Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından en çok tartışılan konulardan biri de Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) oylarındaki artış ve düşüşler oldu. Kent merkezlerinde, özellikle de üç büyük kentte ciddi bir artış yaşanmasına rağmen sonuçların büyük bir coşkuyla kutlandığı Diyarbakır gibi Kürt illerindeki düşüş ise dikakt çekti.
HDP’nin oylarında 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri ile karşılaştırıldığı pek çok ilde ciddi bir artış görülüyor. Ayrıca 24 Haziran sonuçları, 7 Haziran 2015 ile kıyaslandığında da oyların aynı banda tekrar yaklaşması dikkat çekiyor. 24 Haziran’da 7 Haziran’a yaklaşılmasını sağlayan esas olarak büyük kentlerden ve sahil kentlerinden alınan oylar. Toplam vekil sayısını 11 arttıran HDP’nin yine de 7 Haziran seçimlerindeki 80 milletvekili sayısını yakalayamadığı görülüyor.
7 Haziran 2015'te gerçekleşen genel seçimler ile tek başına barajı ilk defa aşan HDP, ilk büyük başarısını elde etmişti. Meclise 80 vekil sokan HDP, 6 milyon 58 bin oyla yüzde 13,12'lik bir oran yakalamıştı. Geçici seçim hükümetine iki bakan veren HDP, tekrarlanan seçimler ile 1 Kasım'da 5 milyon 148 bin oyla yüzde 10,76'ya gerilemişti. Dün gerçekleşen seçimlerde ise 5 milyon 772 bin oya karşılık yüzde 11,63 ile barajı geçen HDP'nin 68 sandalye almasının sebebi, vekil çıkarmanın zor olduğu batıdaki kent merkezlerinde yükselişe karşın Kürt illerindeki gerileme gibi görünüyor. Seçimlere katılımın artması ise geçtiğimiz yıllardakine benzer oy sayısına rağmen oy oranında ciddi bir değişim olmamasına yol açıyor.
‘EMANET OYLAR’
HDP oylarındaki artışın esas merkezini oluşturan İstanbul, Ankara ve İzmir gibi kent merkezlerinde bugüne kadarki en yüksek oy sayısına ulaşıldı. Batıdaki kent merkezlerinde yaşanan bu artış, 7 Haziran seçimlerindeki yükselişte olduğu gibi “emanet oy” tartışmalarını gündeme getirdi. “HDP’ye yeni kredi açıldığını” belirten iktidara yakınlığı ile bilinen Hürriyet yazarı Abdülkadir Selvi, bugünkü yazısında “HDP’nin barajı aşması için CHP seçmeninin yaptığı aile içi paylaşımın sonuçlara yansıdığını görüyoruz. ‘Bir oy İnce’ye bir oy HDP’ye’ formülü tuttu” ifadelerini kullandı.
Kentlerdeki genç seçmen üzerinde de ağırlığa sahip olduğu düşünülen HDP’nin seçmenlerinin yarısını 18-32 yaş arasındaki gençlerin oluşturduğu tahmin ediliyor. Ayrıca anketlere göre en yoksul seçmen tabanına HDP’nin sahip olduğu görülüyor.
DİYARBAKIR’DA 6 PUANLIK DÜŞÜŞ
HDP’nin Kürt illeri arasında en çok vekil çıkardığı Diyarbakır’daki oyu 1 Kasım seçimlerinin de altına düştü. Yüzde 72 ile en önde olunan iller arasında bulunan Diyarbakır’daki 6 puanlık düşüş, diğer Kürt illerinde de var. Şırnak’ta 14 puana varan oy kaybının yanısıra Muş, Bitlis ve Siirt’te de erimelerin yaşandığını görülüyor.
BÜYÜK KENTLER VE SAHİLLERDE ÇARPICI ARTIŞ
1 Kasım 2015 seçimlerinde İstanbul’da yüzde 10,27 oy alan HDP, dünkü seçimlerde yüzde 12,5’e ulaşarak bugüne kadarki en yüksek oyunu aldı. Ankara’da 1 Kasım’da yüzde 4,43 oy alan HDP’nin 24 Haziran oyu yüzde 6’ya ulaştı. HDP, İzmir’de de oy oranını yüzde 8,89’dan yüzde 11’e çıkardı. Mersin, Antalya gibi sahil kentlerinde de oyunu artırdı.
YURTDIŞI OYLARDA GERİLEME
HDP’nin en çok oy kaybettiği bir diğer yer ise yurtdışı. 1 Kasım’a kıyasla 220 binden 153 bine düşen oylarda bu yılki az katılımın da etkili olduğu düşünülüyor.