“Sağlıkta devrim yaptık" diyen AKP'nın “devrim” iddiasını sorguladığımız dizi yazıya devam ediyoruz.
Sağlık harcaması ülkenin ve o ülkeyi yöneten siyasi yapının sağlığa verdiği önemin doğrudan göstergesidir.
Toplam sağlık harcamasının ulusal gelirdeki payı, kişi başı yıllık sağlık harcaması ve sağlık harcamasında özel ve kamu sektörlerinin payları önemli harcama göstergeleridir.
ULUSAL GELİRDEN SAĞLIĞA AYRILAN PAYIN EN DÜŞÜK OLDUĞU OECD ÜLKESİ TÜRKİYE
OECD ülkeleri her yıl ulusal gelirlerinin %8,8‘ini sağlık için kullanıyorlar. Oran ABD’de %17,1, Yunanistan’da %8,0, Polonya’da %6,5, Meksika’da %5,5.
Türkiye ise %4,2 ile ligin en gerisinde yer alıyor.
OECD ülkelerinde cari sağlık harcamasının ulusal gelirdeki payı için grafik şöyle:
Kaynak: Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018: 260
SAĞLIĞIN ULUSAL GELİRDEN ALDIĞI PAY AZALIYOR
Ama daha vahim durum, ulusal gelirden sağlık için ayrılan kaynakların oranının giderek azalması. AKP’li yıllarda oldu bu. Toplam sağlık harcamasının ulusal gelirdeki oranı 2002’de %5,2 idi, 2018’de 4,4’ye düştü. Eğilim 2011’den beri kesintisiz devam ediyor.
Yıllara göre toplam sağlık harcamasının ulusal gelirdeki payı (%) şöyle seyrediyor:
Kaynak: Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018: 259
SAĞLIK HARCAMASINDA KAMU PAYI DÜŞÜYOR
Yukarıdaki grafik çok önemli bir şeyi daha gösteriyor: Ulusal gelirde sağlık harcaması payındaki düşüş esas olarak kamu payındaki azalmadan kaynaklanıyor. 2011’den beri özel sağlık harcamasının ulusal gelir içindeki oranı %1,0 iken; kamununki %4,7’den (2009), %3,4’ye kadar indi (2018).
KİŞİ BAŞI SAĞLIK HARCAMASINDA SONDAN İKİNCİYİZ
2018 yılı kişi başı sağlık harcaması OECD ortalaması 3.994 Dolar (satın alma gücü paritesi cinsinden). Harcama Yunanistan’da 2.238, Polonya’da 2.056 Dolar. Türkiye ise 1.227 Dolar ile OECD liginde Mersika’nın önünde sondan ikinci sırada yer alıyor.
AKP Yunanistan’ın ancak yarısı kadar kişi başı bağlık harcaması yapıyor.
OECD ve diğer bazı ülkelerde yıllık kişi sağlık harcaması (2018) için grafik ise şöyle:
Kaynak: OECD Health at a Glance 2019: 151
Özetle AKP sağlığa önem vermiyor, sağ popülist politikalarla şov yapıyor.