Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Covid-19 hasta ve temaslılarının izlemleriyle ilgili olarak aile hekimlerinin görev tanımını yeniden düzenledi.
Buna göre;
1-Aile hekimleri hastaneden şifa ile taburcu edilen, semptomu olan ve testi negatif olarak hastaneden taburcu edilen kişilerle, hasta temaslısı olan kişileri 1-4-7 ve 14. günlerde izleyecek.
2-Hastanede tanı ve tedavisi planlandıktan veya uygulandıktan sonra taburcu edilen veya hastaneye hiç yatışı yapılmadan evde izlemde olan vakaları da 5 gün tedavi ve 3 gün semptomsuzluk dönemi bitene kadar her gün, semptomsuzluk dönemi bittikten sonra da 1-4-7 ve 14. günlerde izleyecek.
Aile hekiminin iş yükü
Sağlık Bakanlığı verileri ayrıntılı yayımlamıyor, ayrıca hasta ve temaslı sayıları da her gün artıyor. O nedenle kabaca yol alalım:
1-Türkiye’deki aktif hasta sayısı 12.190.
2-Sağlık Bakanlığı artık yalnızca ağır zatürresi olan hastaları hastaneye yatırıyor: Zatürreli hastaların toplam aktif hastalara oranı %8 kadar olduğuna göre, şu anda yatırılarak tedavi edilen hasta sayısı en çok 975, tedavisi evde sürdürülen hasta sayısı en az 11.214.
3-Hastaların temaslı sayısı (Sağlık Bakanı’nın 13 Ağustos’ta twitter’dan paylaştığı mesaja göre) yalnızca son 1 hafta için 349.003. Bu havuzun ez az 2 hafta boyunca izlenmesi gerektiğine göre toplam temaslı sayısı 698.006.
4-Aile hekimlerinin izleyeceği toplam hasta-temaslı sayısı (2 + 3) 709.220.
5- Aile hekimlerinin evde tedavi edilen hastalar için günlük izlem sayısı (hastanelerin tedavisi evde yapılır diye gönderdikleri her bir hasta için günlük en az 1 izlem hesabıyla) 11.214.
6- Aile hekimlerinin 2 haftalık dönemdeki toplam temaslı izlem sayısı (1-4-7-14. günlerde toplam 4 izlem sayısıyla) 2.792.024, günlük izlem sayısı da 199.430.
7-Aile hekimlerinin toplam günlük izlem sayısı (5 + 6) 210.644.
8-Türkiye’deki toplam aile hekimi sayısı yaklaşık 25.000.
9- Aile hekimi başına günlük Covid-19 hasta ve temaslı izlem sayısı (7/8) 8,4.
10- Bir telefon izlemi için gereken süre (herhalde) 5 dakika.
11- Aile hekiminin Covid-19 hasta ve temaslısı için günlük ayırması gereken süre (9x10) yaklaşık 42 dakika.
12- Aile hekiminin normal koşullarda muayene ettiği günlük hasta sayısı 40. Bu sayı büyük yerleşim yerlerinde 100’ü aşar.
13- Hasta başına 15 dakika muayene süresi hesabıyla (DSÖ muayene süresini 15-20 dakika olarak öneriyor) normal koşullarda gerekli hasta muayene süresi (40x15) 600 dakika, yani kesintisiz çalışmak ve başka hiçbir işle ilgilenmemek koşuluyla 10 saat. Buna koruyucu sağlık hizmetleri için ebe ve hemşireye sunacağı destek hizmeti, yara pansumanı, acil müdahale, verilerin Bakanlığa bildirilmesi, vb işler için ayırması gereken zaman dahil değil ve günlük çalışma süresi zaten 8 saat.
Sonuç: Bu işten bir sonuç çıkmaz
Görüldüğü gibi normal koşullardaki hasta muayenesi için yeterli olmayan zamana Sağlık Bakanlığı bir de Covid-19 hasta ve temaslı izlemi için 42 dakika eklemiş oluyor.
Bu iş yürümez, aile hekimleri bu işi göstermelik yapar. Başka türlü de yapamaz.
Üstelik söz konusu olanın telefon izlemi olduğunu, hasta ve temaslıları telefonla izlemenin salgın kontrolü bakımından hiçbir anlam taşımadığını da ekleyelim. Zira Sağlık Bakanlığı’nın şimdi sıkı şekilde standardize etmiş bulunduğu telefonla izlem Nisan ayından beri zaten var ve durum ortada.