir anayasa istiyoruz. Darbe anayasasından kurtulmak ve milli iradeyi burada esası teşkil eden yapı haline getirecek bir anayasa istiyoruz ama herhangi bir şekilde Anayasa'nın ilk 4 maddesindeki temel prensiplerle ilgili herhangi bir tartışma söz konusu değildir" diye konuştu.
TBB Başkanı: Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin varlığını tartışmaya açmaktır
Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Erinç Sağkan, HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu'nun Anayasa'nın 4. maddesinin kaldırılmasına yönelik sözlerine tepki gösterdi. Sağkan, "Türkiye Barolar Birliği bakımından ilk dört madde kesinlikle kırmızı çizgidir. Çünkü devletin ve milletin bölünmez bütünlüğü, yönetim şeklinin Cumhuriyet olduğu, Atatürk milliyetçiliğine bağlı laik, demokratik bir sosyal hukuk devleti olduğumuzu düzenleyen maddelerdir. Bu maddeleri tartışmaya açmak Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin varlığını tartışmaya açmaktır" dedi.
Yeni Şafak yazarı: Faşist-baskıcı anayasanın ruhu baş tacı ediliyor
Yeni anayasa ve ilk 4 maddede değişiklik tartışmaları sürerken Yeni Şafak yazarı Mehmet Metiner, bugün kaleme aldığı yazısında, "1980 faşist askeri darbenin anayasası bu bağlamda kutsal kabul edilir. O faşist-baskıcı anayasanın ruhu baş tacı edilir" ifadelerini kullandı.
Mehmet Metiner, "Anayasanın ilk 4 maddesi... Yeni bir anayasa gerekli mi?" başlıklı bir yazısında şu ifadeleri kullandı:
“Yeni bir anayasa yapma fikri her gündeme geldiğinde o birileri anında ilk dört maddeyi gündeme taşırlar.
'Bilen bilmeyen herkes konuşmaya başlar.
İlk dört madde bir tür test, hatta bir tür kilitleme işlevi görür.
Peki, Atatürk dönemindeki anayasalarda bu tür maddeler var mıydı? diye dönüp bakılmaz nedense.
Hatta ilk askeri darbe anayasası olan 1961 anayasasında bu tür maddelerin olup olmadığına bakmak kimsenin aklına gelmez ne hikmetse.
Varsa yoksa 1980 faşist askeri darbenin anayasası bu bağlamda kutsal kabul edilir. O faşist-baskıcı anayasanın ruhu baş tacı edilir.”
Anayasa'nın ilk 4 maddesi nedir?
MADDE 1- Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
MADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
MADDE 3- Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî marşı “İstiklal Marşı”dır. Başkenti Ankara’dır.
MADDE 4- Anayasanın 1 inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2 nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.