Türkiye Maarif Vakfı, 17 Haziran 2016’da kuruldu. Bütçeden 6 yılda toplam 5 milyar lira aktarıldı. Dönemin Milli Eğitim Bakanlarının çeşitli tarihlerdeki açıklamalarına bakılırsa, hayırsever vatandaşlar yılda 1-2 milyar lira bağış yapmışlar. Verilen bu bilgilere itibar edersek, Maarif Vakfının yılda en çok 2-3 milyar lira geliri olduğunu sanırız.

Ve yanılırız. 6 kıtada, 67 ülkeye yayılmış, 49’unda aktif olarak eğitim etkinliği yürüten; mülkiyetindeki 427 eğitim kurumu; 44 öğrenci yurdu ile yaklaşık 50 bin öğrenciye eğitim veren, 2021 yılında 7 bin 452 çalışanı olan ve ücretlerini dövizle ödeyebilen, devasa bir yapıdan söz ediyoruz. Ayrıca kuruluş Yasasına göre iktisadi işletmeler, anonim şirket statüsünde sermaye şirketleri kurabiliyor, ortak olabiliyor.

Bu kadar parayla bu çark dönmez. Başka kaynaklardan besleniyor olmalı.

Dahası var: yayınlarında, 20 ülkede 234 FETÖ iltisaklı okul devir alındığı, 29 ülkede 172 yeni okul açıldığı belirtiliyor. Her ülkenin mülkiyet devrinin kurallarını düzenleyen yasaları var. FETÖ’nün okuluydu deyip el koyamazsınız. Parası bir biçimde ödenmiştir.

Soranlara, bulundukları ülkelerin yöneticileriyle görüşerek aldıklarını söylüyorlar. Nasıl bir pazarlık yapıldığını ve karşılığında görünür-görünmez yöntemlerle neler verildiğini bilemiyoruz. Bağıtlanan “milletlerarası sözleşmelerin” maddeleri içine gömülerek gizlenen “cümlelere” dayanarak halka ödetiliyor olabilir. Tarım, sağlık, ticaret vb konulardaki uluslararası sözleşmeler, bu tür işler için bulunmaz kaftan...

Bu konuyu değerlendirirken şu bilgiler işe yarayabilir: Afrika ve Ortadoğu ülkeleriyle çok sayıda sözleşme bağıtlanıyor. Maarif Vakfının eğitim yaptırdığı 49 ülkenin 23’ü Afrika’da bulunuyor. Pakistan’da 86; Afganistan’da 53; Mali’de 31; Etiyopya’da 19 eğitim kurumu var.

Mülkiyet hesabı yaparken Milli Eğitim Bakanlığının yurt dışındaki taşınmazlarını da eklemeliyiz. Türkiye Maarif Vakfı Yasasına, Milli Eğitim Bakanlığının yurt dışındaki tesislerinin devredilmesine olanak tanıyan bir madde konuldu. Dönemin MEB Bakanı İsmet Yılmaz, Eylül/2016 tarihinde, Bakanlığın 15 ülkedeki 65 okulunu Vakfa vereceklerini söylemişti. Konuşmasındaki şu vurgular dikkat çekiyordu: “Maarif Vakfı, Milli Eğitim Bakanlığının yurt dışındaki elidir. Her türlü desteği vermek bizim asli vazifemizdir. Yurt dışında okullarımız var. Vakıf hazır olduğunda, talep ettiklerinde onları devredeceğiz.”

Mali tabloları yayımlanmadığı için devir işlemlerinin ne durumda olduğunu bilemiyoruz.

Vakfın gelirleri ve harcamaları sır gibi saklanıyor. Maarif Vakfı Yasasının 5’inci maddesinin Birinci Fıkrasında; “…yıllık bütçe yapar…” yazıyor. Ancak bugüne değin bütçesini gören olmadı. Denetim raporlarını da yayımlamıyorlar.

Vakıf, Mütevelli heyetin direktifleri doğrultusunda yönetiliyor ve mütevellisinin seçtiği 5 kişilik Denetim Kurulu denetliyor.

Vakfı eski AKP milletvekili ya da adaylarına kurdurdular. Mütevellisinde de onlar yer alıyor. Seçtikleri Denetim Kurulu üyelerinden biri AKP Genel Başkan Yardımcısı, öteki TÜRGEV Yönetim Kurulu üyesi ve İmam Hatip Derneği yöneticisi. Buna rağmen yayımlansa iyi olurdu. Hiç olmazsa bütçesini, varlıklarını ve tutarlarını öğrenirdik.

Diyanet Vakfı da benzeri bir örgüt ama mali tablolarını yayımlıyor. Kabaca da olsa bilgi edinebiliyoruz. Maarif Vakfı çok ketum davranıyor. Bülten vb adlarla yayımladıkları süreli dergilerde mali bilgilerin yer almamasına çok özen gösteriyorlar. Milletvekillerinin, Meclis Başkanlığına verdikleri, gelir ve giderlerinin tutarları, nerelerden elde edildiği, nerelere harcandığı konusundaki soruları aylar sonra yanıtlanıyor. Üstelik içeriğinde bilgi değil kırıntıları yer alıyor.

Maarif Vakfının 6721 sayılı Yasasının gelirlerinin sıralandığı 5’inci maddesinde şöyle bir kural öngörülüyor; “ulusal ve uluslararası fonlardan aktarılan hibeler de dahil olmak üzere her türlü şartlı, şartsız bağışlar ile yardımlar”

Bu paraları kimler neden veriyor olabilir? Sorusuyla bitirelim…