OHAL raporu: 2 milyona yakın kişi etkilendi, bir nesil tehdit altında

Temmuz 2018’de iki yılın ardından sona erdirilen OHAL’in yarattığı toplumsal tahribatın mercek altına alındığı 'İkinci yılında, OHAL’in Getirdiği Bireysel ve Toplumsal Maliyetler Araştırması' açıklandı. Raporda, OHAL ve KHK’lerden etkilenenlerin sayısının 2 milyona yaklaştığı belirtilirken, bir neslin tehdit altında olduğu söylendi.

Hak ve Adalet Platformu tarafından geçen yıl yapılan Olağanüstü Hal (OHAL) konulu raporun devamı niteliğindeki “İkinci yılında, OHAL’in Getirdiği Bireysel ve Toplumsal Maliyetler Araştırması” başlıklı rapor, Mağdurlar için Adalet Topluluğu tarafından açıklandı.

İstanbul Taksim’deki Hill Otel’de açıklanan raporun sunumunu, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu ile Adıyaman Üniversitesi’ndeki görevinden Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ihraç edilen sosyolog Doç. Dr. Bayram Erzurumluoğlu yaptı.

Gergerlioğlu, 17 Temmuz 2018’de sona erdirilmesine rağmen OHAL’in ve KHK’lerin etkilerinin dalga dalga arttığını, hatta bir nesli tehdit ettiğini dile getirdi.

Sosyolog Erzurumoğlu ise "mağdur bilimi" çerçevesinde hazırladıkları rapora göre KHK nedeniyle mağdur edilenlerin sıkıntılarının ciddi oranda arttığını vurguladı.

RAPORDAN SATIR BAŞLARI

Türkiye genelinde ve dünyanın 39 ülkesinde toplam 3 bin 776 kişiyle yapılan görüşmelerle hazırlanan rapor 2 Ağustos-23 Eylül 2018 tarihleri arasında yapılan araştırmalar doğrultusunda hazırlandı.

52 bin veri 175 sorudan oluşan 993 sayfalık rapordan öne çıkan bazı detaylar şöyle:

  • Araştırmaya katılanların yüzde 82,8’i evli ve ortalama olarak iki çocuk sahibi.
  • En çok etkilenenler eğitimci ve sağlıkçı.
  • KHK ve OHAL ile islerinden atılanların yüzde 99,64’ü, 15 Temmuz 2016 sonrasında muhatap oldukları adli veya cezai soruşturmalardan hiçbirisine 15 Temmuz 2016 öncesinde muhatap olmamış kişilerdir. Yani açılan dava ve soruşturmaların tamamına yakına ‘konjonktürel’dir.
  • Görüşülen kişilerin ortalama geliri OHAL öncesi 3 bin 500 TL iken şu an için bu rakam 800 TL’ye geriledi.
  • Mağdurların yüzde 98,7’si yüksekokul ve üzeri okullardan mezun. Bu da ülkeni, yenilikçi, yaratıcı, özgün bilimsel araştırma, dünyadaki gelişmelere uyum, üretim ve rekabet kapasitesine önemli ölçüde zarar verdiğini gösteriyor.
  • "Gözaltı ve tutukluluk" deneyimi yaşayanlar, gözaltı sırasında ve hapishanelerde "sistematik işkence"ye maruz bırakıldığını söylüyor.
  • Yargılamalar ‘cadı avı’ şeklinde yürütülüyor, Engizisyon uygulamalarına benzer yaklaşımlar gözlemleniyor.
  • Baskı ortamında suçlu olduklarını kabul etmek istemeyenlerin birçoğunun, ‘suçunu/suçluluğunu gizlemek’, ‘inkar etmek’ veya ‘örgütsel tavır veya davranış’ sergilemekle dahi itham edilerek daha şiddetli baskı ve muamelelere maruz bırakıldıklarına dair oldukça faza sayıda veri bulunmaktadır.
  • OHAL ve devamındaki süreçte hukuk ve iş güvencelerinin de ellerinden alınması yanında, lisans iptalleri, SGK kodlamaları, güvenlik soruşturmaları, mülakat, özel sektör işverenlerini taciz, tehdit gibi yöntemleri ile çalışma yasakları uygulamaları ve de yurt dışı yasaklarına maruz bırakılmak suretiyle tam bir ‘sivil ölüm’ cezasına mahkum ediliyorlar.
  • 250 bin birincil mağdur, 1 milyon 500 bin ikincil mağdur bulunuyor. Hızla 80 milyon üçüncül mağdur üretme noktasına doğru yaklaşılıyor.