Elektronik sigaralar zararsız mı?

Elektronik sigaralar, sigara tiryakileri için sigaranın zararlı etkilerinden kurtulmanın bir yolu. Her ne kadar sigaranın zararlı etkilerini belirgin bir biçimde azaltsa da, yapılan araştırmalar cihazın kullanım biçiminin yaratacağı etkilere dikkat çekiyor.

Özgür Genç - bilimsoL

Elektronik sigaralar, çeşitli kimyasal karışımları buharlaştıracak bir elektrik bobininden oluşuyor. Bu kimyasallar arasında propilen glikol (PG), gliserol (GL), nikotin gibi maddeler yer alıyor. PG 190 santigrat derecede kaynarken, GL 290 derecede kaynıyor. Karışımın içeriğine göre kaynama sıcaklığı değişiyor. PG molekülünün ısınmasına bağlı olarak kimyasal olarak su molekülünü kaybetmesi asetaldehit üretimine, GL molekülünün su kaybetmesi ise akrolein üretimine yol açıyor. Ayrıca formaldehit üretimi de gözleniyor. Bu moleküllere ek olarak, en önemlisi, kanser yapıcı özelliğiyle bilinen benzen molekülü ortaya çıkıyor.

E-sigara tüketimi esnasında kullanıcılar bu zararlı maddelere ne denli maruz kalıyor? Normal sigara tüketimiyle arasında belirgin bir fark var mı? Cihaz kullanım biçimi zararlı madde üretimini etkileyebilir mi?

EN ÖNEMLİ ÜÇ DEĞİŞKEN: E-SİGARANIN MARKASI, KULLANILAN SIVI KARIŞIMI VE KULLANIM BİÇİMİ

Plos One adlı bilim dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre, farklı marka e-sigaraların farklı değerlerde benzen ürettiği görülüyor. Benzen üretiminin aynı zamanda cihazların kullanıldığı güç seviyesiyle de belirgin bir ilişkisi gözleniyor. Düşük enerji seviyesinde, benzen üretimi düşük ya da ihmal edilebilir düzeylerde kalırken, cihazın gücü arttırıldığında benzen üretimi katlanarak artıyor. Ayrıca, araştırmacılar farklı marka e-sigaraların farklı seviyelerde benzen ürettiğini gözlemliyor. Son olarak, e-sigaralarda kullanılan sıvı karışımlarının içeriğinin benzen üretimine olan doğrudan etkisi de göze çarpıyor.  

Farklı e-sigara markaları (EVOD, SubtankNano), değişik sıvı karışımları, farklı güç seviyeleri kullanılarak ortaya çıkan benzen üretimi- ND: ihmal edilebilir değer.

E-sigaraların güvenli olup olmadığı konusu ise şimdilik yoruma açık. E-sigaralarda ölçülen benzen miktarı 100 ila 5000 μg/m3 arasında değişiyor. Buna karşın normal sigarada ölçülen miktar 200.000 μg/m3. Bu kıyaslamada e-sigara kullanımı oldukça güvenli görünse de, havadaki benzen miktarı (1 μg/m3) ile kıyaslandığında bu değer ihmal edilebilir limitlerin oldukça üzerinde. Sonuç olarak, uzun süreli maruz kalındığında, e-sigaralardan yayılan benzen sağlık için risk oluşturabilir.

İlgili makale: James F. Pankow vd., "Benzene formation in electronic cigarettes". PLOS ONE, 2017