'Anadolu topraklarının aydınlık yüzü Halet Çambel, Düziçi’nden bize gülümsüyor'

TKP Düziçi İrfanlı Semt Evi'ndeki kitaplığa Halet Çambel Kitaplığı adı verildi. 68 kuşağından Deniz Gezmişlerin mücadele arkadaşı İbrahim Çenet, Halet Çambel'i anlattı.

soL - Osmaniye

9 Temmuz Cuma günü açılışı yapılan TKP Düziçi İrfanlı Semt Evi’nde oluşturulan kitaplığa Halet Çambel Kitaplığı adı verildi. Halet Çambel Kitaplığı’nın taşıdığı anlama dair Osmaniye’de yaşayan İbrahim Çenet ve TKP Düziçi İlçe Başkanı Gülbahar Kadı ile kısa bir röportaj gerçekleştirdik. 

İbrahim Çenet 68 kuşağından Deniz Gezmişlerin mücadele arkadaşı. Osmaniye’de 20 seneye yakın bir zamandır çalışma yürüten Anadolu Halk Bilimleri ve Kültür Derneği’nin de hem kuruluş sürecinde hem de bugüne kadarki tüm çalışmalarında sorumluluk almış, hayatını mücadeleye adamış bir devrimci. Kendisine "Halet Çambel Osmaniye için ne anlam ifade ediyor?" diye sorduk:

'Arkeoloji dalında gerici iktidarlara karşı muhalefet ederek hayatını geçirdi'

"Öncelikle Halet Çambel’in Dünya ve Türkiye için ne anlama geldiğini konuşmamız lazım. Bence Halet Çambel’in en büyük özelliği giriştiği bir dalda uzun vadeli olmasıdır. 80 yıl boyunca arkeoloji dalında gerici iktidarlara karşı muhalefet ederek hayatını geçirmiştir. Bu büyük bir olaydır. Daha önce Karatepe Çerçioğlu’nda iki alfabeli belgeler bulunmuştur. Birisi daha önce çözülen Fenike yazısıydı. Diğerinin ise daha sonra Hitit dili olduğu anlaşıldı. Halet Çambel Hitit dilinin çözülmesine büyük katkıda bulunan bir insan olarak bütün dünyadaki bilim, tarih ve arkeoloji çalışmalarına katkıda bulunmuştur. Bu yüzden dünya çapında önemlidir. Türkiye’de ise doğu bölgelerinde çok sayıda kazı çalışması gerçekleştirmiştir. İlerici bir insandır.

'Hitler’i protesto etmişti'

1936 yılında Hitler’in Almanya’da iktidarda olduğu dönemde Türkiye adına eskrim dalında Berlin Olimpiyatları’na katılmıştır. Bütün sporcular Hitler’i selamladığında selam vermeyen, sırtını dönen ve Hitler’i protesto eden birisiydi. Bu kadar da yürekli bir insandı. Bölgemizde de tarih çalışmaları yürütmüştür, çok büyük işler yapmıştır. Bir tanrıya inanacak olsaydım Halet Çambel’e inanırdım. Kendisini çok yakinen tanıyorum. Ayrıca Osmaniye'de birçok faaliyet yürüten Anadolu Halk Bilimleri ve Kültür Akademisi diye bir kurum var.  Bu kurum aynı zamanda bütün Türkiye’de 2 yılda bir Özgür İnsan ödülü veriyor. 2008 yılında Halet Çambel’e verilmişti bu ödül. Türkiye arkeologlarının onun için kurduğu bir sitede de bu ödülden bahsediliyor. Kendisi çok güzel bir insan, ben de onu yakınen tanımak onuruna sahip oldum."

'Halet Çambel ülkenin aydınlık yüzünü Osmaniye’de temsil ettiği için çok önemli bir değer'

TKP Düziçi İlçe Başkanı Gülbahar Kadı’ya ise “TKP Düziçi İrfanlı Semt Evi’nde bir kitaplık oluşturma ve bu kitaplığa Halet Çambel Kitaplığı adını verme fikrinin nedenini sorduk: 

"Az önce İbrahim Abinin de bahsettiği gibi Halet Çambel hem dünya hem Türkiye adına önemli başarılara imza atmış, bilim, arkeoloji dalında önemli çıkışları olan bir kadın. Türkiye’de ilk kadın bilim insanlarından, öncü kadın arkeologlardan birisi. Bizim bu bölgede Çerçioğlu, Aslantaş, Karatepe bölgesinde önemli 2 farklı yazı çeşidinin olduğu bir yazıt bulunuyor. İlk kez karşılaşılan Hitit dilinin çözülmesine katkı sağlıyor. Bir kadın olması, dağlık bir bölgede bilim için verdiği mücadelesi, çabalaması, çadırlarda kalması ve sadece işimi yapıp gideyim demeden o bölgenin insanıyla bütünleşerek, dayanışarak mücadele etmesi... O bölgenin kadınlarını iyiye güzele yöneltip okuma yazma öğretmesi, kilim dokuyan kadınlara bunu bir gelir kaynağı olarak kullanabileceklerini öğretmesi... Halet Çambel hem bir bilim insanı hem de bu ülkenin aydınlık yüzünü Osmaniye’de temsil ettiği için bizim bölgemizde çok önemli bir değer taşıyor.

Düziçi’nin ilerici, aydın yüzü haline geliyor. Bizler de ilerici ve aydınlanmacı insanlar olarak Halet Çambel’i kendimize öncü biliyoruz ve bir kadın olarak da bütün bunları başarmış olması bizim kitaplığa adını vermemizin en büyük nedeni. Ayrıca semt evlerinin halkla dayanışma, bulunduğu bölgede o bölgenin ince damarlarına dokunabilmesi adına Halet Çambel kitaplığı adını vermek istedik. Çünkü buraya gelen insanlar bu resmi bu ismi gördüğünde duygulanıyorlar ve Halet Çambel’i tanımış tanımamış herkes aynı şeyleri söylüyor. Halet ablamız, o bize kilim dokumayı öğretti, o bize okuma yazma öğretti, o bizi ileriye götürdü... En büyük nedeni bu. Sözümüz olsun, semt evimizde kurduğumuz bu mütevazi kitaplık adına yaraşır şekilde, Düziçi’ni aydınlatan kocaman bir halk kütüphanesinin ilk adımı olacak."