Metal işçisinin profili değişiyor

Birleşik Metal-İş'in üye kimlik araştırması tarımda çözülmeyle birlikte metal işçisinin profilinin de değiştiğini ortaya koydu.

soL (HABER MERKEZİ) Birleşik Metal-İş Sendikası 78 fabrikada yaklaşık bin işçi ile gerçekleştirdiği üye kimlik araştırmasını tamamladı. Nisan-Haziran aylarında BMİS Araştırma Dairesi tarafından yapılan anketlerin sonuçlarının ilk bölümü açıklandı. Ağırlıklı olarak Gebze ve Bursa'da yapılan anketlerde konuşulan işçilerin yüzde 96'sını erkekler, yüzde 4'ünü kadınlar oluşturdu.

Karadenizliler ağırlıkta

Araştırma sonuçlarına göre işe gidişlerde işçilerin yüzde 87,1'i servis kullanıyor. BMİS üyesi işçilerin yüzde 26 oranıyla en kalabalık kesimini Karadenizliler oluşturuyor. Bunu Marmara ve İç Anadolular izliyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolulu gelen işçilerin oranı ise yüzde 2.
İşçilerinin yüzde 4'ü işe giderken 1 saatten fazla zamanını yolda geçiriyor. Yarım saatten fazla süreyi yolda geçirenlerin oranıysa yüzde 33. İşçilerin önemli bir kısmı ise işe 15 dakika ile 30 dakika arasında ulaşıyor.

Genç işçiler sendikada değil mahallede buluşuyor
İşçiler fabrika dışında en çok mahallelerindeki mekanlarda bir araya geliyor. Fabrika dışında işçi arkadaşlarıyla görüşmeyenlerin oranı yüzde 17,1'i bulurken, sendikada bir araya gelen işçilerin oranı yüzde 6,4. Arkadaşlarıyla sendikada buluşan işçiler arasında 36-40 yaş arasındakiler çoğunlukta iken, gençler mahallelerde buluşuyor.

Köyde büyüyenlerin oranı azalıyor

Yaşa göre dağılıma bakıldığında genç işçiler arasında köyde büyüyenlerin oranlarının hızla azaldığı görülüyor. Yaşamının 15 yaşına kadar bölümünü köyde geçirenlerin oranı 41 ve üzeri yaş grubu için Yüzde 49,4 olarak gerçekleşirken, bu oran 25 ve altı yaş grubu için yüzde 23,6'ya düşüyor.

2001 sonrası göç arttı
İşçilerin çoğunluğu doğduğu şehrin dışında çalışıyor. Doğduğu kentten uzak olanların en yüksek olduğu yer yüzde 70 ile Gebze iken, Ankara, Mersin, Gaziantep, Kırşehir vb. Anadolu kentlerindeki fabrikalardaki işçiler genelde doğdukları kentte çalışıyor. İşçilerin yarısından fazlası çalıştığı kente kendi iradesiyle çalışmak için gelmiş. Ailesinin göçü ya da iş değişikliği nedeni ile şehre gelenlerin oranı yüzde 37,2'yi buluyor. Okumak için geldiği kente çalışanların oranı ise yüzde 3,6 düzeyinde.

2001 sonrasında bulunduğu kente çalışmak için gelenlerin oranının yüzde 89,2 ile diğer dönemlerin oldukça üstünde olduğuna dikkat çekilen araştırmada bu durum tarımdaki çözülmeyle açıklanıyor.

Görücü usulü evlilik azalıyor
Araştırmaya göre, her iki işçiden birinin baba mesleği işçi. Baba mesleği çiftçi olanların oranı yüzde 24,9 iken, memur olanların oranı yüzde 11,4, Esnaf olanların oranı ise yüzde 9,3.
Metal işçilerinin yüzde 80,5'i evli ve yüzde 67 oranında "anlaşarak evlenmişler". Araştırma sonuçları işçiler arasında görücü usulü evliliklerin azalma eğiliminde olduğunu gösteriyor.

Ya kirada ya da aileleriyle yaşıyorlar
Evli işçiler arasında eşi çalışanların oranı yüzde 15'te kalıyor. Evli olanlar arasında tek gelirle geçinenlerin oranı yüzde 76,3'e ulaşırken, bekar işçilerde bu oran yüzde 19,2'de kalıyor. Araştırmada bu durum, genç işçilerin düşük ücretleri nedeniyle aileleri ya da arkadaşlarıyla yaşamasının bir sonucu olarak görülüyor.

İşçilerin önemli bir kısmı ailesinin evinde kalırken, yüzde 33,9'u kirada oturuyor. Kendi evi olan işçilerin oranı ise yüzde 28,5. İşçilerin yüzde 56,8'lik önemli bir kısmı odun ve kömür sobası ile ısınıyor, bunu yüzde 28,9 ile doğalgaz ve kombi, yüzde 7,2 kalorifer, yüzde 6,3 ile elektrik izliyor. İşçilerin yüzde 97'sinin televizyonu, yüzde 94'ünün çamaşır makinesi, yüzde 45,8'inin bulaşık makinesi var. Bilgisayar kullanımının da yaygınlaştığına işaret eden araştırmaya göre metal işçilerinin yüzde 44'ü bilgisayar sahibi, internet bağlantısı olanların oranı da yüzde 35.

Çoğunluk meslek lisesi mezunu
Metal işçilerinin yüzde 44,2'si meslek lisesi mezunu. Yüksekokul ve üniversite mezunu işçilerin oranı yüzde 8,2. İlkokul mezunu işçilerin oranı ise yüzde 23,8. Okula gitmeyen ve ilkokulu bitirmeyenlerin oranı yüzde 1 iken, Ortaokul mezunlarının oranı yüzde 12,9, düz lise mezunlarının oranı yüzde 9,1.

Sol gazeteler değil, popüler gazeteler tercih ediliyor
İşçilerin düzenli gazete okuma alışkanlığı yok. Özellikle genç işçiler bu alışkanlığa sahip değil. Tercih edilen gazeteler ise yüzde 35 ile Hürriyet, Milliyet, Sabah, Akşam, Vatan gibi popüler gazeteler. Bunu yüzde 29 ile Posta, Takvim, Güneş, Sözcü vb. bulvar gazeteleri takip ediyor. Fanatik, Fotomaç gibi spor gazeteleri yüzde 15 ile öncelikli olarak okunmayı tercih edilen üçüncü gazete grubu. Zaman, Milli Gazete, Yeni Şafak gibi islami gazete okuyucuları yüzde 6,3, Cumhuriyet, Evrensel, Birgün gibi solda tanımlanan gazete okuyucularının oranıysa yüzde 5,7. Yeni Çağ, Ortadoğu, Tercüman gibi kendini radikal milliyetçi olarak gören gazetelerin okuyucuları ise yüzde 1,7 düzeyinde. Metal İşçilerinin yüzde 62,6'sı son altı ay içinde hiç kitap okumazken, yüzde 30'u 1 ya da 2 tane okuduğunu belirtiyor. 3 ve üzerinde kitap okuyanların oranı ise yüzde 7,2.