Vatandaşın parasını yandaş enerji şirketlerine aktarma operasyonunda yeni ayrıntılar ortaya çıktı.
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Enerji Koordinatörü Olgun Sakarya, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarını kapsayan önümüzdeki 3 ayda enerji şirketlerine aktarılacak kaynağın 420 milyon lirayı aşacağını bildirdi. Kamuya ait enerji şirketlerinin faaliyet bilgileri ile enerji piyasasında oluşan fiyat hareketleri üzerinden yapılan hesaplamalar, operasyonun hem enerji üretim, hem de enerji dağıtım şirketlerinin gözetilerek yapıldığını ortaya koydu.
KAMU ÜRETİMİ KISTI
Vatandaşa elektriği sunan elektrik dağıtım şirketleri, bu elektriği kamuya ait olan TETAŞ’ın (Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ) santralleri ile özel şirketlerden satın alıyor. Eksik kalan kısım piyasada oluşan fiyatlarla alınıyor. TETAŞ belirli dönemlerle elektrik satış fiyatını ilan ediyor. Son dönemde hem üretim maliyetlerinin düşmesi hem de tüketim azalması enerji fiyatlarını ucuzlattı. Ancak fiyatların düşmesi, pahalı elektrik üretmeye devam eden özel şirketleri zora soktu. Enerji Bakanlığı, bu şirketleri kurtarmak için hem kamu santrallerindeki üretimi kıstı hem de kamunun fiyatını aşağı çekti. Böylece şirketlere dolaylı yoldan kaynak aktarılırken vatandaşın faturasına indirim yansımadı.
DAĞITIM ŞİRKETLERİ RAHATLADI
Kamuya ait TETAŞ, 1 Ocak-31 Mart 2016 tarihleri arasında dağıtım şirketlerine elektriğin toptan kilovatsaatini 17.75 kuruşa satacağını ilan etti. Ancak TETAŞ, önümüzdeki 1 Nisan-30 Haziran dönemi için fiyatını 1.4 kuruş aşağı çekti, 16.35 kuruşa indirdi. Ancak bu indirim vatandaşın faturasına yansıtılmadı. Yılda yaklaşık 120 milyar kilovatsaat elektrik satan TETAŞ, böylece şirketlere önümüzdeki 3 aylık dönem için 420 milyon lira kaynak aktarımını garanti etti. TETAŞ fiyatı aşağı çekerken yine kamuya ait Elektrik Üretim AŞ’nin (EÜAŞ) enerji santralleri üretimi düşürünce, kamunun toplam üretim içindeki payı son 4-5 günde yüzde 18.3’ten yüzde 18.1’e geriledi.
Bu sayede zordaki şirketlerin sisteme pahalı sattığı elektrik TETAŞ’ın fiyat indirimiyle desteklendi, dağıtım şirketleri de rahatlatıldı.
AKTARILACAK KAYNAKLA ŞİRKETLER AYAKTA TUTULACAK
Olgun Sakarya, özel sektör enerji şirketlerine aktarılacak yaklaşık 420 milyon liralık kaynakla bu şirketlerin ayakta tutulmaya çalışıldığını söyledi. Sakarya, “Eğer bu para şirketlere aktarılmak yerine vatandaşın elektrik faturası ucuzlatılmaya çalışılsaydı her bir faturaya ortalama 50 kuruş indirim olacaktı. Vatandaşı bu indirim belki rahatlatmaz ancak 38 milyon abone düşünüldüğünde kamu kaynağının belirli bir kesime aktarıldığının görülmesi açısından büyük önem taşıyor” dedi.
Enerji uzmanları, enerjideki fiyat ve tüketim düşüşü nedeniyle şirketlerin daha en az 2-3 yıl batma riski yaşayacağını, dolayısıyla vatandaşın sırtından şirket kurtarma operasyonunun ileriki dönemlerde de devam edebileceğini belirttiler.