Milyarlarca dolarlık maliyetiyle ülkenin büyük ölçekli projelerinden biri olup 20 yıla uzanan geçmişinin özellikle de son 10 yılında en çok tartışılanı haline gelen ve nihayet, AKP iktidarının alamet-i farikasına dönüşen Karadeniz sahil yolu, çöktü.
Karadeniz sahil yolunun Hopa bölümünde dün çökme yaşandı. Yol, Sarp Sınır Kapısı'na yaklaşık 500 metre mesafede, yolun deniz tarafında bulunan istinat duvarının Karadeniz'in yer yer 10 metreye ulaşan dalgalarının gücüne dayanamaması nedeniyle tahrip oldu. İstinat duvarının taşıyamadığı Karadeniz sahil yolunun yaklaşık 60 metrelik bölümü çöktü. Ulaşım, Hopa'dan Sarp Sınır Kapısı'na giden çift şeritli yolun iki taraflı olarak ulaşıma açılmasıyla sağlanmaya çalışıldı.
Astarı yüzünden pahalı
Projeye karşı çıkanlar, diğer nedenlerin yanı sıra, sahil yolunun hırçın Karadeniz sularına dayanamayacağı, çelikten de yapılsa alttan çökeceği konusunda uyarılarda bulunmuşlar, yolu kıyı şeridine zarar vermeden içeriden geçirerek ve tüneller açarak bir "güney projesi" oluşturulması gerektiğinden söz etmişlerdi. Şimdi de, yolun Hopa bölümü, solcuların, çevrecilerin, meslek örgütlerinin yıllara yayılan yoğun muhalefetine rağmen ve aleyhteki mahkeme kararları çiğnenerek yapılan Karadeniz sahil yolu için harcanan milyarlarca doların boşa gittiğini, sürekli tamirata gereksinim duyulacağını ve maliyetin giderek yükseleceğini gösteren bir örnek oldu.
Yolun Hopa bölümündeki çökme üzerine Karadeniz sahil yolundaki yapım hatalarına dikkat çeken Hopa Belediye Başkan Vekili Hakan Gül şu açıklamayı yaptı:
Karadeniz kabardığında bölgede yaşayan insanların yüreği ağzına geliyor. Sahil yolu, her ne kadar iyi yapıldığı söylense de, Karadeniz'in ve tonlarca suyun gücüne dayanabilecek bir yol değil. Bölgede taş duvar yapılmış, üzerine asfalt dökülmüş. Duvar dalgaların etkisiyle deforme olunca yol çöktü. Benzer olayları Karadeniz sahili boyunca görmek mümkün. Biz kent içinde bile dalgaların yol şeridini taşlarla kapattığını görüyoruz. Bazılarının söylediği gibi, 'sahil yolu uygun harcamayla yapıldı. Dağlardan yapılsaydı maliyetli yüksek olurdu' sözlerine katılmıyoruz. Dolgu yolun maliyeti, bakımı, onarımı ve her tahribattan sonraki masrafı daha fazla oluyor.
Katlettikleri doğa şimdi de intikam alıyor... Ama kimden?
Karadeniz sahil yolu yaklaşık 4.2 milyar dolara mal oldu. Yapımına 1985 yılında ANAP hükümeti döneminde, Trabzon şehir merkezindeki 7 kilometrelik bölümle başlayan 542 kilometrelik yolun 320 kilometresi AKP döneminde yapıldı. AKP tarafından seçim yatırımı olarak kullanılan yolun açılışı, 2007 yerel seçimlerinin öncesine yetiştirilerek 7 Nisan 2007 tarihinde bizzat Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından yapılmıştı.
27 kilometre uzunluğunda 263 adet köprü, 60 kilometre uzunluğunda 32 adet tünel ile Samsun'dan Sarp'a kadar, 6 il, 63 ilçe, 17 bucak merkezinin denizle bağını kesen, birçok köy ve kumsalın haritadan silen, sahile yapılan dolguların deniz canlılarına zarar veren ve geçimini denizden sağlayan Karadenizliyi ekmeğinden eden Karadeniz sahil yolu, doğa katliamına yol açması bir yana, coğrafi koşulları nedeniyle bölgede yaşanan doğa olaylarını da, can ve mal kayıplarına neden olan doğal afetlere dönüştürdü ve dönüştürmeye de devam ediyor.
Dereler de "isyanlarda"
Hatırlanacaktır, 2009 yılının Eylül ayında İstanbul'da 26 kişinin hayatını kaybettiği sel felaketinde Ayamama deresi yatağındaki kaçak yapılaşmayı kasteden Başbakan Erdoğan, "derenin intikamı ağır olur" demişti. Kaçak yapılaşma için AKP öncesi yerel yönetimleri suçlayarak sorumluluktan sıyrılmaya çalışan Erdoğan, bu sözüyle çok tepki çekmişti.
Fakat Başbakan ve hükümet, Karadeniz'de yoğun yağışlarla birlikte meydana gelen seller can alırken ve insanları evlerinden ve iş yerlerinden ederek önemli maddi kayıplar yaşatırken, sessizliğe büründü. Sel baskını yaşanan Rize'nin afet alanı ilan edilmesi kararında bile hükümetin elini ağırdan almasına neden olan, bu felaketlere yol açanın, o çok övündükleri Karadeniz sahil yolu olması idi.
27 Ağustos 2010 tarihinde Rize'de yaşanan, 11 kişinin ölümüne yol açan sel felaketinin ve bölgede daha önce yaşanmış birçok selin başta gelen nedenlerinden biri Karadeniz sahil yolu oldu. Doğaya fütursuzca müdahale edilen bu projenin tamamlanmasından sonra, bir baraj bendi gibi yerleşimler ile deniz arasında yükselen dolgu sahil yolu nedeniyle dere yatakları kısıtlandı ve yağmurlarla debisi artan ama denize ulaşamayan dereler taşıp sel felaketlerine neden olmaya başladı. Karadeniz sahili boyunca, denizden 4-5 metre yüksekte inşa edilen kıyı dolgu yolları, birçok kıyı yerleşimini çukurda bıraktığı halde su tahliye kanalları yeterli kapasitede inşa edilmedi ve böylece kıyı dolgu yolları, kıyı yerleşimlerinin önünde adeta birer baraj görevi yaparak binaların alt katlarının su altında kalmalarına sebebiyet verdi. "İsyan eden" dereler eski yollarını, yataklarını bulmak için önüne çıkan ne varsa sürükleyip götürdü.
Müteahhit Başbakan yine akçeli rüya görüyor, uyandırmayın!
Başbakan Erdoğan, Karadeniz sahil yolunun 2007 tarihli açılışında, "yol ve suyun medeniyet olduğu"nu söylemiş, en büyük rüyalarından birinin de, 542 kilometrelik Karadeniz Sahil Yolu'nu sahilden İstanbul'a ulaştırarak, Türkiye'yi dünyanın en uzun sahil yoluna kavuşturmak olduğunu söylemişti.
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, geçtiğimiz yılın Mart ayında Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Konferans Salonu'nda düzenlenen Türkiye'de Ulaşım Politikaları başlıklı seminerde, yoğun eleştiri konusu olan Karadeniz Sahil Yolu ile ilgili olarak, "yanlış bir projeydi ama yapmak zorundaydık. Bunu şimdi rahatlıkla söyleyebiliyorum. Ciddi bir para harcanmıştı. 700 trilyonun üzerinde bir meblağ harcanmıştı. Bitirilmesi gerekiyordu" demişti.
Her ne kadar "Karadeniz olağanın üzerinde yağış aldı" diye açıklanmaya çalışılsa da, Karadeniz sahil yolu sel felaketlerine yol açmaya, doğal bentleri dolgu yolla yok edilen Karadeniz'in dalgaları ise, AKP'nin "anıt"ı olarak yükselen Karadeniz sahil yolunun çökmesine neden olmaya devam edecek.
Başbakan Erdoğan 2007 tarihli açılış konuşmasında bir de, Karadeniz sahil yolu ile İstanbul Boğazı'na yapılacak üçüncü köprüyü de birleştirmek istediklerini söylemişti. Yeni bir doğa katliamının yolunu açacak olan 3. Boğaz Köprüsü ile ise AKP bir "anıt" daha dikmiş olacak.
(soL - Haber Merkezi)