Enerji Bakanı Taner Yıldız, geçen Kasım ayında iptal edilen tartışmalı nükleer santral ihalesinin ardından, hükümetin nükleer santral konusundaki kararlılığını sürdürdüğünü söyledi.
“Bu işi mutlaka sonlandıracağız” diye konuşan Yıldız, bir önceki ihaleye gönderme yaparak “Üzerinde Rusya Federasyonu ve Türkiye mutabık kalırsa, hükümetler arası çalışma devam edecek diye konuştu.
TMMOB’un girişimi sonuç getirdi
Hükümet, 24 Mart 2008 tarihinde Mersin Akkuyu’da kurulacak nükleer santral için elektrik satın alma ihalesi açmış, ihale için ilgili kurum Türkiye Elektrik Ticaret A.Ş. toplam 6 zarf ulaşmıştı. Açılan zarflardan 5 teşekkür mektubu çıkmış ve sadece Rus Atomstroyexport-Inter Rao-Park Teknik Grubu Rus tipi VVER tasarımı ile teklif vermişti.
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) 29 Aralık 2008 tarihinde, söz konusu grubun teklif ettiği Rus tipi VVER tasarımının nükleer güç santrallerinin kurulması ve işletilmesine yönelik yayımladığı 9 ana kriteri karşıladığını açıkladı.
19 Ocak 2009 tarihinde açılan fiyat zarfındaysa Atomstroyexport-Inter Rao-Park Teknik grubunun kilovatsaat başına 21,16 sent gibi oldukça fahiş bir fiyat önerdiği ortaya çıkmıştı.
Hükümet, ihaleye ilişkin yaygın itirazların ardından ihaleyi sürüncemede bırakarak süreci unutturmaya çalışmış, ancak sürecin takipçisi olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) bağlı Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) girişimleriyle konu gündemden düşmemişti.
İhaleye zemin sunan yönetmeliğe ilişkin Danıştay’a dava açan TMMOB, yönetmeliğin iptalini istedi. Geçen Kasım ayında davayı sonlandıran Danıştay, yönetmeliğin “yarışmaya katılacaklarda aranacak şartlara” ilişkin 7. maddesinin yürütmesini durdurulmasını yerinde bulurken, 5 ve 10. maddelerin de yürütmesinin durdurulmasına karar verdi. Yer tahsisi başlıklı 5. madde ve aktif elektrik enerjisi birim satış fiyatına ilişkin 10. maddenin de yürütmesinin durdurulmasıyla birlikteyse ihale dayanaklarını kaybetti.
Danıştay’a temyiz yoluna gitmeyen hükümet, ihaleyi iptal etti.
Hükümet yılmadı
Öte yandan Danıştay kararı, hükümeti yıldırmadı. Başbakan Tayyip Erdoğan’a, geçen ay düzenlediği Rusya gezisinde eşlik Enerji Bakanı Taner Yıldız, Rusya ve Türkiye arasında nükleer enerjide işbirliği anlaşması imzalayarak niyetini göstermişti.
2009 yılında Rus şirketleriyle imzaladığı doğalgaz anlaşmalarıyla, Türkiye’nin Rusya’ya enerji bağımlılığını arttıran hükümet, nükleer enerji başlığında attığı adımlarla buna bir de teknolojik bağımlılık eklemeye çalışıyor.
17-19 Aralık 2009 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirdiği 7. Enerji Sempozyumu’nun sonuç bildirgesini geçtiğimiz günlerde yayınlayan EMO, “Enerjide dışa bağımlılığın en aza indirilmesi ve doğalgaz, ithal kömür ve nükleer gibi dışa bağımlı kaynaklarla santral kurmaya yönelik yeni lisans taleplerine izin verilmemesi”ni talep etti.
ATO'dan hükümete destek: Bir tane yetmez!
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) ve Türkiye Elektrik İletim AŞ’nin Türkiye’nin 10 yıllık üretim kapasite projeksiyonuna yönelik çalışmalarını dikkate alarak bir rapor hazırlayan Ankara Ticaret Odası (ATO), nükleer inadında hükümete destek çıktı.
Hükümetle girdiği gerilimin ardından "uyumlu" bir noktaya geldiği görülen ATO, hazırladığı raporda, ekonominin küçülmesi nedeniyle 2009 yılında elektrikte sorun yaşamayan Türkiye’nin, ekonominin canlanmaya başlamasıyla birlikte önümüzdeki yıllarda yeni bir darboğazla karşılaşacağını iddia ediyor. Raporda, Türkiye’nin elektrik sorununu uzun vadede çözebilmek için şimdiden birden fazla nükleer santralin yapımına başlanması gerektiğini öne sürüyor.
(soL-Ekonomi)