Suriyeli sayısı 3,8 milyona ulaştı, sermayenin iştahı kabarıyor

Savaş sebebiyle ülkelerini terk eden Suriyeli sığınmacıların sayısı, Suriye’de krizin başladığı 2011’den bu yana düzenli bir şekilde artarak Haziran 2018 itibariyle 3 milyon 570 bin kişiye ulaştı. Yüz binlercesi kayıtdışı çalışan Suriyelilerin, henüz kimi örneklerle sınırlı olsa da, çalışma şartlarını ve ücret düzeylerini artırmak için adımlar attıkları fark ediliyor.

Emre Alım

İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı son verilere göre Türkiye’ye gelen Suriyeli sığınmacı sayısı Haziran 2018 itibariyle 3 milyon 570 bin 352 oldu. Suriye’de krizin başladığı 2011’den bu yana düzenli olarak artış gösteren sığınmacı girişinin büyük bölümünün savaşın sebep olduğu yıkımın ağırlaştığı 2013-2015 yıllarında gerçekleştiği görülüyor. Suriye ordusunun kontrolü tekrar sağladığı 2015’ten itibaren bu yoğunluğun azalmaya başlaması dikkat çekiyor.

Sığınmacıların en yoğun bulunduğu kentler arasında İstanbul 563 bin 15 kişi ile ilk sırada yer alıyor. İstanbul’un ardından ikinci sırada yer alan Şanlıurfa’da 473 bin sığınmacı bulunurken Hatay 442 bin, Gaziantep 389 bin ile en yoğun olan diğer iller. İllerdeki toplam nüfus ile karşılaştırıldığında sığınmacıların oranı Hatay’da yüzde 28, Şanlıurfa’da yüzde 23, Gaziantep’de ise yüzde 19 iken 131 bin kişi ile bu oran Kilis'te yüzde 96’ya çıkıyor. Ancak bu verilerin sadece kayıt alına alınabilen kişileri kapsadığı düşünülürse toplam Suriyeli sığınmacı sayısının 4 milyona yaklaştığı tahmin ediliyor.

Kayıt altına alınabilen göçmen iş gücü istatistiklerine baktığımızda ise Türkiye vatandaşlarına yakın seyreden veriler dikkat çekiyor. Önemli bir kısmının lise ve yüksek öğrenim mezunu olduğu bilinen sığınmacılar, nitelikli işgücü alanında da çokça istihdam edilmekte.

Geçtiğimiz hafta toplanan Avrupa Birliği (AB) Zirvesi’nde yapılan 12 saatlik pazarlığın ardından göçmenler konusunda “uzlaşıya” varılmış, Türkiye'ye sığınmacı anlaşması kapsamında ikinci 3 milyar avro verileceği duyurlmuştu.

İlk göçün ardından 7 yıl geçerken, savaş nedeniyle çıkarıldıkları ülkelerinden Türkiye’ye  sığınan ve yalnızca kayıt altındaki sayının 3 milyon 800 bin kişi olduğu sığınmacılar, bugün sanayide ve tarımda kitlesel olarak çalışıyorlar. Sanayide çalışanların sayısının yaklaşık 650 bin olduğu tahmin ediliyor. Genellikle tekstil, metal sektörlerinin yanı sıra, inşaat ve hizmet sektörlerinde ve başta pamuk ve fındık olmak üzere tarımda işçi olarak çalışan sığınmacıların sınıfsal konumları, çalışma şartları ve talepleri her geçen gün daha görünür olmayı hak ediyor.

Çoktan Türkiye işçi sınıfın büyük bir parçası haline gelmiş olan sığınmacıların yüz binlercesi kayıtdışı istihdam edilirken, aldıkları ücretin çoğunlukla asgari ücretin yarısı kadar olduğu tahmin ediliyor. Kalifiye olanların daha yüksek ücretlere çalışabildiği gözlemlenirken, iç sosyal dayanışmanın da katkısıyla sığınmacıların çalışma şartlarını ve ücret düzeylerini arttırmak için adımlar attıkları fark ediliyor.