Adalet Bakanlığı'ndan AYM yetkilerine tırpan hazırlığı: Tazminat Komisyonu ile 'baypas' edilecek

Adalet Bakanlığı, verdiği ihlal kararlarıyla iktidarın hedefi haline gelen Anayasa Mahkemesi'nin yetkilerine göz dikti. On binlerce dosyanın yüksek yargıya ulaşmasının önünü kesecek komisyon gündemde.

Haber Merkezi

İktidar, 67 maddelik ''yargı reformu'' pakedini ocak ayında açıklamaya hazırlanıyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'un aktardığına göre, paket içerisinde ''Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği şeyler de var".

Erdoğan'ın duyuracağı, Meclis'in onaylayacağı ''reform''un AYM'nin yargıdaki etkisini kırmayı hedefleyeceği tahmin ediliyor.

Yüksek yargıda patlak veren krizin ardından planlanan ilk düzenlemeyi Bakan Tunç duyurdu. Dün katıldığı bir sempozyumda konuşan Tunç, AYM'deki dosya yükünü gerekçe göstererek yeni bir ara mekanizma kurulacağından söz etti:

''Vatandaşlarımız adil yargılanma hakkı, uzun süren yargılamalar neticesinde bir manevi tazminat talebinde bulunacaksa Anayasa Mahkemesine başvurmadan önce Adalet Bakanlığımızca kurulacak olan Tazminat Komisyonu'na başvurup, hakkını orada alabilmesi... Buna benzer çok sayıda düzenleme ihtiyacımız var. Bu ihtiyaçlarımızı TBMM'nin takdirine sunacağız.''

AYM'nin talebiyle AYM'ye karşı

Bakanın işaret ettiği komisyon için ilk öneri AYM'nin kendisinden gelmişti. Davasının uzun sürmesinden şikayet eden ve makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği belirten bir başvuru üzerine, iç hukuk yolu olarak Tazminat Komisyonu önerilmişti. 6384 sayılı kanuna eklenen 2'nci geçici maddeyle de bu imkan sağlanmıştı.

Ancak Bakan Tunç'un AYM'nin yetki alanındaki bu mekanizmayı Adalet Bakanlığı'na çekmek istediği anlaşılıyor. Düzenleme ile tazminata hükmedebilecek olan Bakanlık bünyesindeki komisyon, mahkemenin de yerini almış olacak.

Eylül 2023 itibarıyla "uzun yargılama" nedeniyle Anayasa Mahkemesi önünde derdest bulunan 48 bin 988 dosya bulunuyor.

İnsan Hakları Tazminat Komisyonu

Adalet Bakanlığı bünyesinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yönelik başvurular için hali hazırda bir komisyon bulunuyor. AİHM, 20 Mart 2012 tarihli Ümmühan Kaplan davasında, uzun yargılama şikayetine yönelik başvurular hakkında, Türkiye'de yeterli ve uygun tazmin sunan etkili bir iç hukuk yolunun ihdas edilmesi gerekliliğini ifade etmişti. Bu karar sonrasında 9 Ocak 2013'te kabul edilen kanun ile İnsan Hakları Tazminat Komisyonu kurulmuştu.