soL (HABER MERKEZİ) ABD televizyonlarında yeni bir reality show başlıyor. Ekonomik kriz nedeniyle önce Lehman Brothers ve Merill Lynch gibi finans devlerinin iflas ettiği ve her gün onlarca şirketin kârlarını korumak uğruna işçi çıkardığı ülkede, televizyon yapımcıları krizi fırsata dönüştürmenin yeni bir yolunu daha buldu.
Merkezi New York'ta bulunan Fox Network televizyon kanalları zinciri, "Someone's Gotta Go (Biri Gitmeli)" adında bir reality show yayınlamaya hazırlanıyor. Yarışma ile, milyonlarca Amerikalı'nın her gün yaşadığı işten atılma korkusu, akşamları "gerilimli ve sürükleyici bir yarışma" formatında aynı milyonların evine taşınacak. Her hafta, 15-20 çalışanı olan ve "küçülme" kararı alan bir şirket ekrana gelecek. Kurban, canlı yayındaki tartışmalar ile belirlenecek.
Patron elini kirletmeyecek
Üstelik patronlar bu iş için de zahmete girmeyecek. "Şeffaf bir şekilde" bilançolar ortaya dökülecek, herkesin ne kadar maaş aldığı açıklanacak. Sonunda, çalışanlar kendi aralarında tartışarak hangi "arkadaşlarının" işten çıkarılacağını belirleyecek.
Daha önceki marifetleri arasında "Big Brother (Biri Bizi Gözetliyor)" da bulunan Endemol adlı yapım şirketi, "Biri Gitmeli"nin yapım sürecine başlandığını doğruladı ve yarışmada yer almaya gönüllü şirketler bulmakta hiç sorun yaşamadıklarını açıkladı.
Çalışanlara büyük hizmet: Dedikodu yapmayın, kovdurun gitsin
Associated Press (AP) ile Variety dergisine açıklama yapan Fox Network alternatif programlar müdürü Mike Darnell, projelerini şu sözlerle övdü: "Biri keyfi olarak işten atıldığında işyerindekilerin ilk tepkisi şu olur: 'Şu salak varken kovulma sırasına nasıl buna geldi?' İşte bu proje ile, nihayet çalışanlar patron yerine bu kararı verme şansına sahip olacak."
"Tazminatı neyse veririz"
Darnell, bu tür bir programın yarışmacıları da izleyicileri de rencide edeceği yönündeki eleştirileri ise şöyle yanıtladı: "Bunlar içinden geçtiğimiz dönemin bir parçası. Her akşam haberlerde istatistikleri izlemekten bir farkı olacağını sanmıyorum. Programa katılmayı kabul edenler ne yaptıklarının bilincinde olacaktır. Açıkçası da sonuçta izlemek istemeyen izlemez." Fox yetkilileri, "işten çıkarılan yarışmacıların ufak bir kıdem tazminatı alabileceklerini, ama prime time'da üne kavuşma fırsatı dışında fazla bir şey beklememelerinin gerektiğini" de eklediler.
Türkiye'ye gelecek mi?
Fox Türk kanalının "Biri Gitmeli" programını Türkiye'ye taşıma gibi bir projesinin olup olmadığı bilinmiyor.
Amerika'da 2004'de yayımlanan benzer bir yarışma kısa süre sonra Türkiye'ye taşınmıştı. NBC'deki "The Apprentice (Çırak)" adlı programda bir grup genç Amerika'nın en zenginlerinden emlak imparatoru Donald Trump tarafından işe alınmak için birbirleriyle kıyasıya bir rekabete giriyordu. 2005-2006 sezonunda Kanal D'ye uyarlanan yarışmada Trump rolü Anadolu Holding'in patronu Tuncay Özilhan'a düşmüştü. Orijinal şovda her bölümün sonunda gençlerden birine "kovuldun" denilirken, Özilhan'ın görece yumuşak tavrı dikkat çekmişti. Özilhan bu durumu, "Kovmada acımasız olmak, bizim kurum kültürümüzde yok. Bir insanı milyonlarca insanın önünde 'kovuldun' diye aşağılamanın doğru olmadığına inanıyorum. Ayrıca 'patron' imajının da zedelenmesini engellemeye çalıştım" sözleriyle açıklamıştı.
Yarışmacıların hem sunucu hem de rakipleri tarafından aşağılanarak, adeta linç edilerek elendiği programların öncülerinden BBC yapımı "The Weakest Link" adlı genel kültür yarışması ise, 2002'de "En Zayıf Halka" ve "Kim Gitsin" adları ile iki Türk kanalına birden uyarlanmıştı.