Türkiye Kalkınma Bankası’nın (TKB) “yeniden yapılandırılması” amacıyla hazırlanan kanun Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan Bütçe Komisyonu’ndan geçti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 100 günlük eylem planında TKB’nin yeniden yapılandırılması, sermaye artırımı yapılması ve kredi hacminin büyütülmesi hedefine yer verilmişti. 100 gün dolmadan Banka’nın yeniden yapılandırılmasının yasal altyapısının tamamlanması, hatta TKB’nin İstanbul’a taşınması konusunda adım atılmasının planlandığı belirtiliyor.
Bütçe Komisyonu’ndan geçen TKB Kanun teklifinde iki önemli düzenleme, değişiklik öne çıkıyor: Çalışanların özlük haklarını ve pozisyonlarını kaybedecek şekilde iş değişikliğine zorlanması ve Türkiye Kalkınma Fonu ve bağlı alt fonların kurulması.
Büro Emekçileri Sendikası (BES) Merkez Yönetim Kurulu 4 Ekim 2018 tarihinde yaptığı “Kalkınma Bankası yasa değişikliğine ilişkin tasarıya itirazımız var” başlıklı açıklamayla TKB’de çalışan 535 kişiden 274’ünü oluşturan uzmanları ilgilendiren hak kayıplarını gündeme getirdi.
2021 YILINA KADAR İŞ GÜVENCELİ KİMSE KALMAYACAK
TKB Kanun teklifinde 2021 yılına kadar İş Kanunu hükümlerine tabi olmayan personel çalıştırılmamasına ilişkin düzenleme yer alıyor.
TKB’nin mevcut durumda 657’ye tabi devlet memuru ya da “özel sözleşmeli” olarak çalışan personelinin bu süreçte ya İş Kanunu hükümlerine göre standart iş sözleşmesiyle çalışmayı kabul etmesi ya da Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından başka kamu kurumlarına ataması için başvuruda bulunması gerekiyor. 535 çalışanı TKB’de bu düzenlemeyle İstanbul’a taşınma kararı birleştiğinde mevcut personelin büyük ölçüde tasfiyesinin hedeflendiği görülüyor. 657’ye tabi yani devlet memuru olarak çalışan personelin başka kamu kurumlarına pozisyonlarını koruyarak ataması yapılabilecek. Ancak TKB’nin büyük bölümü 657’ye tabi olmayan, “özel sözleşmeli” uzman kadrosunun “kariyer meslek personeli” olmalarına rağmen, yeni Kanun tasarısında belirtilmediği için başka bir kamu kurumuna atama isterlerse özlük haklarını ve pozisyonlarını kaybedeceklerine, TKB’de kalmaları durumunda da iş güvencesini yitireceklerine dikkat çekiliyor. Sürecin kalkınma bankacılığı deneyimi, birikimi bulunan, ticari bankalardaki bankacılık uzmanlarından farklı olarak yatırım projelerini değerlendirme konusunda uzmanlaşmış, büyük bölümü kıdemli uzmanlardan oluşan, mali analist, iktisatçı, mühendis banka kadrolarının tasfiyesine yol açacağı görülüyor.
BÜRO EMEKÇİLERİ SENDİKASI İTİRAZ EDİYOR
BES açıklamasında Bütçe Komisyonu’na sendikanın ve Komisyon üyelerinin maddeler bazında itirazlarını ilettikleri, ancak bu önerilerin dikkate alınmadığı, teklifin olduğu gibi kabul edildiği vurgulanıyor.
Açıklamada halen yürürlükte Kanun’a ve ilgili genelgelere atıfla TKB’ye personel alımının özel hükümlere tabi olduğu ve özel sınavla yapıldığı vurgulanırken uzmanlık kadrolarının A Grubu Kadrolar (Kariye Meslek Personeli) arasında yer aldığı, ancak Komisyon’da kabul edilen teklifte Kariyer Meslek Personeli olarak çalışan uzmanların başka kamu kurumlarına atamasına ilişkin bir hükmün bulunmadığı belirtilerek “Türkiye Kalkınma Bankası uzman ve uzman yardımcıları ve kıdemli uzmanlarının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda hangi eşdeğer görev kadrolara atanacağı hüküm altına alınmalıdır” talebi şu şekilde açılarak dile getiriliyor:
“Bankamızda daire başkanı, müdür, müdür yardımcısı, şef, amir, mühendis pozisyonlarında çalışanlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamına girmemelerine rağmen diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakillerinde mevcut pozisyonlarını koruyacak ya da eşdeğer kadrolara atanacaklardır. Uygulamada, bu pozisyonların 657 sayılı Kanun’da eşdeğer kadroları, örneğin Banka daire başkanları 657’ye tabî daire başkanı, Banka mühendisi 657’ye tabî mühendis kabul edilmekte ve emeklilik işlemleri bu esasa göre yapılmaktadır.
Ancak Türkiye Kalkınma Bankası Uzmanları, mevzuata göre Kariyer Meslek Personeli olmalarına rağmen, 657 sayılı Devlet Memurları kapsamına girmediklerinden ve Kanun Tasarısında da hangi kadro ve göreve atanacaklarına ilişkin açık bir hüküm olmadığından mevcut pozisyonlarını koruyamama durumuyla karşılaşabileceklerdir.”
MESLEKİ BİRİKİM HEBA OLACAK
İş güvencesini kaybetmek istemeyen ya da eşinin işi, çocuğun okulu gibi zorunluluklar başta olmak üzere çeşitli nedenlerle şehir değişikliğini tercih etmek istemeyeceği için de TKB’de kalmak yerine başka bir kamu kurumuna atamasını isteyenlerin sayısının yüksek olacağı tahmin ediliyor. Sendika açıklamasında bu durumun aynı zamanda önemli bir mesleki birikimin yok olmasına yol açacağına dikkat çekiliyor:
“Türkiye Kalkınma Bankası’nda çalışan, tüm mesleki birikimi ve deneyimi kalkınma ve yatırım bankacılığı üzerinden oluşmuş durumda olan banka emekçilerinin, yasa tasarısında her ne kadar memur olarak diğer kamu kurumlarına geçebilme hakkı tanınmış olsa da diğer kamu kurumlarını tercih etmesi durumunda da yine 4456 sayılı Türkiye Kalkınma Bankası Anonim Şirketinin Kuruluşu Hakkında Kanun’un 15. maddesinde ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen mevcut pozisyonunu koruyamayacağı ve mesleki birikiminin heba olacağı ortadadır.”
BES açıklamasında aşağıdaki talepler dile getiriliyor:
- Kalkınma Bankası emekçileri, kurumda güvenceli bir şekilde aynı statüde kalma hakları yasal güvenceye alınmalıdır.
- Kalkınma Bankası emekçileri başka kurumlara gönderilirken, almış oldukları eğitim yapmış oldukları görevler dikkate alınarak, diğer kurumlardaki kariyer uzmanı, uzman yardımcısı, mühendis, avukat, şef, memur, teknisyen şoför, bekçi, aşçı gibi kadrolara atanmaları yasal güvenceye bağlanmalıdır.
- Kurumlar arası geçişte, kendi istedikleri il tercihi esas alınmalıdır.
- Kalkınma Bankası, kamu denetimine tabi olma statüsünü devam ettirmelidir.
- Kamu Kurumu statüsünün devamı sağlanması için kamu görevlileri eliyle işlerin yürütülmesine devam edilmelidir.