Bu defa darbeciler kaybedecek!

Honduras Devlet Başkanı Manuel Zelaya gizli bir yolculuk sonrası ülkesine döndü. Darbeciler ne yapacaklarını bilemezken, halk Zelaya’nın olduğu yere koşuyor.

28 Haziran günü gerçekleşen bir darbe sonrası ordu tarafından evinden zorla alınıp uçakla ülke dışına çıkarılan Honduras Devlet Başkanı Manuel Zelaya, 86 gün sonra ülkesine dönmeyi başardı. Zelaya daha önce bir defa uçakla, bir defa da karadan dönmeyi denemiş fakat başarılı olamamıştı.

İlk olarak başkent Tegucigalpa’daki Birleşmiş Milletler binasında olduğuna dair haberler gelen Zelaya’nın, daha sonradan Brezilya Büyükelçiliği’nde olduğu ortaya çıktı. Zelaya’ya bağlılığını sürdüren Nikaragua’daki Honduras Büyükelçiliği’nin, sabah saatlerinde Zelaya’nın Honduras’ta olduğunu açıklamasının ardından, darbe hükümeti başı Roberto Micheletti “gafil avlanmış” bir görüntü sergileyerek “Zelaya’nın Honduras’ta olmadığı, Nikaragua’da bir otelin suit odasında oturduğu” yönünde bir açıklama yaptı.

Zelaya, Telesur muhabirlerine verdiği demeçte ülkeye dört gün süren gizli bir yolculuk sonrası vardığını ve “bin bir badire atlattığını” söyledi. Zelaya, şimdi iktidarı geri almak üzere diyalog süreci başlatmak niyetinde olduğunu açıkladı.

Zelaya’nın dönmesi üzerine Ulusal Direniş Cephesi tüm halkı Başkan’ı karşılamaya ve hayatını korumaya davet ederken, darbe hükümeti sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı ilan etti. Buna rağmen binlerce kişi Zelaya’nın olduğu Brezilya Büyükelçiliği önünde toplandı. Darbeciler, sıkıyönetime rağmen insanları toplanması üzerine burada elektriği kestiler. Zelaya’ya destek için toplanan insanlar ise havanın kararmasının ardından mumlar yakıp cep telefonlarının ışıklarıyla ortalığı aydınlattılar.

Manuel Zelaya, burada Brezilya Büyükelçiliği’nin balkonundan kendisine destek vermeye gelenlere bir konuşma yaptı. Zelaya, “Bu andan itibaren kimse bizi buradan çıkaramaz, bu yüzden tutumumuz ya vatan ve iktidarın geri alınması ya da ölümdür” dedi.

Desteğinden dolayı halka teşekkür eden Zelaya, diktatörlük iktidardan gidene kadar “tek bir gün, tek bir dakika dinlenmeyeceğini” söyledi. Zelaya konuşurken destekçileri büyükelçiliğin duvarına ve etraftaki diğer binaların üzerine tırmandılar. Zelaya, “Birlik içinde ve galip bir halkız. Dünya Honduras’ı, Honduras da dünyayı ve demokrasiyi destekliyor” dedi.

Honduras Devlet Başkanı, darbe hükümeti devrilene kadar kendisinin ve destekçilerinin Brezilya Büyükelçiliği’nden gitmeyeceklerini söyledi. Zelaya, darbe yetkililerinin, kendi hareketlerinin şiddetle iktidarda kalmaya çalışanlara nazaran daha fazla örgütlenme stratejisi ve kapasitesi olduğunu anlayamadıklarını belirtti ve o geceden itibaren darbeye karşı direniş hareketinin “çalışma ekipleri” halinde örgütleneceğini söyledi.

Batı basınının tavrı, darbecilerin tavrıydı
Latin Amerika’nın birçok devlet başkanı ardı ardına Zelaya’nın Honduras’ta olduğu bilgisini doğrularken, BBC, Reuters gibi batılı haber ajansları yaptıkları haberlerde Micheletti’nin sözlerini haklı çıkaracak şekilde Zelaya’nın Honduras’ta olmadığını ima eden haberler yaptılar.

Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chávez’in Tegucigalpa’daki Zelaya’yla telefonda görüşmesi ve Telesur muhabirinin özel bir mülakat yapmasının ardından dahi uzun süre batılı medya ajansları Zelaya’nın Honduras’ta olmadığını ima eden haberleri yayınlamayı sürdürdüler.

Darbe hükümetinin başı Micheletti, Brezilya’ya “yargılanmak üzere” Zelaya’yı Honduraslı “yetkililere” teslim etmesi çağrısı yaptı. Micheletti, “Brezilya hükümetine çağrı: Bay Zelaya’ya karşı yargı düzenine saygı duyun ve onu Honduras otoritelerine teslim edin” dedi. Darbe hükümeti, “Büyükelçiliğin içinde ve dışında meydana gelebilecek şiddet olaylarından” Brezilya’yı sorumlu tutarak tehditlerini sürdürdü.

Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim ise Zelaya’ya ya da Brezilya Büyükelçiliği’ne dönük herhangi bir tehdidin, uluslararası hukukun feci şekilde ihlali anlamına geleceği uyarısında bulundu.

Büyük diplomatik destek
Zelaya’nın dönüşünün ardından birçok Latin Amerika hükümeti derhal Honduras liderine destek mesajları yayınladılar. Amerika Devletleri Örgütü’nün (OAS) Genel Sekreteri José Miguel Insulza, bugün Honduras’a gideceğini ve Zelaya’nın iktidara geri dönmesi için yürütülecek diyaloga katkıda bulunacağını açıkladı. ALBA’dan yapılan açıklamada, iktidarın kayıtsız şartsız Zelaya’ya verilmesi gerektiği vurgulandı.

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ise Zelaya’nın dönüşünün şiddete yol açmaması çağrısı yaptı. Clinton, “Diyalogun başlaması, Başkan Zelaya ile de facto rejim arasında iletişim kanalı açılması zorunlu” dedi. Clinton, New York’ta Kosta Rika Devlet Başkanı Oscar Arias’la görüştü.

ABD’ci çizgisiyle bilinen Oscar Arias, bir süre darbe hükümetiyle Zelaya arasında arabuluculuk rolü üstlenmişti, fakat darbeciler, Zelaya’nın muazzam tavizler veren bir uzlaşmayı onaylamasına rağmen Kosta Rika’nın başkenti San José’deki görüşmelerden çekilmişlerdi.

Zelaya, San José anlaşmasını reddediyor
Nikaragua’nın OAS elçisi Denis Moncada, Manuel Zelaya’nın ülkedeki krizi çözmek için San José anlaşmasını uygun bir yol olarak görmediğini açıkladı. Moncada, Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega’nın Zelaya ile telefonda görüştüğünü, Zelaya’nın anlaşmayı reddettiğini söylediğini aktardı.

Söz konusu anlaşma Zelaya’nın iktidara dönmesini öngörüyor, ancak Kasım’daki seçimlere kadar pratikte elini kolunu bağlıyordu.

OAS’ın olağanüstü oturumunda San José anlaşması, çözüm için en uygun yol olarak bir kez daha onaylandı. Bu toplantıda yalnızca Venezuela ve Nikaragua anlaşmaya karşı çıktı. OAS’ın karar metninde darbe hükümetine Zelaya’nın güvenliğini sağlaması, Honduras halkına ise sükunetini koruması çağrısı yapıldı.

Tegucigalpa'da sıkıyönetim devam ederken, halk da başkanına destek vermek üzere toplanmayı sürdürüyor.
(soL - Dış Haberler)