Türkiye’deki üniversiteler ‘Filistin’ konusunda ABD’yi kınadı: Türkiye’de farklı olan ne?

Türkiye’de bazı üniversiteler, ABD’deki öğrencilerin gerçekleştirdiği Filistin eylemlerinin yanında olduklarını söyleyen açıklama yaptı. Peki, açıklama yapan üniversiteler bu konuda ne kadar samimi?

Yekta Armanc Hatipoğlu

7 Ekim 2023 tarihinde Filistinli kurtuluş örgütlerinin İsrail’e karşı başlattıkları Aksa Tufanı Operasyonu’nun ardından İsrail, Filistin’e yönelik saldırılarını artırdı. Altı ayı aşkın süredir devam eden İsrail saldırılarında binlerce sivil hayatını kaybederken, yaşam alanları da yok ediliyor.

Operasyonun ilk gününden bu yana dünyanın çeşitli bölgelerindeki halklardan Filistin’e destek geliyor. İsrail’in en büyük destekçisi ABD’de de protestolar ilk günden bu yana sürüyor. Son olarak New York’ta bulunan Columbia Üniversitesi’nde başlayan protestolar Yale, Harward ve ülkedeki diğer üniversitelere yayıldı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu protestolarla ilgili açıklama yaptı ve Yahudi karşıtı bir dalganın yükselişe geçtiğini, protestolara karşı harekete geçilmesi gerektiğini söyledi.

Netanyahu üniversitelerdeki protestolarla ilgili yayımladığı videolu mesajda “Amerika’nın üniversite kampüslerinde yaşananlar korkunç. Antisemitik çeteler prestijli üniversiteleri ele geçirdiler. İsrail’in yok edilmesi çağrısında bulunuyorlar, Yahudi öğrencilere saldırıyorlar” diyerek yaşananların “1930’larda Alman üniversitelerinde olanlara benzediğini” söyledi. Üniversitelerdeki protestolarda yüzlerce öğrenci gözaltına alınırken, üniversite yönetimleri öğrencileri askerî bir güç olan Ulusal Muhafızları çağırmakla tehdit etti.  

Üniversitelerde başlayan gösterilerden sonra Türkiye’deki bazı üniversiteler ABD’de yaşananları kınadıklarını söyleyen bir açıklama yayımladı. Aralarında Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi’nin olduğu okullar kendi sosyal medya hesaplarında yayımladıkları ortak açıklamada “Eylemlerde öğrenciler gözaltına alınıyor, üniversiteler protestoları durdurmak için uzaktan eğitime geçiyor. Üniversite öğrencilerinin gösterdiği barışçıl tepkiye karşı gösterilen orantısız tepkiyi temel insan hakları ve akademik özgürlüğe vurulmuş bir darbe olarak kabul ediyor, derin bir üzüntü duyuyor ve şiddetle kınıyoruz” sözlerini kaydetti.

Açıklama akıllara Filistin konusunda ABD’yi kınayan bu üniversitelerin temel insan hakları ve akademik özgürlüğü ne kadar önemsediği sorularını getirdi.

Polis saldırılarına ve AKP’ye boyun eğmeyen bir okul: ODTÜ’lüler ‘Devrim’i bırakmıyor

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ile özdeşleşen Devrim Stadyumu’nun toplu etkinliklerde kullanımı, rektörlük tarafından sıkça kısıtlanıyor.

ODTÜ’lülerin Devrim’i savunduğu olaylardan biri de bugünlerde yaşanıyor. Rektörlüğün Bahar Şenliği’ni iki güne indirmesi ve Devrim Stadyumu’nun şenlik için kullanımını yasaklamasına tepki gösteren öğrencilerin direnişi sürüyor. ODTÜ’nün X hesabından yaptığı “ABD kınaması” açıklamasına yapılan yorumlarda ODTÜ öğrencilerinin direnişi hatırlatılıyor.

2022 ve 2023 yıllarında yapılan mezuniyet törenlerinin ise Devrim Stadyumu’nda yapılabilmesi öğrencilerin kararlılığı sonucu gerçekleşti. Geçtiğimiz her iki senede de rektörlük, Devrim Stadyumu’nu çeşitli bahanelerle öğrencilere kapatmaya çalıştı.

2010’ların başında yoğun polis saldırısına maruz kalan ODTÜ öğrencileri, 2012’nin aralık ayında düzenledikleri “ODTÜ ayakta, AKP’ye direniyor” eylemleriyle Haziran Direnişi’ne giden sürecin parçası oldu.

Öğrenci intiharını gizleyen rektörlük, Filistin’in yanında dururken ne kadar samimi?

2023 yılının ekim ayında Anadolu Üniversitesi Matematik Öğretmenliği Bölümü öğrencisi, 21 yaşındaki Resul Alan, kendisini üniversitenin yemekhanesindeki trabzanlara asarak yaşamına son vermişti. Alan, arkasında bıraktığı intihar notunda “Keşke ülke daha iyi bir durumda olsaydı. Belki bu kadar genç çocuk intihar etmezdi. Neyse söyleyecek pek bir şey kalmadı. Fazla üzülmeyin, unutmaya çalışın sizden sadece bunu istiyorum” sözlerini kaydetmişti.

Rektörlük, gece saatlerinde yaşanan intihar vakasını başta gizlemeye çalışmış, ardından olay ortaya çıkınca saatler sonra açıklama yapmıştı. Yüzlerce öğrenci, Anadolu Üniversitesi’nde “Bu düzen bize bir yaşam borçlu. Bir arkadaşımızı daha kaybetmek istemiyoruz” diyerek yürümüştü.

Üniversitenin X ve Instagram hesabından yaptığı Filistin paylaşımına yorum yapan öğrenciler, Resul Alan’ın intiharından sonra rektörlüğün sessizliğini hatırlattı. Öğrenciler, rektörlüğün Filistin konusunda ne kadar samimi olduğunu sorguladı.

Faşistler polislerle el ele solcu öğrencilere saldırdı: Öğrenciler sınava giremedi

Filistin protestoları nedeniyle ABD’yi kınayan üniversitelerden biri de Ankara Üniversitesi. Bu senenin ocak ayında Cebeci Kampüsü’nde sınava giren öğrencilere faşist bir grup saldırmış, öğrenciler sınava girememişti.

Bir süredir bu sorunu yaşadıklarını belirten öğrenciler, can güvenliklerinin olmadığını söylemişti. Bir öğrenci “Burada öğrenciler sınavına giremiyor, eğitim hakkımız engelleniyor. Can güvenliğimiz tehlikede” sözlerini kaydetmiş; kampüse alınan polis, faşistlerle beraber solcu öğrencilere saldırmıştı.

Bir diğer saldırı olayı da 2021 yılında yaşanmıştı. Geçim sorununa odaklanacak bir forum düzenlemek için bir araya gelen Ankara Üniversitesi öğrencilerine önce faşistler bıçakla saldırmış; ardından, ileri bir tarihte düzenlenmesi planlanan foruma polisler saldırmıştı. Saldırıda pek çok öğrenci gözaltına alınmış, eli bıçaklı faşistlere işlem uygulanmamıştı.

Boğaziçi’nde iki farklı Filistin protestosu: Birinde çevik kuvvet tehlikesi, diğerinde rektörlük desteği

ABD’de yaşananlarla ilgili henüz açıklama yapmayan Boğaziçi Üniversitesi, geçtiğimiz yıl bir gün arayla yapılan iki farklı Filistin protestosuna sahne olmuştu.

Boğaziçi Üniversitesi İslam Araştırmaları Kulübü’nün düzenlediği Filistin eylemine rektörlük destek verirken, sonraki gün solcu öğrenci gruplarının düzenlediği Filistin eylemine çevik kuvvet ve sivil polis gelmiş; okula giriş çıkışlar sıkı denetime tabi tutulmuştu.