Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü'nün ilgili kurumlara gönderdiği karara göre, 2021-2022 döneminden itibaren ülke genelinde çok sayıda mesleki ve teknik Anadolu lisesi (MTAL) bünyesinde mesleki eğitim merkezi (MESEM) açılacak.
Eğitim-İş 1.Nolu Şube Özlük Hukuk Sekreteri Gül İnce Canıçevik konuyla ilgili değerlendirmelerini soL ile paylaştı.
***
MEB ne yapmaya çalışıyor?
Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’nün 2021-2022 döneminden itibaren ülke genelinde çok sayıda Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (MTAL) bünyesinde Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) açılması için ilk olarak 31/12/2021 tarihine kadar kayıt yapanların dönem kaybetmeyeceği belirtilirken, son bir kararla bu tarih 04.02.2022’ye kadar uzatıldı. Bunun amacının iktidarın MESEM’e kayıt olacak 1 milyon öğrenci hedefine ulaşmak için olduğu anlaşılıyor.
MEB, yine plansız, programsız “ben yaptım oldu” mantığıyla bir uygulamaya daha imza atmış oldu. MTAL‘lerin MESEM ‘e dönüştürülmesi için hiçbir altyapı hazırlanmadan, gerekli fizibilite ve analiz çalışması yapmadan alelacele, okullara verilen bir talimatla uygulamaya geçirme garabetinden sonra, MESEM’E kayıtlı öğrenci sayısını artırmak için ek zaman tanıması, ülke genelinde bu projenin büyük ilgi gördüğü algısı ile çocuk işçiliğini devlet eliyle teşvik etmeyi başarı gibi gösterme amacını taşıyor. Dönem ortasında, meslek lisesi öğrencileri halen örgün eğitimde eğitimlerine devam ediyorken MESEM’lere kaydı geçirilen öğrenciler, neden apar topar eğitim dışında bırakılmışlardır? Öğrencinin elinden eşit eğitim hakkı, okul hakkı neden alınmıştır?
2 ay eğitimden uzak kalınca ne olacak?
Eğitim gibi bir alanı herkese eşit bir hak olarak sunamadığınızda (Anayasal haktır) – örneğin birileri eğitimden para kazansın diye kapı açtığınızda, birilerine de ‘’parası olmayanları bu yolla kendi istediğim gibi kullanabilirim’’ yolunu açmış olursunuz. Eğitim-iş sendikası 1 nolu şube olarak daha önce hazırlamış olduğumuz raporda, bu projenin, okul çağındaki çocukların, sermayeye ucuz işçi hatta çocuklara ödenecek olan ücret ve iş kazası sigortası giderlerini devlet ödeyeceğinden bedava işçi yapılmaya çalışıldığını belirtmiştik. Bu amaca ulaşma yolunda iktidar, MESEM‘e kayıtları yapılan öğrencilerin eğitime başlamaları, işletme ile işe başlama sözleşmesi imzalanması için 2 aylık bir süre tanıyarak, haftada bir gün okula geleceği söylenen çocukların, tamamen okuldan ve eğitimden uzak kalmalarına yol açmıştır. Bu süre içinde çocuklar, okula veya işyerine gitmiyor, hiçbir eğitim almıyorlar. Bu da yine iktidarın ülkenin içinde bulunduğu diğer krizler gibi, eğitim konusunda da bir plan ve programla çalışmadığını, sosyal devlet olma düşüncesi taşımadığını göstermektedir.
Anayasanın 42. maddesi “Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz” demektedir. Sözde “mesleki eğitimi işletmede öğreteceğiz” sloganıyla başlayan bu projeyle öğrenciler örgün eğitim dışına itilmiş, okul dışında yalnız bırakılmışlardır. MESEM için kaydı yaptırılan öğrenciler, okulun açık olmasına rağmen, örgün eğitimden kayıtları silinerek bir bilinmeze terk edilmişlerdir. Eğitimden uzak kalan bu yaş grubunu ne tür tehlikeler bekliyor düşünülmüş müdür?
Bu süreç (2 ay) ve sonrasında eğitim ortamındaki belirsizlik öğrencinin eğitim hayatından uzaklaşmasına, telafi edemeyeceği kopukluklar yaşamasına, okuldan soğumasına, belki de okulu terk etmesine, internet bağımlılığının artmasına, bilim, kültürel ve sosyal yönden çoraklaşmasına, okula gitmemeleri nedeniyle, sokaktaki tehlikelere, kötü alışkanlık ve kötü niyetli kişilere karşı korunmasız olması anlamına gelecektir.
Yanıtsız sorular
İktidarın bir milyon hedefi için sayı şişirilirken, öğrencinin işletmedeki eğitimiyle ilgili olumsuzluklar hesaba katılmış mıdır? Öğrenci işletme ile sözleşme imzalayarak, işe başladıktan sonra uyum sağlayamazsa ne olacaktır? Bununla ilgili çalışma yapılmış mıdır? Öğrenci öğrenim hayatına geri dönebilecek midir? Öğrencinin öğrenimden koptuğu süreler, telafi eğitimi adı altında, şişirilerek mi tamamlama yoluna gidilecektir? Bu süre ne kadarla sınırlıdır? Bir ay sonra veya iki ay sonra geri dönmek isteyen öğrencinin durumu aynı kritere göre mi değerlendirilecektir? Öğrencinin eksik kaldığı ders ve içerikleri tamamlayacak öğretmen, istendiği anda görevlendirilebilecek midir? Öğretmenler bu plansızlıktaki açıkları kapatmaya mı çalışacaklardır? Her geri gelebilecek öğrenci için yeniden bir ders programı mı yapılacaktır? Yoksa bu çocuklar, çoktan gözden çıkarılmış mıdır? Son başvuru 4 Şubat olması sebebiyle, okul müdürleri işi ağırdan almakta, henüz ders programını başlatmamakta ve sürecin öğrencinin aleyhine işlemesine ve okuldan uzaklaşmalarına neden olmaktadır. Süreç öğrencinin okuldan tamamen kopmasıyla sonuçlanırsa, bunun cevabını kim nasıl verecektir?
Eğitim aynı zamanda değişim motivasyonudur. Bireyi güçlendirerek kötü alışkanlık-düşünce, suç gruplarından veya uyuşturucudan uzak durmasına yardımcı olur. Ergenlik döneminde olan bir çocuğun eğitim sürecinde okulda olması tehlikeye direnme ve reddetme becerileri geliştirmesi, problem çözme becerilerini geliştirme ve çevresiyle ilişkileri kolaylaştırmasına destek olur.
Bu proje yapılırken, eğitim uzmanlarından, psikologlardan, pedagoglardan, sosyologlardan, hukukçulardan yardım alınmış mıdır? Belirsizliğe terk edilen bu çocukların, her türlü istismara açık, bir hedefi olmayan toplum üyeleri olacakları akıllara gelmiş midir? Devlet sosyal devlet olmanın gereklerini yerine getirmeli, mesleki eğitim güçlendirilmesi, iyileştirilmesi, sistemli ve belli bir program ve plan dâhilinde her türlü olumsuzluklar hesaba katılarak ve çözüm yollarıyla birlikte hayata geçirilmelidir. Bilimsel bir eğitim metodu ve alt yapı hazırlığı olmadan, öğrencileri kontrolsüz, belirsiz bir sürecin içinde bırakarak, bir nesli ve geleceğimizi heba etmemelidir.
