Rifat'ın Bolt'a ayıbı

TOBB Başkanı, 400 işadamının katıldığı bir toplantıda kişibaşı geliri 25 bin dolar seviyesine 2023'te ulaştırmanın yolunu göstermiş ve "Şimdiye kadar kişibaşı geliri 25 bin dolara çıkaran ülkeler bunu ortalama 33 yılda yapabildi, demek ki 11 yılda dünyanın 10 büyük ekonomisi arasına girebilmek için bu ülkelerden 3 kat daha hızlı koşmamız gerekiyor" demiş.

Mesela "Küçük Şirketlerde Söğüşleniyoruz Hissi Yaratmadan Toplanabilecek Maksimal Üyelik Aidatı" gibi bir profesyonel başlıkta TOBB yöneticilerinin uzmanlığına güvenebiliriz, fakat "GSMH Artış Hızı" gibi ideolojik ve "koşmak" gibi atletik hususlarda asla...

Hem Başkan'ın dünya hız rekoru kırma iddiası Bolt'a karşı da büyük ayıp:

1. Patron milletiyle Bolt arasında kocaman bi fark var: Patron koşmaz. Hele ülkesi için hiç koşmaz. Gideceğim yere işçilerin sırtında puro içerek gitmek varken neden deli danalar gibi depar atayım diye düşünür.

2. Bolt kişi-başına düşen gelire, patron ise kendi-başına düşen gelire bakar ve o 400 patronun her birinin kendi-başı geliri halihazırda 25 binin çok üzerindedir zaten.

3. Bolt'u hiç de rahatsız etmeyecek olan "kişibaşı 25 bin dolar" hedefi patronlar açısından çok ama çok ürkütücü bir risktir: Maazallah ya işçilerden biri kalkıp "Rifat Bey, duydum ki artık kişibaşına 25 bin dolar düşüyormuş, şu benim payıma düşen aylık 2083,33 doları alabilir miyim lütfen, 33 senti sende kalsa da olur" deyiverirse...
Nitekim, bu iddialı slogan referandum kampanyası için "2023'te kişibaşı 35 bin dolar"lık mega paketle piyasaya ilk sürüldüğünde Zorlu Holding yöneticisi Vedat Aydın da acaip sinirlenmişti: "... Langur lungur konuşuyorlar... Şimdi bile demiyor musun Çin'de işçilik şu kadar bu kadar 35 bin dolarla neyi nasıl çevireceksin?.." E doğru, Çin'de yarım tas pirinç, Türkiye'de ise 3-5 tas bulgur için patronuna hayır duası okuyan "kuzu"larla büyüme rekoru kırmak kolay, peki ya yılda 25 bin dolar talep eden kuzuyu nasıl şişe dizeceksin, o kuzu-şiş'i nasıl "çevireceksin"?

Dahası var: 25 bin dolarlık kişibaşı gelire bir şekilde (dua ile, vs) ulaşılsa bile, bu seviye (başka ülkeler de 40-50 binlere ulaşabileceğinden) dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girmeye yetmez. Türkiye ekonomisinin 25 bin dolar ile de "şerefli dünya 17.liği" madalyasını takmaya devam etmesi kuvvetle muhtemeldir ki 25 bin'le 27.liği öpüp başınıza koymanız da gerekebilir icabında. TOBB Başkanı, rakiplerin ellerinin 11 yıl boyunca armut toplamasını beklememelidir... Zorlu'nun "itirafçı" CEO'su Vedat Aydın'ın dediği gibi: "Türkiye dünyanın 17. ekonomisi diye seviniyoruz, [oysa] 40 yıl önce de 17'nciydik."

Başkalarının 3 katı hızla koşmak da yetmez, demografik bir handikap var: Rakiplerin nüfusu ortalama 1 çocuk/aile hızıyla artarken (daha doğrusu artmazken) Türkiye nüfusu 3. vitesle ("en az 3 çocuk" vitesiyle) katlanıp GSMH/Nüfus denkleminde Türkiye'ye 3 kat dezavantaj oluşturacak ise, Rifatgiller'in 3 yerine 9 kat hızla koşması gerekebilir.

TOBB Başkanı'nın Bolt'a meydan okumak yerine Masterlar Atletizm Şampiyonası'na katılması daha rasyonel görünmektedir.

Mustafa Adalı