Irak Kürdistan Bölgesinde bugün bir arada yapılacak parlamento ve başkanlık seçimlerinde, hakim Kürdistan Demokrasi Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) yönetiminden duyulan memnuniyetsizlik oylanacak.
Parlamento seçimlerinde çoğunluğu KDP-KYB ittifakının oluşturduğu Kürdistan Listesi’nin kazanması beklenirken, bu listenin sandalye sayısındaki düşüş ve ana muhalefet lideri konumuna yükselen Mustafa Nevşirvan’ın alacağı sandalye sayısı, bölge siyasetinde geleceği ilişkin önemli işaretler sunacak. Başkanlık koltuğunu mevcut Başkan Mesut Barzani’nin almasına ise kesin gözüyle bakılıyor.
41 parti, 24 liste
2,5 milyon seçmenin oy kullanacağı Irak Kürdistanı’nda yapılacak seçimlere 41 parti toplam 24 listeyle katılıyor. Bu listeler, mevcut 111 parlamento koltuğunu almak için yarışacaklar. Seçime katılan listeler arasında hakim KDP-KYB ittifakını temsil eden Kürdistan Listesi ve Mustafa Nevşirvan’ın öncülüğündeki Değişim Listesi öne çıkıyor.
40’ı KDP’ye, 38’i de KYB’ye ait olmak üzere toplam 78 koltuğun sahibi olan Kürdistan Listesi’nin parlamentodaki bu ağırlığını koruyabileceği şüpheli. Çünkü 1996 yılında Ankara’da vardıkları uzlaşmadan bu yana eşit ağırlıklı ittifak halinde bölgeyi yöneten KDP ve KYB’ye karşı, özellikle son yıllarda bir hayli memnuniyetsizlik birikmiş durumda.
ABD’nin 2003 yılındaki işgalinin ardından eli tamamen güçlenen KDP-KYB ittifakı yolsuzluk, rüşvet, kadınlara karşı ayrımcılık, ulusal kaynakların yağması, devlet görevlerinde partizanlık vb. suçlamalarla eleştiriliyor.
111 sandalyeli parlamentoda 5 sandalye Hıristiyanlara, 5 sandalye Türkmenlere ve 1 sandalye de Ermenilere ayrılmış durumda. Parlamentoda İslamcı partilerin 15, komünist ve sosyalist listelerin de 5 temsilcisi bulunuyor.
Muhalefetin adayı var
Bugün gerçekleştirilecek seçimler ise, yönetime karşı ilk kez güçlü bir muhalefet adayının şekillenmesiyle önem kazanıyor. Eski bir KYB üyesi olan Mustafa Nevşirvan, üç yıl önce KYB’den ayrılan bir isim.
Özellikle KYB’nin kalesi olarak bilinen ve 2006’ya kadar KYB kontrolünde bulunan Süleymaniye’den büyük destek gören Nevşirvan’ın, seçimlerde Süleymaniye’ye ayrılan 42 koltuktan 30’unu alabileceği iddia ediliyor. Ancak bu rakamın 20’yi geçmeyeceğini iddia eden başka yorumlar da var.
Tüm görüşlerin üzerinde uzlaştığı nokta şu ki, Nevşirvan bölge genelinde KYB’yi ve dolayısıyla KDP-KYB ittifakını zayıflatacak bir isim olarak öne çıkıyor. KYB’nin bu durumdan duyduğu rahatsızlık, bu seçimlerde Nevşirvan’ı destekleyen devlet görevlilerinin maaşlarını kesmeye kadar gitmiş durumda. Nevşirvan’ın beklenen oyu alması durumunda halen “KDP’ye eşit parti” konumunda olan ama kan kaybeden KYB’nin ikinci parti konumu tescillenecek. Bu durum, Amerikan işgalinden bu yana bölgede görülen “sorunsuz işleyişe” de sekte vurma potansiyeli taşıyor.
ABD ve bölgeyle ilişkiler ve temel iç politika başlıklarında KDP ve KYB’den çok da farklı bir siyaset hattı sergilemeyen Nevşirvan’ın, mevcut yönetimden memnuniyetsizliği ve ayyuka çıkan yolsuzluklara karşı biriken öfkeyi arkasına almayı hedeflediği görülüyor.
Başkanlık Barzani’nin
Parlamento seçimleriyle birlikte gerçekleştirilecek başkanlık seçimleri ise, sonucun hemen hemen kesin olması nedeniyle gündemde yer bulmuyor. 5 adayın yarışacağı seçimin galibinin mevcut Başkan Mesut Barzani olmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Barzani, son olarak 2005 yılında dönemin “Kürdistan Ulusal Meclisi” tarafından başkanlığa seçilmişti. Meclisin adı, bu yıl alınan bir kararla Kürdistan Irak Parlamentosu olarak değiştirildi.
“Uluslararası gerilim” ertelendi
Yakın dönemde kabul edilen Kürdistan Anayasası’nın bu seçimlerde referanduma gidilmesi bekleniyordu. Ancak iki hafta önce alınan bir kararla bu referandum Ağustos ayına ertelenerek bir anlamda seçimin “uluslararası gerilimi” ertelendi.
Kürdistan Irak Parlamentosu, geçen ay onayladığı Kürdistan Anayasası’yla Irak’ın tartışmalı bölgesi Kerkük ve Musul’u da Kürdistan sınırlarına dahil etmişti. Merkezi Irak yönetimiyle artan gerilimi körüklemesi beklenen ve Türkiye’nin de tepkisini çeken Anayasa, ABD’nin uyarısı üzerine son anda referandumdan kaldırıldı.
Kerkük ve petrol başlıkları başta olmak üzere birçok başlıkta yükselen Kürt-Arap gerilimi, ABD’nin çekilme süreci ve Anayasa’nın yol açacağı gerilim, Irak Kürdistanı’nın geleceğini belirsizliğe sokan gelişmelerin başında yer alıyor. Bugünkü seçim sonuçlarının bölgede iki parti sultasını zayıflatıcı bir biçimde gerçekleşmesinin yol açacağı siyasi istikrarsızlık ise, bu istikrarsızlık unsurlarının üzerinde çarpan etkisine yol açabilir.
(soL-Dış Haberler)