Aslı Kayabal

Milano’da Castello Sforzesco’da süre gelen restorasyonda Leonardo da Vinci’ye ait olduğu öne sürülen resimler günışığına çıkarıldı. Bugün kadar tanınmayan bu desenler, Sala delle Asse adıyla anılan mekanda, sıva tabakasının altında saklıydı.

Geçtiğimiz hafta 300 dolayında mülteciye mezar olan Akdeniz’de yaşanan trajedi, İtalya’daki göçmen yasasını gündeme oturturken, Avrupa Birliği’nin mültecileri “suçlu” gören ve göçmenlerin sınır dışı edilmesini kolaylaştıran politikası yeniden tartışılmaya başlandı.

Olivetti’nin sahibi Adriano Olivetti 1943 yazında Benito Mussolini’yi devirmek için bir darbe planlıyordu. Faşist yönetime karşı direnişin sesi ve tepkisini ortaya koyan metinler kaleme alıyordu Olivetti.. Uzun yıllar Amerikan ve İngiliz gizli servislerinin arşivinde saklı kalan bu belgeler, şimdi tarihçi ve yazar Mario J. Cereghino’nun araştırmalarıyla gün ışığına çıktı.

Neo-Nazilerin Como zirvesinin ardından Milano, Nazi rock grupların Manzoni Tiyatrosu’nda vermeyi tasarladıkları konserle gündeme oturdu. Manzoni Sahnesi, Silvio Berlusconi’nin sahibi olduğu Fininvest’in.

İtalyan çelik endüstrisi devi ILVA’nın Taranto’daki fabrikasında bir “İç Gladyo” yapılanması ortaya çıkarıldı.

Arnavutluk’ta yayımlanan Shekulli gazetesi, geçtiğimiz günlerde İslami çizgideki İnsani Yardım Vakfı’nın (İHH) yüz dolayında Müslüman Arnavut’u Şam rejimine karşı cihatçı miltanların yanında savaşmak üzere topladığını iddia etti. İtalyan haber portalı Contropiano’da yer verilen habere göre, Arnavut militanlar Ankara’da eğitildi.

Avrupalı aşırı sağcılar , Milano’da bir zirvede buluşmayı planlıyor. Musevi karşıtlığıyla da tanınan sağcı militanların “Festival Boreale” adı altında tasarladıkları buluşma, 12-14 Eylül günleri arasında gerçekleşecek. Forza Nuova’nın mimarı olduğu zirvede, Monza’ya birkaç kilometre uzaklıktaki Seregno Belediyesi ile Milano’daki bazı aşırı sağcı gruplar söz sahibi.

İtalyanlar yıllar sonra, tarlalarda domates toplamaya yeniden geri döndü. Güneyde Puglia bölgesinde Bulgar, Ukraynalı, Romen işçiler, göçmenler ve mültecilerle birlikte çalışan İtalyanlar, günde on saat domates toplayarak yaklaşık 20 avro kazanıyor.

İtalya’da kamu sektöründe çalışan sözleşmeli 150 bin personel, yenilenmeyen kontratlar nedeniyle yıl sonunda işsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya. Cgil sendikası koordinatörü Michele Gentile, “Temel hizmetlerde görev yapan personelin sözleşmelerinin yenilenmemesi, gerek çalışanların geleceği gerekse vatandaşlar açısından çift yönlü bir sorunlar zinciri doğurabilir” diyor.

Avrupa Komisyonu, tarım sektörüne göz dikerek “Avrupa Sebze Türleri Ajansı” adı altında bir kontrol sistemiyle, çiftçilerin tarlalarında ektiği ürünleri tek elden kontrol etmeyi planlıyor. Avrupa Komisyonu’nun bu bürokratik yasası, analiz edilmeyen ve denenmeyen tohumların ekimini, üretimini ve satışını yasaklayacak.

Güney İtalya’dan 2001-2011 yılları arasında göç edenlerin sayısı 1,3 milyonu aştı. İtalya’yı krizin girdabından çıkarmak amacıyla teknik hükümetin uyguladığı ekonomik manevralar, en çok yoksul güney bölgelerini etkiledi.

İtalya geçtiğimiz hafta Senato başkan yardımcısı ve Kuzey Birliği milletvekili Roberto Calderoli’nin göçmenlerin uyumundan sorumlu siyahi bakan Kongo asıllı Cecile Kyenge’yi orangutana benzetmesiyle çalkalandı.

Güneyde Sila Ulusal Parkı’nda sekiz yıl önce “Göç”ü odak alan bir müze kuruldu. Cosenza’da Camigliatello Silano’daki müzede önceki gün “La nave della Sila/Sila gemisi” adı verilen yeni bölüm ise Akdeniz’i umutlarının peşi sıra güney kuzey yönünde aşmaya çabalarken alabora olan teknelerde yaşamını yitiren yüzlerce göçmene adandı.

Vatikan Bankası diye anılan IOR’da (Istituto per le Opere di Religione) sular durulmuyor. Roma Savcılığı’nın yürüttüğü bir soruşturma, iki yıl önce IOR’un çatısı altında 23 milyon avro tutarında para aklandığını ortaya koymuştu.

“Estrema Destra/Aşırı Sağ”, Guido Caldiron’un henüz yayımlanan kitabının adı. Newton Compton Yayınevi’nden çıkan kitap, İtalya’da aşırı sağın 2000’li yıllardaki uyanışını, kökü 1970’ler ve 1980’lere uzanan sağ ideolojiler geleneği çerçevesinde inceliyor.

24 Haziran 2013 Pazartesi tarihli soL Gazetesi'nde yayımlanmıştır.

Susa vadisinde hızlı trene karşı çıkan “No Tav” hareketine destek veren onlarca sivil girişimden biri de rugby oyuncuları. İtalya’yı Fransa’ya bağlayan proje, Piemonte bölgesinde doğa katliamına davetiye çıkarmakla sınırlı kalmıyor, yöre halkı ve çiftçilerin topraklarını ellerinden alıyor.

“Ti mangio con gli occhi” Sicilyalı fotograf sanatçısı Ferdinando Scianna’nın Contrasto’dan çıkan yeni kitabının adı. Scianna, İtalyan film yönetmeni Giuseppe Tornatore’nin “Baaria” (2009) filminde anlattığı Bagheria kasabasında dünyaya geldi.

Lettera 43 (www.lettera43.it) haber portalının yöneticisi gazeteci Paolo Madron’la eski gazeteci ve siyasi danışman Luigi Bisignani, birlikte kaleme aldıkları “L’Uomo che sussurra ai potenti”/Chiarelettere başlıklı kitapta, popülist bir siyaset izleyen 5 Yıldız Hareketi’nin lideri Cenovalı komedyen Beppe Grillo’nun ABD tarafından kumanda edildiğini iddia et

Aslı Deniz Kayabal'ın “Fukuşima’da saklanan gerçekler” başlıklı yazısı 27 Mayıs 2013 Pazartesi tarihli soL Gazetesi'nde yayımlanmıştır.

Petrol devi ENİ, Sardunya adasında Porto Torres petrokimya endüstrisine yeniden can vermek için yabani deve dikeninin tarımını teşvik ediyor. Latincede “Cynara cardunculus” diye anılan yabani deve dikeninden elde edilen yağ, petrokimya endüstrisinde kullanılıyor.

Thomas Mann, yıllar önce kaleme aldığı “Venedik’te Ölüm” kitabında şehrin karanlık yüzüne ışık tutan bir öykü paylaştı okurlarla. Venedik’in üzerinde yine kara bulutlar dolaşıyor. İtalyan şair Andrea Zanzotto’nun eşi Marisa Michieli’nin kaygıyla dile getirdiği gibi müze şehir, “yeni zenginler” tarafından kuşatılıyor.

Gao Ping Madrid’de tutuklanmasaydı Çin mafyasının İtalya’ya uzandığını, organize suç örgütü Camorra’yla işbirliği yaparak kara para aklamaktan vergi kaçırmaya, kadın ticareti, fuhuş ve uyuşturucu madde trafiğine kadar birçok alana el attığından haberdar olmayacaktık.

“Mühendisim. Ancak bir süredir işsizim. Bu nedenle diş hekimine gidemiyorum. Hem dişlerimden hem de işimden oldum. Tedavi için gerekli 750 avroyu bulamadım. Bankadan kredi istedim ama boşuna! Sağlık karnesi artık bir işe yaramıyor. Çünkü devlet, artık sağlık hizmetlerini garantilemiyor ” diyor Francesco.

Faşistler, ırkçılar ve bazı vatandaşlardan oluşan gruplar, bir süredir Milano’daki Roman kamplarını hedef alıyor. Çocuklu Roman ailelerin yaşadığı kampları gece yarısı taşlayan ve ateşe veren yabancı düşmanı bu gruplar, Romanlara “Defolun!” diye sesleniyor.

Benito Mussolini’nin İspanya’da Palma de Mallorca üssündeki Lejyoner Hava Kuvvetleri’ne bağlı uçaklar, Katalunya başkenti Barselona’yı bombalamaya başlamıştı. Tarih, 13 şubat 1937’yi gösteriyordu. Bu bombardımanlar 15 ocak 1939’a kadar devam etti.

Paola Scarnati, Archivio Audiovisivo del Movimento Operaio e Democratico’nun (Aamod) üyelerinden biri. Aamod, İtalyan Komunist Partisi’nin (Pci) audio-vizüel belleği. Bu tarihi arşiv, Pci’ye yakın çizgide bir yapım şirketi olan Unitelefilm’le doğuyor. Pci’nin güttüğü siyasi propaganda sinemayı, özellikle de belgesel sinemayı temel alıyordu.

Marguerite Yourcenar, “Hadrianus’un Anıları”nı yazmayı henüz bitirmişti. 1950’lerin ilk yıllarıydı. Yourcenar, kitabını İtalyancaya çevirecek bir çevirmen arıyordu. O dönemde 30’lu yaşların başındaki Romalı kitap çevirmeni Lidia Storoni Mazzolani’yle tanıştı. İngilizceden İtalyancaya kitap çevirisinde deneyimli Lidia ile Marguerite arasında büyük bir dostluk doğdu.

Milano’nun minareli ilk Türk camisi, bu yılın sonunda kapısını inançlı Müslümanlara açacak. Kubbenin iskeleti hazır. Mecenate semtindeki halin yakınında eski bir depo binasını bir kült merkezine dönüştüren projenin ardında, İslami siyasi hareketlerden Milli Görüş var.

Arjantin’de askeri cunta döneminde rahip ağabeyi askerler tarafından kaçırılan Adolfo Yorio, “Dünya Papa I. Francesco’nun gerçekte kim olduğunu bilmiyor” diyor. Yorio, ağabeyi Virgilio’nun bir başka rahip Jalics’le birlikte gözaltına alındığını, Kardinal Jorge Maria Bergoglio’nun askeri darbe döneminde her iki din adamını gerilla olmakla suçladığını anlatıyor.

“Normallik ve Delilik Arasındaki Sanatçılar: Bosh’dan Dali’ye Ham Sanat’tan Basquiat’ya” adı altında Ravenna Sanat Müzesi’nde açılan sergi, yaratıcılığın sınırlarında gezinen “borderline” diye tanımlanan sanatçıların dünyasında bir yolculuğa çıkarıyor ziyaretçiyi.

İtalyanlar seçim sonrası “Acaba Yunanistan’ın durumuna düşer miyiz” diye kaygılanıyor. 24/25 şubat seçimlerinde sandıktan çıkan sonuç, bir kara mizah. Seçim sistemi ne Demokrat Parti’ye ne de merkez sağ koalisyona, hükümeti kurma şansı vermiyor.

İtalyanlar bir yandan 24-25 Şubat günlerinde gidilecek genel seçimlerde kime oy vereceklerini tartışıp düşünürken, öte yandan önümüzdeki 28 Şubat'ta istifasını verecek olan Papa XVI. Benediktus, Vatikan’ın dümenine geçecek olan yeni Papa, Katolik kilisesi ile ‘Tanrı’nın Bankası’ diye anılan Vatikan Bankası'na (Ior) odaklanan gelişmeleri izliyor.

Aslı Kayabal'ın “Çeviri uğraşı” başlıklı yazısı 11 Şubat 2013 Pazartesi tarihli soL Gazetesi'nde yayımlanmıştır.

İtalyanlar, şubat ayında genel seçime gidiyor. Siyasi tablo bir hayli karmaşık.

Francesco Permunian’ın kitapları Türkçeye çevrildi mi bilmiyorum ama İtalyan edebiyatının bu marjinal yazarının son kitabı, Nutrimenti yayınevinden çıkan “İl gabinetto del dottor Kafka/Doktor Kafka’nın Tuvaleti.”

Milano’daki otuz dolayında bağımsız kitabevi, yaşama tutunabilmek için güçlerini birleştirerek dev kitabevleriyle mücadele etmeye karar verdi. Libreria Popolare’den Guido Duiella’nın yöneticiliğini üstlendiği Milano Bağımsız Kitabevleri Derneği (Associazione Librerie İndipendenti Milano) , yaşamla ölüm arasında gidip gelen küçük kitabevlerine taze bir soluk vermek için kuruldu.

Alberto Prunetti, “Amyant” adlı bir kitap kaleme aldı. Prunetti, babası Renato’nun yedi yıl önce kansere yakalanarak yaşamını yitirmesinin öyküsünü anlatıyor. Alberto, “İnsan yaptığı iş nedeniyle kansere yakalabilir mi?” diye soruyor.

Aslı Deniz Kayabal'ın “Başka bir Kilise mümkün!” başlıklı yazısı 24 Aralık 2012 Pazartesi tarihli soL Gazetesi'nde yayımlanmıştır.

Milano’ya Noel öncesi yılın ilk karı, perşembeyi cumaya bağlayan gece düştü. 2012’yi kötü bir yıl diye algılayan İtalyanlar umutlarını 2013’e ertelerken İtalyan parlamentosu, geçtiğimiz salı günü sessiz sedasız Savunma Bakanlığı için ayrılması öngörülen 14 milyar avro tutarındaki bütçeyi onayladı.

Aslı Deniz Kayabal'ın "Doktorun oğlu da artık üniversiteye gitmiyor" başlıklı köşe yazısı 3 Aralık 2012 Pazartesi tarihli soL Gazetesi'nde yayımlanmıştır.

Lazio ve Tottenham* futbol takımları, geçtiğimiz çarşamba gecesi Avrupa Ligi çerçevesinde Roma’da karşılaştı. Maçın ardından bir grup İngiliz Tottenham taraftarı, başkentin tarihi publarından Drunken Ship’e gitti. Saat geceyarısını geçmişti. 01.30’a doğru pub’a yüzleri kaskla örtülü ve kaşkollu bir grup İtalyan geldi. Tanıkların ifadesine göre, yüksek sesle, “Şaka, şaka” diye bağırıyorlardı.

12 Kasım 2012'de SOL GAZETESİ'NDE "İTALYA'DAN" adlı köşede yayımlanmıştır. Aslı Kayabal'ın yazılarını soL Gazetesi'nde her Pazartesi okuyabilirsiniz.

İtalyan edebiyatının kadın yazarlarından Elsa Morante’nin yaşadığı dönemde yazar ve sanatçı dostlarına yazdığı ve kendisine gönderilen mektuplar, “L’amata. Lettere di e a Elsa Morante” (Einaudi) başlıklı bir kitaba konu oldu.

Milano’daki Castello Sforzesco, “Pinokyo’dan Harry Potter’a Salani Arşivi’nden (1862-2012) İtalyan İllustrasyonunun 150 yılı” başlıklı bir sergiyi konuk ediyor. Çocuk edebiyatı konusunda uzman tarihi Salani yayınevinin arşivisinden derlenen, 300 grafik yapıtı biraraya getiren sergi, İtalya’da illustrasyon sanatının iki yüzyıllık bir dönemine ışık tutuyor.

Biyolojik miras, İtalya’da üzerinde tartışılan ancak yasalar çerçevesinde bir türlü güvence altına alınamayan konulardan biri. Biyolojik miras, yasama şansı olmayan terminal dönem hastaları ile yıllardır koma durumu devam eden ama hayata dönmesi tıbbi yönden olanaksız görünen hastaların yaşamlarının hekim desteğinde girişilen bir uygulamayla sonlandırılmasını öngörüyor.

Pablo Picasso’nun en sevdiği ve satışına her zaman karşı çıktığı 250 yapıt, Milano’da Palazzo Reale’de sergileniyor.

Sardunya adasında Nuraxi Figüş maden işçilerinin yeraltında başlattıkları eylemin ardından yine adada Çağliarı’de, çokuluslu alüminyum üreticisi Alcoa fabrikasının üç işçisinin 70 metre yükseklikteki bir kulede giriştikleri protestoya tanıklık ediyoruz.

City Lights, San Francisco’nun tarihi kitap ve yayınevlerinden biri. Dümeninde 93 yasında bir delikanlı var City Lights’in. Dünyayı şiirle değiştireceklerine inanan Beat Kuşağı yazarlarından Jack Kerouac ve Allen Ginsberg’in hayatta kalan arkadaşı Lawrence Ferlinghetti bu delikanlı. Soyadından anlaşıldığı gibi İtalyan kökenli bir Amerikalı, Lawrence Ferlinghetti.

Cinecittà’nin bir eğlence parkına dönüşebileceğini düşünür müydünüz? Gerek İtalyan gerekse uluslararası sinemanın tarihe geçen baş yapıtlarının çekildiği stüdyoların yer aldığı Cinecittà, çatısı altında oteller ve restoranlar zinciri, lokaller ve barların tasarlandığı bir merkez olacak.