İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun "Biz elimizdeki DEAŞ'lıları ister vatandaşlıktan çıkarsınlar ister çıkarmasınlar kendi ülkelerine göndeririz" sözleri ve Avrupa ülkelerinden gelen tepkilerin ardından IŞİD'e katılan ve şu anda tutuklu bulunan yabancılar tekrar gündeme taşındı.
Euronews'te yer alan habere göre, Brüksel merkezli Egmont, geçtiğimiz haftalarda yayımladığı bir çalışmada hangi ülkenin ne kadar IŞİD üyesi vatandaşı bulunduğu sorusunu yanıtlamaya çalıştı.
Egmont'un raporuna göre 2011 yılından beri 5 bin 300 civarında kişi IŞİD saflarına katılmak için Suriye ve Irak bölgesine seyahat etti ve bunların büyük bir çoğunluğu IŞİD saflarına katıldı. Bu kişilerin yaklaşık üçte birinin Avrupa'ya geri döndüğü, üçte birinin ise öldüğü tahmin ediliyor.
IŞİD'in coğrafi varlığının sona ermesi ile geri kalanların aileleri ile birlikte esir alındığı ya da saklandığı düşünülüyor. Yayımlanan raporda, bunların da Kürtler tarafından kontrol edilen geçici hapishanelerde, ailelerinin de kamplarda tutulduğu yer alıyor. Çok küçük bir kısmının Irak'taki hapishanelerde bulunduğu, bazılarının da İdlib bölgesinde Hayat Tahrir el-Şam gibi cihatçı grupların saflarında yer almaya devam ettiği tahmin ediliyor.
TUTUKLULAR ARASINDA İLK SIRA FRANSA'NIN
Suriye'nin kuzeyine düzenlenen harekat öncesi Kürt yetkililer hapishanelerde 12 bin IŞİD şüphelisinin olduğunu bunların 800 kadarının Avrupalı olduğunu açıklamıştı. Bu sayıları doğrulama imkanının bölge şartları gereği çok düşük olduğunu belirten Egmont Enstitüsü'nün toparladığı son rakamlara göre, Suriye'deki Avrupa kökenli sayısının en az 430 olduğu, bu kişilere ait toplam 700 civarında çocuk bulunduğu belirtiliyor.
Avrupalı tutukluların ülkelere göre dağılımına da şöyle: Fransa'dan 130, Almanya'dan 124, Belçika'dan 57, İsveç'ten 45. Kurum toplam Avrupalı yetişkin sayısının 1129'un üzerinde olduğuna yer veriyor.
AVRUPA ÜLKELERİ IŞİD'LİLERİ İSTEMİYOR
2015 ve 2016 yıllarında Avrupa'da düzenlenen terör saldırılarında geri dönen IŞİD üyelerinin de yer alması sonrası IŞİD'liler bir anlamda "persona non grata" (istenmeyen kişiler) haline geldi.
Avrupa ülkeleri Suriye ve Irak'taki hapishanelerde bulunan vatandaşlarını geri almamak için üçüncü ülkede yargılama, uluslararası mahkeme kurma ya da özel yargı mekanizmaları oluşturma gibi bir dizi yola başvurmak istedi. Ancak bunların arasında "geri getirme" seçeneği bulunmuyor.
Egmont Enstitüsü araştırmacıları Thomas Renard ve Rik Coolsaet, 13 Ekim'de Lawfare dergisinde yayımladıkları bir makalede, Avrupa hükümetlerine Avrupalı IŞİD'liler ve çocukları ile ilgili bir an evvel bir karara varmaları çağrısında bulundu. Araştırmacılar, bölgedeki sıkıntılara dikkat çekerek çocukların kurban durumunda olduklarını ve acilen ülkelerine geri getirilmeleri gerektiğini hatta yetişkinler için bile geri getirmenin düşünülmesi gerektiğini belirtti. Buna göre makalede "güvenlik açısından kadın erkek ve çocuk Avrupalıların 'kontrollü' bir şekilde geri getirilmelerinin" kötü tercihler arasında en iyisi olduğunun altı çizildi.
