Ben nasıl ben oldum?

Deniz Arık Binbay

15.07.2015

Blog: Dünyayı Verelim Çocuklara

Geçen hafta burada çocuğun cinsel gelişimi üzerinde durmuş ve bu süreçte ebeveynlere neler düşüyor sorusuna yanıt aramıştık. Bu hafta sizlere bu konuda çocuğunuza okuyabileceğiniz, hatta o henüz sormadan sizin okuyup yanıtlarınızı hazırlamanıza yardımcı olacak bir de kitap önerimiz var: Ben Nasıl Ben Oldum?: Eğlenceli, neşeli, bilimsel, basit ama kapsamlı, hayalgücüyle dolu bir kitap.

İsveçli yazar Katerina Janouch’un yazdığı, Mervi Lindman’ın resimlediği, Ayrıntı Yayınları’ndan çıkan bu sevimli kitap, çilli sempatik bir erkek çocuğunun ağzından ben diliyle yazılmış. Kendi çocuksu sorularını soran ve yine bilimsel yanıtlarını çocukça anlatan 4 yaşındaki bu ufaklık, çocukluğun tüm güçlülüğüne uygun olarak dünyaya gelmesine karar verme sürecini anlatıyor. Kendini çok değerli hissediyor ve “ Annem ve babam el ele dolaşıyor ve beni çok özlüyorlardı. Ancak yalnızca beni, başka birini değil” diyor.

Kitap önce bir bebeğin anne ve babasının zihinlerine ayrı ayrı düşmesinden başlayarak bebeği arzulama ve zihinde yaratma sürecini anlatıyor, sonra anne ve babanın tanışma hikayelerini çeşitlendiriyor, çocuksuz evlilik sürecine değiniyor. Evrensellik ve çeşitliliği her fırsatta vurguluyor. Romantik bir bakış açısı var: “ Ama önemli olan birbirlerini sevmeleridir. (Anne baba) birbirlerini sevmezlerse bebekleri olmaz” Bu sevgi dolu romantik cümle nedense beni hüzünlendirdi, keşke her çocuk için gerçek olsa diye geçirdim içimden, İsveç’e çook uzak ülkemizdeki görücü usulü evlilikler, tecavüzcüsüyle evlendirilenler, cinsellik yaşadığı için başka çaresi olmadığını düşünerek evlenenler, çocuk gelin ve damatlar geldi aklıma. Burası başka bir dünya. Neyse, hadi biz dalalım yeniden yumuşak neşeli kitabımıza..

Kitapla ilgili tek soru işaretim cinsel birleşmeyi anlatırken seks sözcüğünü kullanması. Bir tek yerde geçen seks kelimesi İsveççede 6 sayısına verilen isimmiş. Kuzey Avrupa ülkelerinin seks kelimesini kullanmasıyla bizim kullanmamız arasında sanırım epey duygu farkı var. Kitapta çok nötr bir kullanımı var “ Yetişkinlerin çocuk yaparken yaptıkları şeye seks deniyor” şeklinde ifade etmiş. Yine de bizim için sevişmek sözcüğü çocuğa anlatırken daha uygun olur diye düşünüyorum.Cinsel birleşmenin anlatıldığı sayfadaki resim çok özenli. Anne babanın üstünde kalpli bir örtü var, her ikisi de birbirini çok seviyor ve çok eğleniyor gibi görünüyor, bu sırada yumurtaların birleştiğine dair bir ek çizim var. “Anneyle baba birlikte olduğunda, babanın pipisinden annenin karnının içine bir sürü tohum akar” diye ifade edilmiş.

Cinselliğin eğlenceli, keyifli bir şey olduğu mesajının verilmesi, çocuk yetişkin olduğunda sağlıklı bir cinsel yaşamı olabilmesi için önemlidir. Cinsellikle ilgili konuşurken anne babasının yüzünde utanç, iğrenme, korku ifadesi gören bir çocuk ne söylerseniz söyleyin sözcükleri değil bu duyguları kaydeder. Her seferinde tekrar tekrar anne/ babasının yüzünde gördüğü ifadeler cinsellikle bağlantılandırılır ve o şekilde kodlanır. Buna anne babanın kendi bedenleriyle ilişki biçimleri de dahildir. Örneğin kendi bedeninden utanan bir kadın anne olduğunda olasılıkla kız çocuğuna istemeden de olsa kendi bedeninden utanmayı öğretecektir.

Çocuklar 3-4 yaşlarındayken annenin bebeği yediğini, ya da annenin yediği yemeklerin bebeklerin kafasına düştüğünü düşünebilir. Kitapta rahim ve midenin ayrı yerler olduğu özellikle vurgulanıyor, rahim, bebeğin içinde büyüdüğü oda olarak tanımlanıyor. Genetik, kız-erkek olmanın babanın kız ve erkek tohumlarınca belirlendiği, ikizlik-üçüzlük, tüp bebek, anne karnında bebeğin gelişimi ve hatta fizyolojisi, doğum zamanlaması, normal ve sezeryan doğum bilimsel kısa, basit ve eğlenceli bir dille anlatılmaya devam ediyor.

Kitapta en sevdiğim iki ayrıntıdan biri babanın işlevi, diğeri de evlat edinilerek de anne baba olunabileceğinin anlatılması. Evlatlık olan çocuklara önerildiği şekilde başından hiç saklamadan doğruyu anlatmak için de çok uygun bir kaynak olabilir.

Kitap muadillerinin aksine cinsiyetçi değil, eşitlikçi; didaktik değil, eğlenceli; yapay ve uzak değil doğal ve cinselliği insan yaşamında bir bütünün parçası gibi, doğal bir süreç olarak ele almasıve bolca olumlu duygularla bağlantılandırması açısından da kıymetli. Hem sizin hem çocuğunuzun eğlenerek okuması, bol sorulara ve iletişime zemin hazırlaması dileğiyle...