TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu bünyesinde oluşturulan alt komisyon Diyarbakır Cezaevi'ne ilişkin taslak raporunu hazırladı. Cezaevinde kapasitenin üstünde tutuklu ve hükümlü bulunduğuna dikkat çekilen raporda, sağlık konusunda yaşanan sorunların çözümü için personel eksikliğinin giderilmesi istendi. Raporda özellikle anneleriyle birlikte cezaevinde kalan çocukların yetersiz beslendiğine dikkat çekildi.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu'nu bünyesinde AKP'li Hüseyin Yayman başkanlığında oluşturulan Hükümlü ve Tutuklu Haklarını İnceleme Alt Komisyonu, 8 Kasım 2019 tarihinde Diyarbakır Ceza İnfaz Kurumları Kampüs'ünde incelemelerde bulundu. Alt Komisyon inceleme sonuçlarıyla ilgili taslak raporunu hazırladı.
Komisyonda görüşülecek olan taslak raporda Diyarbakır Cezaevi ile ilgili şu tespitlere yer verildi:
KAPASİTE ÜZERİNDE TUTUKLU VE HÜKÜMLÜ
"Diyarbakır Ceza infaz Kurumları Kampüsünde yer alan ceza infaz kurumlarında kapasite üstünde hükümlü ve tutuklu barındırıldığı görülmekle birlikte bu durumun beraberinde getirdiği sorunların aşılması amacıyla yapılan yeni yatırımların özellikle fiziki imkân ve koşulların düzeltilmesinde önemli bir ihtiyacı karşılayacağı düşünülmektedir. Yapımı devam etmekte olan ve yakın bir tarihte faaliyete geçmesi planlanan 2 adet T tipi kapalı ceza ve infaz kurumu ve yüksek güvenlikli ceza ve infaz kurumu, bu konuda duyulan ihtiyacın büyük bir kısmını karşılayacak niteliktedir."
SAĞLIK PERSONELİ EKSİKLİĞİ
"Sağlık konusunda yaşanan sorunun en önemli nedenlerinden birinin personel eksikliği olması nedeniyle bu alanda ihtiyaç duyulan yeteri kadar personelin istihdam edilerek sorunun çözülmesi gerekmektedir."
YEMEKLER YETERLİ DEĞİL
"Yemeklerin yeterli ve besleyici olmadığı ve aynı zamanda yemek kalitesinin düşük olduğu, diyet yemek zorunda olan hükümlü ve tutuklulara gereken diyet yemeklerin verilmediği, kurumda anneleriyle birlikte kalan çocukların beslenmesi için gerekli gıdaların temin edilmediği, çocukların beslenmesinde ihtiyaç duyulan gıda maddelerin hem miktarının hem de çeşitliliğinin artırılmasının gerektiğine dair şikâyetlerin giderilmesi için bütçe imkânları elverdiği ölçüde günlük iaşe bedelinin uygun görülecek miktarda artırılması yönünde çalışmalar yapılması uygun olacaktır."
ÇOCUKLAR İÇİN GIDA MİKTARI ARTIRILMALI
"Özellikle kurumda annesiyle kalan çocukların beslenmesi için verilen gıda maddelerinin miktarlarının artırılması ve çeşitliliğin sağlanması yönünde Adalet Bakanlığı tarafından gerekli çalışmanın yapılarak, zorlu koşullarda yaşanan çocukların bedensel ve zihinsel gelişimlerinin sağlanması gerekir."
ÇOCUKLARA UYGUN YATAK, KİTAP ve OYUNCAK TEMİN EDİLMELİ
"Annesiyle kalan ve aynı yatakta yatmak zorunda kalan çocukların yaşına ve haline uygun yatakların temin edilmesi ve yine çocukların yaş ve gelişim düzeylerine uygun oyuncak, boya, defter ve kitapların bedelsiz olarak temin edilerek zaten çocuklar için zorlu yaşam koşullarına neden olan ceza infaz kurumu koşullarının bir nebze de olsa hafifletilmesinin sağlanması tavsiye olunmaktadır."
SICAK SU SORUNU
"Sıcak su temini konusunda yaşanan sorunun ısıtma sistemine bağlı bir sorun olması nedeniyle, bu sorunun giderilmesi amacıyla gereken tedbirlerin ivedilikle alınarak günlük bir saat uygulamasının günlük kota uygulamasına geçilecek şekilde düzeltilmesi ve kota uygulamasında Diyarbakır bölgesinde günlük ortalama su tüketim miktarları esas alınarak bir düzenleme yapılması gerekmektedir."
KANTİNDEKİ YÜKSEK FİYATLAR
"Birçok temel ihtiyaç maddesinin tedarik edilemediğine ve kantinden alınan ürünlerin fiyatlarının piyasa rayicinden yüksek olduğuna dair şikâyetlerin önüne geçilmesi adına aynı ürün grubunda, marka çeşitliliğinin sağlanarak farklı fiyat aralıklarında ürün temin edilerek herkese ekonomik durumuna göre alışveriş yapma imkânın sağlanması uygun olacaktır."
SİGARA İÇİLMEYEN KOĞUŞ SAYISI ARTIRILMALI
"Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun uyarınca yapılan gruplandırmalar göz önünde bulundurularak kurumlardaki imkânlar elverdiği ölçüde sigara içilmeyen koğuş sayısının artırılarak sigara içmeyen hükümlü ve tutukluların sigara içenlerle bir arada barındırılmamasına yönelik tedbirlerin alınmasına yönelik çalışmalar yapılması uygun olacaktır."
KAMERALARIN MAHREMİYETİ İHLALİ
"Kurum güvenliğini temin etmek amacıyla kullanılan kameraların mahremiyete ihlal edecek şekilde kayıt yaptığı iddiaları yoğun olarak ileri sürülmüştür. Bu uygulama, Komisyonumuzun yasama döneminin başından itibaren ceza infaz kurumlarında yapmış olduğu incelemelerde kadın kapalı ceza infaz kurumlarında barındırılan hükümlü ve tutuklular başta olmak üzere yoğun olarak şikâyet konusu edilmiştir. Özellikle kadın koğuşlarında ortak alanı gözetlemek için kullanılan kameraların banyo ve tuvaleti görmeyecek şekilde yönlendirilmesi yönelik çalışma yapılması gerekir."
KİTAP SAYISI ARTIRILMALI
"Kitap okumanın infaz kurumundaki sürenin iyi halli geçirilmesine sağladığı katkının önemi göz önünde bulundurulduğunda kitap okuma alışkanlığının artırılması için kitap sayısının artırılması uygun olacaktır."
"Diğer taraftan; özellikle hükümlü ve tutuklular tarafından tedarik edilmek istenen ve mevzuata aykırılık teşkil etmeyen yayınlar hakkında da sorun giderici bir çözüm yolunun benimsenmesi uygun olacaktır."
KİŞİLİK HAKLARINI İHLAL EDEN HİTAPLAR
"Kimi infaz ve koruma memurlarının, hükümlü ve tutuklulara insan onuruyla bağdaşmayacak ve kişilik haklarını ihlal edecek şekilde hitap ettiği iddiaları varit olduğundan, bu iddiaların araştırılması ve bu şekilde tavır sergileyen personel var ise haklarında gerekli takibatın yapılması gerekmektedir."