Polis "toplumsal olaylara" müdahalede gaz ve cop kullanımının tepkiye neden olduğu gerekçesiyle plastik mermi kullanmaya karar verdi. "Zararsız müdahale aracı" olarak sunulan mermilerin bilançosu ise oldukça kabarık.
Polisin uzunca bir dönemdir eylemlere ve protestolara müdahaleleri kamuoyunda tepki yaratırken, yetkililer sorunun kaynağını polisin müdahale araçlarında buldu! Cop ve gazla ‘toplumsal olaylara’ müdahaleye eleştirileri azaltmak için polisin 'plastik mermi atar tabanca' kullanmasına karar verildi.
Plastik merminin 75’ten fazla değişik türde ‘öldürücü olmayan’ mermi çeşidi arasında geçmesinin nedeni insan derisinden içeri girmemesi. Ancak mermiler yakın mesafeden ya da vücudun üst kısmına sıkıldıklarında öldürücü olabiliyorlar. Plastik mermi kullanımından ölenlerin, ağır yaralananların, sakat kalanların sayısı da oldukça yüksek.
Plastik mermi ne zaman kullanılmaya başladı?
Bu tür mermiler, ilk kez 1880’lerde Singapur’da kullanıldı. 1960’larda sömürgeciler tarafından Singapur, Malezya ve Hong Kong’da tahta mermi kullanılıyordu. İngiliz sömürgeciler, sömürgelerde kullanılan bu silahı kendi coğrafyalarına taşıyarak, tahta yerine kauçuk mermiler kullanmaya başladılar.
Plastik mermi atan silah, 1970’lerden itibaren özellikle Kuzey İrlanda’da solcu ve ayrılıkçı gösterilerde eylemcilere karşı kullanıldı. Kuzey İrlanda’da, çoğu plastik mermilerin başa isabetinden dolayı ölümle sonuçlanan 19 vaka olduğu biliniyor.
Plastik mermiler ABD’de 1960’larda solun yükselmesiyle kullanılmaya başlandı, ancak 1971’de yaşanan ölüm vakaları nedeniyle uzun süre bu silah kullanılmadı. 1980’lerde plastik mermi kullanımı tekrar başladı. ABD ve Kanada’da ölümler yaşandı.
Plastik mermilerin sıklıkla kullanıldığı bir diğer örnek, İsrail. İsrail devleti, Filistinlilere karşı sık sık plastik mermiler kullanıyor ve bu eylemlerde ölümlere yol açıyor.
Türkiye'de ilk defa iki yıl önce kullanılmaya başlanan Amerikan yapımı ve hava basıncı ile çalışan FN 303 model silahlar, içlerinde Ankara ve İstanbul’un da bulunduğu 30 ilin çevik kuvvet ekiplerine gönderildi. Emniyet Genel Müdürlüğü, tanesini yaklaşık 2 bin dolardan satın aldığı 'FN 303' tüfeklerini yakın zamanda tüm il emniyet müdürlüklerinde yaygınlaştırmayı planlıyor.
Türkiye’de kullanılmasının tarihi kısa olmasına rağmen, plastik mermiden yaralanan çok sayıda kişi bulunmakta. Yaralananlardan bir kişinin gözünü kalıcı olarak kaybettiği biliniyor.
“Plastik mermi öldürür”
Konuyla ilgili görüşünü aldığımız Adli Tıp Uzmanı Dr. Ekim Nehir, plastik mermilerin de çeşitleri olduğuna ancak hemen hemen hepsinin öldürücü etkisinin olabileceğine dikkat çekti.
Ateşli silahların neredeyse icadından bu yana toplumsal olaylarda gösterileri bastırmak için kullanıldığının altını çizen Nehir, geçtiğimiz yüzyılın ikinci yarısından sonra, toplumsal olaylarda gerçek mermilerin kullanılmasının yarattığı ölümler ve buna karşı oluşan muhalefet, ‘öldürmeyen’ ancak uzak mesafeden ve bacaklar gibi görece ölümcül olmayan bölgelere isabet ettiğinde göstericileri de etkisiz kılacak yeni silah arayışlarına neden olduğunu söyledi.
Nehir, "70'li yıllarda ilk kullanılan ve aslında gaz bombası atmak için tasarlanan silahlardan ateşlenen kauçuk mermiler, söylendiği gibi "öldürmeyip süründüren" bir etki göstermediği gibi neredeyse gerçek mermiler kadar çok ölümlere neden oldular” dedi. Bunun üzerine kauçuk yerine polivinilklorür maddesinden yapılan, ağırlığı ve hızı dolayısıyla kinetik enerjisi azaltılmış plastik mermilerin kullanılmaya başlandığını söyleyen Nehir, “Bu tür plastik mermiler özellikle İsrail tarafından İntifada döneminde Filistin’de yoğun olarak kullanıldı. İstenen ‘caydırıcı’ etkinin yeterli olmaması gerekçesiyle tamamen polivinilklorürden yapılan veya plastik kılıfı olan ancak çekirdeği metalden yapılan değişik boyut, şekil ve hızlarda çok çeşitli plastik mermiler bu dönem ve sonrasında İsrail tarafından geliştirildi ve kullanıldı” dedi.
1970 yılında İlk olarak IRA'ya karşı kullanılmasından bugüne kadar plastik mermilerle oluşan çok sayıda ölüm ve kalıcı sakatlığa neden olan ciddi yaralanmanın bildirildiğine dikkat çeken Nehir, “Bu olgulara bakıldığında sanılanın aksine plastik mermilerin sadece ciltte hasar oluşturmayıp bacak kemiklerinin kırılmasından, göğüs duvarının delinerek akciğer ve kalp yaralanması ve kafatasının delinerek beyin hasarına kadar ölümcül olabilen ciddi yaralanmalara yol açtığı görülüyor. Hatta kemik bütünlüğünün korunduğu halde beyin doku hasarı ve omurilik yaralanması olduğunu bildiren yayınlar mevcut. Hal böyle iken insan yaşamını hiçe sayan bu tür silahların ülkemizde de kullanılmaya başlanacak olmasını yalnızca toplumsal olayların bastırılması veya göstericilerin etkisiz kılınacak olması ile gerekçelendirmek inandırıcı olmuyor” ifadelerini kullandı.
(soL – Haber Merkezi)