Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında, gelir testi yapılması ile ilgili son tarihin 30 Eylül 2015 Çarşamba olduğunu duyurmuştu.
Gelir testi için yurttaşlar , ikametlerinin bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurdu. Ancak sonu gelmeyen kuyruklar vatandaşları çileden çıkardı. Bazı yerlerde sıra numarası almak için ikinci bir sıra numarası kuyruğu oluştuğu bile gözlendi. Kuyruklardan şikayetçi olan bazı yurttaşlar soL'a yaptıkları açıklamada, "Sağlık hakkının herkes için ücretsiz, eşit ve erişilebilir olması gerekirken, vatandaşlar sağlık hizmetlerinden prim ödeyerek faydalanmak isterken dahi rezil oluyorlar" dedi.
ALİ TEZEL: DEVLET 7 MİLYON KİŞİYİ BORÇLU HALE GETİRDİ!
Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel, dün yayınladığı yazısında GSS uygulaması ile 7 milyon yurttaşın devlete borçlu hale getirildiğini vurgulamış ve şunları kaydetmişti:
“1 Ocak 2012’de başlayan zorunlu GSS uygulaması milyonlarca vatandaşın hayatını değiştirdi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı işsiz, yardıma muhtaç ve öğrencilerden oluşan 7 milyon kişiye borç çıkardı. Ancak halkın büyük bir bölümü borçlu olduğunu bile bilmiyor! İşte bu kişiler için kritik günler başladı. Vatandaşlar çarşamba günü yani 30 Eylül mesai bitimine kadar maddi durumlarını gösteren gelir testi için başvuru yapmak zorunda. Eğer başvuru yapmazlarsa en üst sınırdan yani aylık 305,6 liradan prim ödemek zorunda kalacaklar. Ayrıca prim borçları olduğu için sağlık hizmetlerinden de istifade edemeyecekler.
MİLYONLARCA KİŞİNİN HABERİ BİLE YOK
Hükümet, gelir testi yaptırmayan ve borçlu olduğundan haberi bile olmayan binlerce kişiden para toplayabilmek için Torba Kanun ile af çıkardı. Vatandaşa yeniden başvuru yapma imkanı sağlandı. Düzenlemeyle gelir testine başvurmamış kişilere 31 Mart 2015’e kadar başvuru yapmaları için süre tanındı. Ancak beklenen ilgi olmayınca Bakanlar Kurulu kararıyla süre 30 Eylül 2015’e uzatıldı. Yine aynı kanunla GSS prim borcu olan kişilere borçlarını yapılandırma imkânı sunuldu. 30 Nisan tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuranlara borçlarını peşin ya da 18 eşit taksite kadar yapılandırma imkânı sağlandı. Ayrıca borçlarını yapılandırıp 1 Haziran’a kadar peşin ödeyenlerin gecikme cezası ve gecikme zammı alınmayacağı açıklandı. Ancak burada da beklenen talep oluşmayınca son başvuru süresi 2 Kasım 2015’e kadar uzatıldı.
İLGİ HÂLÂ ÇOK DÜŞÜK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre borç yapılandırması için şu ana kadar 305 bin kişi başvurdu. Gelir testi yaptırmak isteyenlerin sayısı ise 400 bin kişi civarında. Yani 7 milyon borçlunun sadece 700 bini yapılandırma ve gelir testi uygulaması için başvurdu. Af için başvuru yapmayan ve gelir testine girmeyen 6 milyon 300 bin prim borçlusu için geri sayım başladı.
BAŞVURU YAPMAYI UNUTMAYIN
Gelir testi sonuçları, GSS primleri, kişilerin gelirine göre kademeli olarak belirleniyor. Kişilerin geliri, valilik ve kaymakamlıklardaki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından yapılan testlerle saptanıyor. Bu testlere göre aile içinde kişi başına geliri asgari ücretin üçte birinden az olanların primini devlet ödüyor. Ailedeki kişi başına gelir asgari ücretin üçte birinden fazla ise kademeli sağlık primi ödemesi gerekiyor.
GELİR TESTİ NEDİR?
Gelir testi işlemi, kişinin çeşitli göstergeler ışığında mevcut gelir düzeyinin belirlenmesi için kullanılan bir hesaplama yöntemi. Sağlık hizmetlerinden yararlanma noktasında gelir testi belirleyici rol oynuyor. Gelir testi yaptırmak için vatandaşların Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurmaları gerekiyor.
NASIL HESAPLANIYOR?
Gelir testinde evde bulunan kişi sayısı üzerinden ailenin geliri hesaplanıyor. Aynı hane içinde yaşayan ve MERNİS kayıtlarında yer alan eş, yaşlarına bakılmaksızın evli olmayan çocuk ile genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek kişinin ana ve babası esas alınıyor. Bununla beraber aynı hanede yaşamayan ve öğrenim nedeniyle başka bir hanede yaşayan evli olmayan çocuklardan 25 yaşını doldurmayanlar da gelir tespitinde aile içinde değerlendiriliyor.
BORCUNUZU NASIL ÖĞRENECEKSİNİZ?
Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcunuzun olup olmadığını anlamak için www.turkiye.gov.tr adresine girmeniz gerekiyor. Bu adresten işlem yapabilmek için e-devlet şifreniz olmalı. Eğer e-devlet şifreniz yoksa size en yakın PTT şubesinden alabilirsiniz. E-devlet şifresiyle girdiğiniz internet sitesinde Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sunduğu hizmetler arasından “Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama” başlığını seçmelisiniz. T.C. kimlik numaranızı yazarak yapacağınız sorgulamada borç çıkarsa hemen bağlı bulunduğunuz ilçedeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi başvurusu yapmalısınız.
DEVLET KİMLERE BORÇ ÇIKARDI?
Genel Sağlık Sigortası (GSS) sosyal güvencesi olmayan 7 milyon vatandaşı kapsıyor. Buna göre; yaşı büyük işsiz erkek çocukları, kısmi süreli çalışanlar, emeklilik yaşını çalışmadan beklerken bir başkasından GSS hakkı bulunmayanlar bu kapsamda değerlendiriliyor. GSS’ya göre üniversiteye gidiyorsa 25 yaşını, liseye gidiyorsa 20 yaşını, okula gitmiyorsa 18 yaşını geçen erkek çocukları sosyal güvenlik kapsamında değilse gelir testi yaptırmak zorunda.
GELİR TESTİ İSTEMEYEN NE YAPMALI?
Gelir testi yaptırmak istemeyenlerin, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) veya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurması ve gelir testi yaptırmak istemediğini yazılı olarak beyan etmesi gerekiyor. Ancak beyanda bulunanların GSS primleri de SGK tarafından tescil tarihinden itibaren azami rakamdan yani asgari ücretin iki katı esas alınarak tebliğ ve tahsil ediliyor."