Türkiye'nin ve batının Suriye'ye askeri müdahalesi konusunda, NATO'nun 5. Maddesi gündeme getirildi.
Konuyu Zaman gazetesinin İngilizce Pazar gazetesi Sunday's Zaman haberleştirdi. "Suriye'de NATO müdahalesi müttefiklerin siyasi tercihlerine bağlı" başlıklı haber, NATO 5. Maddesi'nin Suriye'ye bir askeri müdahalenin gerekçesi olarak kullanılması ihtimalini tartıştı.
NATO'nun 5. Maddesi, NATO üyesi devletlerden herhangi birine yabancı bir devlet tarafından yapılan saldırıya, tüm üyelerin elbirliğiyle karşı koyma ve savaş başlatma hakkı olduğunu söylüyor. NATO anlaşmasının en kritik maddesi olan 5. Madde, şimdiye kadar çeşitli durumlarda uluslararası kamuoyunun onayı ya da BM kararı alınmadan savaş açılabilmesine bahane yapıldı.
Zaman'daki haberde, Suriye'den çok sayıda mültecinin Türkiye'ye kaçması durumunda, bunun bir 5. Madde durumu yaratacağı ve Türkiye'nin NATO kolektif "savunma" inisiyatifi çağrısı yapmasına yol açabileceği söylenildi.
Haber, bunun "bazı analizcilerce iddia edildiğini" belirtti. Fakat haberde görüş alınan İlter Turan, Hüseyin Bağcı ve Çağrı Erhan'dan hiçbirinin bu görüşü doğrudan dile getirmemesi göze çarpıyor. Haber, 5. Madde tartışmasını analizcilerin değil, Zaman'ın açtığını düşündürüyor.
Haberde BM'de Suriye'ye müdahale kararı alınmasına Çin ve Rusya'nın koyduğu engel vurgulandıktan sonra, NATO'nun 5. Maddesi gerekçesiyle yapılacak bir müdahalenin, hukuki değil siyasi bir seçim olduğu tezi işleniyor. Örnek olarak da 11 Eylül saldırılarından sonra ABD'nin, henüz saldırıyı kimin yaptığına dair hiçbir soruşturma yapmayı dahi beklemeden Afganistan'a saldırması gösteriliyor.
Haberde 5. Madde için sadece mülteci krizine atıfta bulunulmuyor. Aynı zamanda "PKK'nin Suriye'yle bağlarına" işaret edilerek, PKK'nin de saldırı için bahane edilebileceği ima edildi.
Bahane yaratma tartışmaları başladı
NATO 5. Maddesi tartışmasının haftasonu Zaman tarafından gündeme getirilmesi tesadüf değil. Önceki hafta da gazetenin Türkçe versiyonunda İhsan Dağı, açık açık, herhangi bir uluslararası hukuka uygun Suriye'ye müdahale kararı çıkmazsa, nasıl tezgahlarla bu ülkeye saldırılabileceğine dair tezleri yazısına taşımıştı. Yazıda, Sunday's Zaman'dakine benzer bir "PKK bahanesi" tezi de işlenmişti. Yazının ilgili bölümü şöyleydi:
“Ancak oldu-bittiler de ihtimal dışı değil. Türkiye'ye yönelik Suriye'den gelen bir saldırı hem NATO'nun hem de Türkiye'nin bu konudaki tereddütlerini kırabilir. Ancak Suriye hükümetinin böyle bir yanlışa düşmesi beklenmez. Ahmakça olur bu... Tabii Suriye'den böylesi bir açık saldırı gelmeden de 'Suriye saldırdı' havası oluşabilir. Sınırda bazı karışıklıklar ve hatta bazı PKK eylemlerinin Suriye'den geçişlerle gerçekleştiği gibi iddialar da Suriye'ye karşı bir askerî hareketlenmeyi başlatmaya yetebilir. Dahası, Esed yönetiminin son günlerde iyice artırdığı şiddet dalgasının Türkiye'ye yönelik kitlesel göçlerle sonuçlanması da müdahale fikrini haklılaştırabilir.”
(soL - Haber Merkezi)