Orta vadeli program, büyüme beklentileri ve 2013-2014 yıllarının ‘zor olacağı’ndan hareketle SGK, yeni bütçesini hazırladı. İlaç harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla içindeki payının sürekli arttığını sık sık dile getiren SGK yetkilileri, yeni kısıtlamalar ve tasarruflar doğrultusunda hazırladıkları önerilerini bir yandan Ekonomi Koordinasyon Kurulu’na sunarken, diğer yandan da ilaç endüstrisi ile pazarlık masasına oturdu.
Öte yandan milyonlarca insanı yakından ilgilendiren sınırlı bütçe uygulamasıyla bundan böyle vatandaş ilaç alırken cebinden daha fazla para ödemek zorunda kalacak.
İlaç harcamaları için 4 farklı senaryo
İlaç harcamalarını kısmak için hazırlanan üç yıllık global bütçe uygulamasının sonuna gelindi. SGK, önümüzdeki iki yılda ilaç harcamaları için ne kadar ayıracağını belirlemek üzere Ekonomi Koordinasyon Kurulu’na (EKK) 4 farklı senaryo sundu.
Devletin sürdürülebilir bir sağlık hizmeti için çeşitli önlemler alması gerekçesiyle hazırlanan 4 ayrı senaryo da Türkiye’nin önümüzdeki iki yılda yüzde 5 büyüyeceği 2013’te yüzde 6.6, 2014’te yüzde 5 olacağı varsayımına göre hazırlandı. Bu çerçevede 2012 yılında 1 trilyon 460 milyar olarak gerçekleşmesi beklenen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın gelecek iki yılda sırasıyla 1.6 trilyon ve 1.8 trilyon olacağı hesabı yapıldı.
Hürriyet Gazetesi’nden Ayşe Alp’in haberine göre, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun, Orta Vadeli Plan’da ilaç giderlerini belirlemek üzere hazırlanan senaryolardan ilkine göre, 2012 yılı ilaç harcamalarının 16.7 milyar olduğu anımsatılırken, 2013 yılında 18.2 milyar 2014 yılında ise 19.6 milyarlık harcama öngörüldü.
İkinci senaryoda ise 2012 yılı ilaç harcamalarının 15.2 milyar olacağı tahmini altında, 2013 için 16.6 milyar 2014 içinse 17.8 milyarlık harcama sınırı çizildi.
Üçüncü senaryoda da 2012 yılı ilaç harcamalarının yılsonunda 15.2 milyar olacağı tahminiyle 2013 için 22.1 milyar 2014 içinse 24.3 milyarlık harcama öngörüldü. Bu senaryoda ilaç harcamaları GSYH’nin yüzde 1.35’i olacak şekilde belirlendi.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun yeni dönem için sektörle birlikte yaptığı ilk toplantıda ilaç endüstrisi, sürdürülebilir ilaç hizmeti ve sektörü için ilaç bütçesinin GSYH’nin yüzde 1.35’i seviyesinde olması gerektiği vurgulamıştı. Üçüncü senaryo bu anlamda sektörün istediği senaryoyu oluşturuyor. Ancak ekonomi yönetiminin, 2013 ve 2014 yıllarının ‘zor olacağı’ gerçeğinden hareketle bu senaryoya çok da sıcak bakmadığı belirtiliyor.
Dördüncü ve son senaryo ise ilaç firmalarının ‘kurdaki artışı yansıtılmadı’ itirazları doğrultusunda hazırlandı. Buna göre 2012 ilaç bütçesinde avro kurundaki artış doğrultusunda yüzde 10’luk bir artış yapılarak 16 milyar 670 milyon lira ayrıldı. Ancak bu durumda 2013 ve 2014 yılı harcamaları aşağı çekilerek, 2013 için 18.2 milyar 2014 içinse 19.6 milyar olması önerildi.
Mayıs ayında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yeni dönemi konuşmak üzere taraflarla bir araya gelmişti. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı Fatih Acar, orta vadeli mali planda sağlık harcamalarının önemli bir yer tuttuğuna dikkat çekerek, 2012 yılı için 15.5 milyar öngörülen ilaç harcamasının 2013 için 16.03 milyar, 2014 için de 17.2 milyar planlandığını açıklamıştı. Bu plan ile ‘harcamalar içinde kalacağız’ mesajı verildiğini vurgulayan Acar, İlaç harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’dan aldığı payın artmasına karşın hazırlanan 3 yıllık global bütçe uygulamasıyla harcamaların kısıtlığına dikkat çekmişti.
Nihai karar EEK’nin
SGK tarafından sunulan bu senaryolar doğrultusunda nihai kararı Başbakan Yardımcısı Ali Babacan başkanlığında toplanan, ekonomi bakanları ile üst düzey ekonomi bürokrasisinin yer aldığı Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EEK) verecek. SGK’nin sunduğu bu senaryolardan hangisinin tercih edileceğine, Maliye Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı’nın yer aldığı bu kurul tarafından karara bağlanacak.
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan başkanlığında toplanan ve ekonomi bakanları ile üst düzey ekonomi bürokrasisinin yer aldığı Ekonomi Koordinasyon Kurulu, kamuda ekonominin en üst düzey karar alma organı. SGK’nin sunduğu bu senaryolardan hangisinin tercih edileceğine, Maliye Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı’nın da içinde yer aldığı bu kurul tarafından karara bağlanacak.
İlaç tasarrufu için 3 yeni öneri
Sosyal Güvenlik Kurumu, EKK’ye yalnızca gelecek 3 yıllık ilaç harcamalarını değil, aynı zamanda İlaç giderlerinin tasarruf yoluyla azaltılması için de 3 öneri daha sundu. Bu önerilerin kabul edilmesi halinde SGK, 5 grup ilaçta yıllık 250 milyon lira ile 1 milyar liralık tasarruf yapılabileceğini savunuyor. Ayrıca fiyatı yüksek olan ilaçlarda, hastaların kullanımından vazgeçmesi nedeniyle indirim baskısı olacağını ileri sürüyor.
Bu çerçevede 5 grup hastalıkta tansiyon, kolestrol, mide, kemik erimesi gibi hastalıkları olanların kullandığı ilaçlar için ‘iç referans fiyatlandırma’ modeline geçilmesi önerildi.
Farkı vatandaş cebinden ödeyecek
Bu modelde molekülleri farklı ama etki açısından benzer olan ilaçlar için ‘bir eşik fiyat’ belirleniyor. Örneğin 5 liralık tansiyon ilacı da var 40 liralık da. Bu sisteme geçilmesi durumunda SGK, tansiyon düşürücü ilaçlar için örneğin 7 liralık eşik belirleyecek. Ve bu eşiğin en fazla yüzde 20 üzerine kadar olan ilaçları ödemeye devam ederim, diyecek.
Bu durumda yıllardır 20 liralık A tansiyon ilacını kullanan hasta 7 liranın yüzde 20’si olan 8.4 liranın üzerindeki farkı, yani 11.6 lirayı kendi cebinden ödeyecek. Ya da 8.4 liralık tansiyon ilacını kullanmayı tercih edecek.
(soL- Haber Merkezi)