Aşk Adamı Söyletir!

NULL

Ortaokul zamanlarımda TRT2&rsquonin entelekt&uumlel programlarından bir tanesi hi&ccedil aklımdan &ccedilıkmaz. Sanırım ODT&Uuml&rsquon&uumln konferans salonundan aktarılan bir konser programıydı. Birbirinden farklı ebatlardaki bağlamalarına kapanmış 4 (&oumlyle hatırlıyorum) bağlama virt&uuml&oumlz&uumln&uumln konseriydi. İşini ciddi, &ccedilok titiz ama bir o kadar da &ldquokaptırmış&rdquo halde icra eden bu d&oumlrt adam, geleneksel m&uumlziğin &ldquobilimsel&rdquo izd&uumlş&uumlm&uuml olarak zihnime kazınmıştı. Bu durum, d&oumlrd&uumln&uumln de aynı zamanda akademisyen ya da bilim adamı olduğu fikrinden kaynaklanmıyordu yalnız. Daha sonra Okan Murat &Oumlzt&uumlrk&rsquole ilgili sezgimin doğruluğunun yalnız Jeoloji M&uumlhendisi olmasından kaynaklanmadığını ise &ccedilok iyi anladım. &nbsp

&Oumlzt&uumlrk, Jeoloji M&uumlhendisliği ile ilgili akademik &ccedilalışmalarından sonra etnom&uumlzikoloji &uumlzerine yaptığı doktora ile kendisini m&uumlziğe, m&uumlzisyenliğe, m&uumlzikolojiye adamış. K&uumllt&uumlr ve &oumlzellikle de geleneksel k&uumllt&uumlr ve m&uumlzikoloji ilgili &ccedilok değerli araştırmalar yapan, tezler &oumlne s&uumlren ve en &oumlnemlisi de t&uumlm bunları m&uumlziğinin kaynağı haline getirebilen değerli bir m&uumlzik insanı.&nbsp

1990'dan itibaren, bağlama ailesi &ccedilalgılarının (cura, bağlama, tanbura, divan) armonik &ccedilalınış olanakları &uumlzerine Ertuğrul Bayraktar'la, T&uumlrk m&uumlziği ve &oumlzellikle de Anadolu makamlarına &oumlzg&uuml bir &ccedilok seslendirme y&oumlntemi &uumlzerine ise, &quotKemal İlerici (d&oumlrtl&uuml armoni) Sistemi &quotne dayandırdığı &ccedilalışmalarla, &oumlzg&uumln bir repertuar geliştirdiği ise daha sonraları edindiğim bilgiler arasında...

İşte bahsettiğim 4 bağlama ustası da tahmin edeceğiniz &uumlzere Okan Murat &Oumlzt&uumlrk&rsquo&uumln kurduğu Bengi Bağlama Topluluğu&rsquodur.

Halen Anadolu geleneksel m&uumlziğinin ve bu m&uumlziğin vazge&ccedililmez &ccedilalgısı bağlamanın &oumlnemli temsilcilerinden biri olan Okan Murat &Oumlzt&uumlrk, geleneksel m&uumlziği ve bağlama &ccedilalma tekniklerini, asıl kaynakları olan, Muharrem Ertaş, Ramazan G&uumlng&oumlr, Neşet Ertaş, Feyzullah &Ccedilınar, vb. ve usta sanat&ccedilılar Mehmet Erenler, Musa Eroğlu,Talip &Oumlzkan, Arif Sağ dinleyerek &oumlğrenmiş. C. G&uumlla ve M. Aktan gibi hocalarla da doğrudan &ccedilalışmıştır.

M&uumlzik ve Gelenek

Okan Murat &Oumlzt&uumlrk&rsquo&uuml asıl olarak Kadık&oumlyGeleneksel etkinliklerinin ikinci yılında hem m&uumlzisyen, hem de konuşmacı olarak İstanbul&rsquoa davet edip, tanıma fırsatı bulmuştuk. Ve ger&ccedilekten bu &uumllkede geleneksel m&uumlziğin hem analitik y&oumln&uuml,&nbsp hem de toplumsal dinamiklerle ilişkisi &uumlzerine sağlıklı bir zemin tarifi yapabilen, bu konuda s&uumlrekli olarak araştırmalarına devam eden (nadir) bir m&uumlzik insanıyla sohbet etme olanağı bulmuştuk.

8 Nisan 2007 tarihinde, Yavuz Top ve S&uumlleyman Şenel&rsquoin de konuşmacı olarak yer aldığı &ldquoGeleneksel M&uumlzikte Gelenek ve Değişim&rdquo panelindeki konuşmasında &Oumlzt&uumlrk,

&ldquoBizdeki &ldquomodernleşme&rdquo kavramı da Osmanlı&rsquonın son zamanlarında doğudan batıya bağlı olarak başlamıştır. Avrupa k&uumllt&uumlr&uumlne yakınlaşma, Avrupa&rsquoyla aynılaşma &ccedilabası, bizim kendi geleneklerimizden adeta kopuşumuzu da beraberinde getirmiştir. Bunu birebir m&uumlzik alanında da g&oumlrebiliriz. Yaşadığımız topraklar zamanda derin, mek&acircnda yaygın, d&uumlnyada &ccedilok az yerle karşılaştırılabilinecek bir k&uumllt&uumlrel birikime sahip, k&uumllt&uumlrel anlamda &ccedileşitliliği esas almış, k&uumllt&uumlrel anlamda &ccedileşitliliği esas almış, k&uumllt&uumlrleri bir arada yaşatmayı başarmış bir coğrafyadır. B&oumlyle b&uumly&uumlk bir geleneği olan bir &uumllke olarak kendimizi doğru bir aynada algılamıyoruz.&nbsp Bunun yerine lunapark aynalarındaki &ccedilarpıtılmış g&oumlr&uumlnt&uumllerle kendimizi tanımaya, tanımlamaya &ccedilalışıyoruz. Ve bu &ccedilarpık algılama, &ccedilarpık bir ifade bi&ccedilimini de yaratıyor.

Geleneksel k&uumllt&uumlr&uumlm&uumlzde bu &ccedilarpık anlayıştan fazlasıyla payını aldı. Bu da gelenekteki unsurları tanımayı ve anlamayı değil bunun yerine gelenekteki b&uumlt&uumln unsurları topyek&ucircn ve kalem kalem batıya benzeterek d&oumln&uumlşt&uumlrme sonucu doğurdu. Bug&uumln de burada başkalaştırılmış bir m&uumlzik kimliğine sahip &uumllke ve onun vatandaşları olarak geleneği tanımlamaya ve bu değişimi anlamaya &ccedilalışıyoruz.

&hellip

K&uumllt&uumlr&uuml saf ve bozulmamış bir şey gibi algılama &ccedilabası i&ccedilerisindeyiz. Bu &ccedilok yanlış bir bakış a&ccedilısı. Tanık olduğumuz kesitten yola &ccedilıkarak bazı g&oumlzlemlerde bulunup değerlendirme yapabiliriz. Ama gelenek diye kodladığımız şey eklemlenerek, birikerek ve değişerek g&uumln&uumlm&uumlze gelir.&rdquo

m&uumlzik-gelenek ve k&uumllt&uumlr ilişkisi hakkında d&uumlş&uumlncelerini paylaşmıştı. &nbsp

Hal&acirc k&uumllt&uumlr&uuml evrensellik k&uumllt&uuml etrafında dolaşarak tanımlama &ccedilabalarına ise,

&ldquo&hellipM&uumlziğin evrenselliği &uumlzerine şunları s&oumlyleyebilirim m&uumlzikoloji ve etnom&uumlzikolojinin tarihsel gelişiminde &ccedilok &oumlnemli d&oumln&uumlm noktaları vardır. Bunlardan biri de, m&uumlziği tanımlarken ya da nitelendirirken artık m&uumlzik evrenseldir gibi bir s&oumlyleme hi&ccedilbir zaman ihtiya&ccedil duymamak veya tarifleri bunun &uumlzerinden yapmamaktır. &Ccedil&uumlnk&uuml m&uumlzik tamamen k&uumllt&uumlrel bir olgudur ve ait olduğu k&uumllt&uumlr i&ccedilerisinde bir anlam d&uumlnyası yaratır. M&uumlziğin evrensel olduğu tamamen emperyalist bir s&oumlylemdir. Y&uumlksek k&uumllt&uumlr-al&ccedilak k&uumllt&uumlr, gelişmiş k&uumllt&uumlr, ilkel k&uumllt&uumlr yarımına dayalı bir s&oumlylemin &uumlr&uumln&uuml olup &ccedilok masum ve insancıl ifadeler i&ccedilerir.&nbsp Fakat hi&ccedil de sanıldığı gibi değildir.&rdquo yanıtını vermişti.

Daha sonra &Oumlzt&uumlrk&rsquo&uumln, t&uumlm bu eleştirel yaklaşımını dayandırdığı tezleri, olduk&ccedila kapsamlı olarak ele aldığı &ldquoZeybek K&uumllt&uumlr&uuml ve M&uumlziği&rdquo kitabında okuma fırsatı buldum. Bu hacimli kitabı Yıldız yokuşundaki Pan Yayıncılık&rsquotan rahatlıkla edinebileceğinizi eklemeliyim.&nbsp

Ve son olarak Okan Murat &Oumlzt&uumlrk&rsquo&uumln bu hafta tekrar tekrar dinlerken huzur bulduğum &ldquoAşk Adamı S&oumlyletir&rdquo alb&uumlm&uuml, hen&uumlz dinlememiş olanları bekliyor&hellip

Bu arada alb&uumlm vesilesiyle ilk kez duyduğum birka&ccedil t&uumlrk&uuml olduğunu itiraf etmeliyim.

Şemsiyemin Ucu Kare,&nbsp Fırın &Uumlst&uumlnde Fırın, &Ccedilubuğum Yok , Evlerinin &Oumln&uuml Marul bunlardan bir ka&ccedilı&hellip&nbsp
&nbsp

&quotyine yeşillendi de aman germir bağları... &nbsp
bakarım erimez

&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp erimez dağların karı... &nbsp
berg&uumlzar yollamışta aman ellerin yari &nbsp
sa&ccedilını boynuma

&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp&nbsp boynuma dolar ağlarım... &nbsp
verseler yarimi yanıma g&uumller oynarım... &nbsp
arabaya taş koydum ben bu yola baş koydum... &nbsp
sen(i) gelceksin diye sol yanımı boş koydum...&quot
&nbsp

Bu g&uumlzel t&uumlrk&uuml de &ldquoBerg&uumlzar&rdquo alb&uumlm&uumlnden&hellip

Nimet &Ccedilakıcı