Giderek kronikleşen açık bahanesiyle zaten yetersiz ve kalitesiz hale gelen sağlık hizmetlerinin ve sağlanan ödeneğin azaltılması devam ediyor.
Sağlık harcamalarında tasarrufa giden SGK’nın ilaç firmalarıyla karşı karşıya gelmesi, devletin kasasından daha çok para çıkmasına ve kanser gibi ciddi hastalıkların tedavilerinin aksamasına neden oluyor. SGK’nın, ilaç firmalarından referans ülkelerdekinden daha düşük fiyata ilaç alma talebi neticesinde firmalar Türkiye ilaç satmak istemiyor.
Milliyet Gazetesi’nin haberine göre, hasta mağduriyeti yaşanmaması için devreye giren Türk Eczacılar Birliği (TEB), ilaçları yurtdışından bu kez ilaç firmasının Türkiye’de öngördüğü fiyatın çok üstünde bir fiyattan getiriyor. Bu ilaçları da hastalar SGK aracılığıyla alıyor. Böylece SGK, ilaç firmalarıyla anlaşması durumunda çok daha düşük fiyata ödeyeceği ilacı, “ithal ilaç” adı altında oldukça yüksek bir fiyata satın alıyor.
SGK “ithal edilen ilaçlar” için daha yüksek fiyat ödüyor
Sağlık Bakanlığı, sağlık harcamalarını azaltmak amacıyla son yıllarda ilaç fiyatları sürekli düşürdü. SGK ise, son olarak 2011 yılı sonunda ilaç firmalarından oldukça yüksek bir indirim talep etti. Avrupa ülkelerini baz alarak en düşük fiyatın daha da altında fiyat belirlenmesini talep eden SGK ile ilaç firmaları karşı karşıya geldi. Bazı ilaç firmaları maliyetlerinin karşılanmadığı gerekçesiyle ilaçlarını piyasada bulundurmamaya başladı.
Düzenli kullanılması gereken kanser, metabolizma, kalp gibi önemli hastalıklarda gereken bazı ilaçların piyasada bulunamamasından dolayı bu ilaçları kullanması gereken hastalar büyük sıkıntı yaşadı. Hastaların bu mağduriyetini gidermek amacıyla TEB İthal İlaç Birimi talep edilen ilaçları, Sağlık Bakanlığı ile anlaşmaları sonucu tedarik etmeye başladı. SGK ise “ithal edilen ilaçlar” için daha yüksek fiyat ödemeye başladı ve devletin kasasından daha çok para çıkmaya başladı.
Örneğin bir damar tıkanıklığı ilacının öngörülen perakende fiyatı 381,15 TL. Hasta, bu ilacı sosyal güvencesini kullanarak almak isterse, kurum ilaç firmasına 274,43 TL ödemek istiyor. Ancak firma ilacı Türkiye’de bulundurmadığı için, Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye’de bulunamayan ilaçlar için anlaşma yaptığı TEB İthal İlaç Birimi devreye giriyor ve ilaç ithal ediliyor. İlaç, TEB tarafından ithal edildiğinde ise aynı ilaca SGK 977,50 TL ödüyor.
“Türkiye’de bulunmayan ilaç sayısını hızla artıracak”
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Semih Güngör, ilaçta yaşanan bu sıkıntıyı şöyle değerlendirdi:
“Türkiye’de son 10 yılda ilaç fiyatları neredeyse yüzde 80 geriye gitti. Taban yapmış ilaç fiyatları nedeniyle, firmalar bu çok ucuz ilaçları Türkiye’ye ya göndermiyor ya da çok kısıtlı miktarda gönderiyor. Böyle olunca da hayati önem taşıyan hastalıklarda kullanılan ilaçların da muadili olmadığı için sıkıntı yaşanıyor. Türkiye’de ilaçların bir parekende satış fiyatı var. Bir de SGK’ya yönelik iskontalı satışlar mevcut. SGK bu piyasada bulunmayan ilaçlar için ara bir çözüm oluşturdu ve üçüncü bir fiyat geliştirmeye başladı. Örneğin SGK’nın fiyatını 8 TL olarak belirlediği Purinethol adlı kanser ilacı... Bu ilaç Türkiye’de olmadığı için yurtdışından getiriliyor ve 15 avro ödeme yapıyor.
Bu başka bir tehlikeyi beraberinde getiriyor. Çünkü Türkiye’de hâlâ ithal edilen, üretilen ve fiyatları düşük olan birçok ithal ilaç var. Süreç böyle devam ettiği takdirde, o ilaçlara ait firmalar da yakında ‘Madem öyle, yurtdışından geldiğimde daha yüksek bir fiyat veriliyor, Türkiye’de perakende satıldığında bu fiyat başka bir şeye dönüşüyor.
‘O zaman ben Türkiye’de bu ilaçları satmam, TEB yurtdışından getirir ve ben de o fiyat artışından faydalanırım’ diyecek. Bu da Türkiye’de bulunmayan ilaç sayısını hızla artıracak bir uygulamaya dönüşecek.”