Bir ülkenin sağlığa ne kadar önem verdiğinin en kritik göstergesi sağlık hizmetleri için yaptığı harcamadır. Bu değerlendirmede kişi başı yıllık sağlık harcaması ile toplam sağlık harcamasının milli gelirdeki oranı temel kriterler olarak kullanılır.
Yani sağlığa ne kadar kaynak ayırıyorsunuz ? Sözler önemli değildir ve icraatın göstergesi de ayırdığınız kaynağın büyüklüğüdür.
Yıllık kişi başı sağlık harcamasında sondan dördüncüyüz
Aşağıdaki grafik Avrupa’da ülkelerin 2015 yılında sağlık için yaptıkları kişi başı harcamayı, hükümet ve özel harcamaları ayrı ayrı renklendirerek anlatıyor. Çubukların koyu kısımları hükümet harcamalarını ifade ediyor.
Türkiye kişi başı sağlık harcaması bakımından sondan dördüncü. Her ferdin sağlığı için yılda 791 Dolar (satın alma gücü paritesi cinsinden) harcıyoruz. AB ortalaması tam 2781 Dolar. Bu bakımdan 2008 krizinin perişan ettiği Yunanistan’ın (1663 Dolar) bile çok gerisinde kaldığımız dikkate alınmalı. Üstelik kriz Türkiye’ye teğet geçmişti. Demek ki önemli olan kriz falan değil. Ülke yönetimlerinin tercihleri, halkın öncelikleri ve tabi ki sağlık piyasasındaki satın alma gücü belirleyici.
Grafik: Avrupa ülkelerinde yıllık kişi başı sağlık harcaması (2015, Dolar, satın alma gücü paritesi cinsinden)
Sağlık hizmetinin milli gelirdeki payı bakımından sondan ikinciyiz
Tek başına kişi başı sağlık harcaması pek bir şey ifade etmez. Milli geliriniz düşükse sağlık için ayırdığınız kaynak da mutlak olarak düşük olacaktır.
O nedenle sağlık harcamasının milli gelirdeki payı ülkenin sağlığa verdiği önceliğin daha iyi bir göstergesidir. Aşağıdaki grafik bu bakımdan Türkiye’nin Romanya’nın üzerinde Avrupa sonuncusu olduğunu gösteriyor. Milli gelirden sağlık hizmeti için %5.2 pay ayırıyoruz. Bizden daha kötü olanı Romanya: %5. Yine Yunanistan’a dikkat edelim: %8.2.
Bu sonuçlar açık biçimde AKP Türkiye’sinin Avrupa sağlık liginden düşmek üzere olduğunu anlatıyor. Önemli mi ? Bir anlamda evet. Çünkü ülkeleri kıyaslamak kendi durumumuzu anlamak için tanımlayıcıdır. AKP açısından ise kesinlikle önemli. Zira AB üyeliği peşinde koşan O.
Grafik: Avrupa ülkelerinde toplam sağlık harcamasının milli gelirdeki payı (2015, %)