İmam Hatip Okullarını bitirenlerin üniversite başarıları zayıf. Bu durum önemli bir soruna yol açıyor: Aileler, göndermekte isteksiz davranıyorlar. Bu yüzden de kontenjanları doldurulamıyor. Zora başvuruyorlar, dayatıyorlar ama onun da sınırı var. Cazibe oluşturulamazsa çoğunun kapısına kilit vurulacak.
Sorunu çözebilmek amacıyla Cumhurbaşkanlığı 2020 yılı Yatırım Programına; “İmam-Hatip Okulları Öğrenci Başarısını Artırma (AR-GE)” adlı bir proje eklendi. 2020-2023 arasında 16 milyon lira harcayıp çözüm arayacaklar. Bu yıl bütçesine 2 milyon lira ödenek konuldu.
Yetmeyecektir! Çağımıza ait olmayan bilgilerle, daha doğru deyişle hurafelerle donatılmış beyinlere tıp, mühendislik, sosyal bilimler öğretecek çözümler bulmak kolay değil.
İmam-Hatip Okulları yapılması için çok paralar harcanıyor. 1994’ten sonra başlanılmış ve 2023 yılına değin bitirilmesi öngörülen 2,3 milyar liranın üzerinde proje stoku var. 2019 yılına değin birikimli (kümülatif) 868 milyon lira harcandı; 2020 yılı bütçe ödeneği 470 milyon lira.
Bu sayıları Anadolu liseleriyle karşılaştıralım; toplamı 1,9 milyar lira olan projeler yürütülüyor; 2019 yılına değin kümülatif harcama tutarı 664 milyon; 2020 yılı bütçe ödeneği 400 milyon lira.
Bu tutarlara, pansiyon projelerini de ekleyelim: Bütün okullar için 750 milyon liraya yaklaşan okul pansiyonu yapım projelerinin 180 milyon lirası imam hatip pansiyonları için.
Yeni fen liseleri yapılmasından ise neredeyse vazgeçilmiş gibi. 1994-2022 arasında tutarı 119 milyon lira öngörülmüş; 55 milyonu harcanmış; 2020 yılı bütçesine 23 milyon lira ödenek konulmuş.
CUMHURBAŞKANLIĞI YATIRIMLARIYLA KARŞILAŞTIRALIM
Cumhurbaşkanlığınca, 2016’dan bu yana, ek hizmet binaları; donanım; makine-teçhizat; edüt-proje gibi adlar altında toplamı 4 milyar 165 milyon liraya ulaşan çok sayıda proje yürütülüyor. Harcamanın hızına yetişmek olanaksız: 3 milyar 463 milyon lirası 2019 yılı sonuna kadar bitirildi. 2020 yılı bütçesine konulan ödeneğin tutarı ise 610 milyon lira.
Keşke bu paralar yeni okulların yapılmasına harcansaydı. Okul sorunu kalmazdı. Daha da önemlisi, çoğumuz okul servisi derdinden kurtulurdu.
FATİH PROJESİ
Karşılaştırmaya FATİH Projesini de katsak iyi olur. İmam-Hatipler için harcanan paranın üç katı FATİH Projesi aracılığıyla GSM operatörlerine gidiyor.
Milli Eğitim Bakanlığının 1994-2023 arasında başlayıp bitecek projelerinin toplamı topu topu 26,4 milyar lira. Bunun da 6,8 milyar lirası 2011 yılında başlanılan FATİH Projesinde kullanılacak. Karşılığında makine-teçhizat; bakım onarım; etüt-proje; müşavirlik gibi mal ve hizmet alınacak. 2019 sonuna değin kümülatif 3,6 milyar lira harcandı. 2020 bütçe ödeneği 200 milyon lira.
Her öğrenciye birer tablet verilmesiyle ünlenen Projeye, 2011 yılında 500 milyon lirayla başlanmıştı. 2015 yılında bitecekti. Birkaç kez süresi uzatılıp, tutarı artırıldıysa da dikkati çeken harcama yapılmamıştı.
9 Aralık 2016’da bir torba yasayla GSM operatörlerine ballı bir kapı olmak üzere yeniden biçimlendirilmese, belki de unutulup gitmişti. 6764 sayılı Torba Yasayla, Kamu İhale Yasası kapsamından çıkarıldı; GSM operatörlerinin FATİH projesini yürütmek amacıyla kurdukları şirketler vergi ve harçlardan bağışık tutuldu. Yapılan değişikliklerden sonra canlandı.
Oyunun kurgusu şöyle: İhale Yasası kapsamından çıkarıldığı için işler 4 GSM operatörü arasında istenildiği gibi paylaştırılabilecek; onlar da bir yandan ağ altyapısını kurarlarken bir yandan da tablet, akıllı tahta, yazıcı gibi asıl maliyeti oluşturan malzemeyi satın alıp diledikleri fiyata devlete satacaklar.
Bu büyüklükte bir pazar, bulunmaz bir nimet. Adeta dipsiz kuyu; yaklaşık 55 bin okula akıllı tahta vb. altyapı harcaması yapılacak; 20 milyon öğrenci/öğretmene tablet/bilgisayar/yazılım alınacak… Üstelik zaman içinde bunlar yenilenecek.
DİN ÖĞRETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BÜTÇESİ
İmam-Hatip Okullarının bağlı olduğu Din Öğretimi Genel Müdürlüğü, 2016 yılında 5 milyar; 2017 yılında 6 milyar; 2018 yılında 7,7 milyar lira harcadı. 2019 yılında 8,6 milyar lira ödenek verilmişti. Bunları topladığımızda son 4 yılda 27,3 milyar lira ediyor. Bu tutara 2020 yılı bütçesindeki 3 yıllık isteklerini de ekleyelim. 2020 yılında 9,9 milyar; 2021 yılında 10,6 milyar; 2022 yılında 11,4 milyar lira harcama öngörüsü konulmuş. Son 7 yıldaki harcama tutarı 60 milyar liraya ulaşacak.
DİYANETİN BÜTÇESİYLE YARIŞIYOR
Diyanet İşleri Başkanlığı, 2016’da 6,5 milyar; 2017’de 7,2 milyar; 2018’de 8,3 milyar; 2019’da 10,2 milyar lira ödenek kullandı. 2020 yılı bütçesiyle 11,5 milyar ödenek verildi. 2021’de 12,3 milyar; 2022’de 13,1 milyar lira ödenek perspektifi belirlendi. Bunların hepsini topladığınızda yaklaşık 70 milyar lira ediyor.
Anayasasında “laik” yazan bir ülkede yalnızca son 7 yılda ve yalnızca devletin iki kurumu din adına 130 milyar lira para harcıyor ve ne yazık ki önleyemiyoruz.