Suudilerin saldırdığı Hudeyde, Yemen için ne anlama geliyor?

Yemen’de Husiler ve Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyon arasındaki savaş sürerken Hudeyde Limanı’nın koalisyon güçleri tarafından kuşatılmış olması ayrı bir önem taşıyor. Hudeyde Limanı, bölgeye dışarıdan gıda ikmalinin yapılabildiği tek yer olma özelliğine sahip, limanın hasar görmesi durumunda ülke çapında kıtlık kaçınılmaz.

Kaya Emre Uzmay

Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyon Çarşamba günü başlattığı harekatla Yemen’in Kızıldeniz’e açılan Hudeyde Limanı'nı kuşattı. Limanın ele geçirilmesi durumunda, ülkenin dışarıdan gıda ve diğer ürünleri temin edebilme olanağı da ortadan kaldırabilir. Halihazırda 28 milyonluk nüfusun 8 milyonu kıtlık çeken ülkede, Hudeyde Limanı’na hasar gelmesi daha büyük ve uzun vadeli kıtlıkların ortaya çıkmasına yol açacak.

Liman kenti 2015 yılından beri Husilerin elinde bulunuyordu. Hudeyde savaştan önce Yemen’in en önemli ticaret şehriyken, savaşın başlamasıyla insani yardımların buradaki liman üzerinden geliyor olması, şehri Yemen’in hayat damarı haline getirmişti.

SUUDİLERİN HAVA SALDIRILARI SİVİLLERİ HEDEF ALIYOR

Nüfusu yaklaşık 600 bin olan Hudeyde kentine yapılan saldırı, analistlere göre Yemen Savaşı’nın en büyük çatışması. Koalisyon güçlerinin sözcüsü Albay Turki El Malki, yaptığı açıklamada sokak çatışmalarından kaçınmalarının ve hava saldırılarına yoğunluk vermelerinin sebebinin “sivillerin güvenliğini sağlamak” olduğunu söylemişti. Fakat Suudiler, Yemen’de askeri kayıpları azalmak için hava savaşı yürütmeye başlamışlardı. Hava saldırıları sonucunda Suudi kayıpları azalırken, binlerce Yemenli hayatını kaybetti. 2015’ten beri süren savaş sonucunda, Suudilerin hava saldırıları Yemen’in altyapısını yıkarak son elli yıldır dünyanın gördüğü en korkunç kolera salgınına zemin hazırladı.

Suudilerin müttefiki Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Dışişleri Bakanı, Çarşamba günü Twitter’dan “Şehrin ve limanın kurtarılması, içinde bulunduğumuz düzlemi değiştirecek ve Husileri uzlaşmaya zorlayacaktır” mesajını paylaştı.

Fakat uzmanlara göre Hudeyde’nin kaybı, Yemen Savaşı’ndaki gerçekliği fazla değiştirmeyeceğe benziyor. Husiler hâlâ başkent Sana’yı ve Kuzey Yemen’in neredeyse tamamını kontrol ediyor. BM Yemen Raporu’nun hazırlayıcılarından Gregoty D. Johnsen, New York Times’a verdiği söyleşide “Hudeyde Kuşatması, savaşın bitimi olmayacak” derken, Husilerin Yemen için köklü aktörlerden biri olduğunu vurgulayarak, “Daha önceden ortadan kaldırılmış gibi göründükleri zamanlar oldu, fakat her seferinde köklerinden yeniden doğdular” dedi.

Suudilerin iddiasına göre Husiler, Hudeyde Limanı’nı silah tedariki için kullanıyordu. Gene Suudilerin iddiasına göre Riyad’a atılan SCUD füzeleri bu limandan Yemen’e giriş yapmıştı.

Çatışma başlamadan önce BM, iki gemi dolusu gıda yardımını kente indirmeye çalışıyordu. Kentten büyük sivil tahliyelerine hazırlanılırken, acil yardım ve gıda paketleri için dağıtım merkezleri kuruyordu. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, bugün Yemen gündemiyle toplanacak.

İNSANİ KRİZİN GİTTİKÇE KÖTÜLEŞMESİ BEKLENİYOR

2015’te savaş başlamadan önce Yemen’in, çoğunluğu gıda malzemesi olan ithalatının yüzde 80’i Hudeyde Limanı üzerinden yapılıyordu.

Suudi güçlerinin hava ambargosu yüzünden Hudeyde Limanı, ülkenin gıda ve yardım malzemelerine ulaşabilmesinin tek yolu, bu yüzden limana gelecek en küçük bir zarar bile hayati tehlike barındırıyor.

Yemen nüfusunun büyük çoğunluğu hayatta kalabilmek için Hudeyde Limanı’ndan gelen erzaka ihtiyaç duyuyor.