Zaman Gazetesi, Türkiye'nin petrol ve doğalgaz rezervlerinin hızla tükendiği ve ülkemizin 15 aylık bir petrolü kaldığı şeklinde bir haber yayınladı. Haberde, resmi verilere göre, Aralık 2009 sonu itibarıyla Türkiye'nin 39,4 milyon ton ham petrol ve 6,1 milyar metreküp üretilebilir doğalgaz rezervi kaldığı belirtildi.
Aynı haberde, Türkiye'nin petrol ve doğalgaz tüketimi ile karşılaştırılan bu rakamlar üzerinden 15 aylık petrolün kaldığı hesaplandı.
Hesaplama yöntemindeki tuhaflık ve haberin veriliş biçimi, yandaş medyanın "yeni bir petrol kanunu" istediği şeklinde yorumlandı.
Zaman Gazetesi'nin tuhaf hesabı
Zaman Gazetesi'nde önceki gün yayınlanan haberde, yıllık doğalgaz tüketimi 32 milyar metreküp ve petrol tüketimi de 30 milyon ton olarak belirtildikten sonra, bu rakamlar ile Türkiye'deki rezerv büyüklükleri karşılaştırılıyor.
Türkiye, hem petrol hem de doğalgazda yüzde 90 oranında dışa bağımlı durumda olduğu ve yerli üretim oldukça kısıtlı olduğundan, yapılan hesapla Türkiye'nin yalnızca 15 aylık petrolü kaldığı belirtiliyor.
Türkiye, petrol ve doğalgazını zaten ithal ettiği için yapılan bu hesaplamanın herhangi bir açıklayıcılığı bulunmuyor.
Petrol sektöründe, kullanılan rezerv ömrü hesabı ise sahip olunan rezervlerin büyüklüğünün yıllık (ya da aylık) üretim miktarına bölünmesi ile hesaplanıyor. Dolayısıyla, ülkemizdeki rezerv ömrü aslında Zaman'ın yaptığı hesaplamanın en az on katı. Yani Türkiye'de yeni bir kuyu açılmaz, yeni petrol sahaları geliştirilmez ise halihazırdaki rezervler ve üretim miktarı göz önüne alınırsa, en az 150 ay daha petrol ve doğalgaz üretilebilecek.
Petrol haberleri güdümlü
Türkiye'de AKP hükümeti döneminde, özellikle yandaş medyada petrol sektörüne ilişkin haberlerin artması dikkat çekiyor. Bugüne kadar yandaş medya, ekonomik göstergelerdeki bozulma dönemlerinde, "Türkiye'yi kurtaracak petrol bulundu" eksenli haberler servis ederek AKP hükümetine ve ekonomiye "güveni" diri tutmaya çalışmıştı.
Ayrıca söz konusu petrol haberlerinde, özel sektörün başarıları da parlatılıyordu. Son olarak geçen yıl Mayıs ayında özel bir petrol şirketi olan Mert Energy tarafından Manisa'nın Alaşehir ilçesine 3 kilometre mesafedeki "Sarıkız-2" kuyusundan çıkarılacak petrol, "Manisa'dan petrol fışkıracak", "Türkiye'nin petrol ihtiyacı karşılanacak" gibi başlıklarla haberleştirilmişti. Haberlerde, özel sektörün gerçekleştirdiği arama faaliyetlerinde başarı gösterdiği vurgulanıyordu.
Ancak Manisa'daki kuyu dahil, bugün irili ufaklı petrol şirketlerinin çalıştırdığı kuyular, kamu şirketi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından tespit edilip açılan kuyular. TPAO, ekonomik bulmadığı için bu kuyuları ya kapatıyor ya da özel sektöre devrediyor.
Yeni petrol kanunu gündemi
Türkiye'de petrol sektöründe kamu şirketi TPAO'nun önemli ayrıcalıkları bulunuyor. TPAO, petrol sektöründe kamu yararı doğrultusunda bu ayrıcalıklarını kullandığı için en büyük üretici durumunda.
Ancak AKP hükümeti, hem yabancı petrol tekellerinin baskısı hem de sektörde büyümek isteyen yandaş sermaye gruplarının talebiyle, yeni bir petrol kanunu çıkarmak istiyor. 2007 yılında yerli ve yabancı petrol şirketlerine büyük ayrıcalıklar veren ve Türkiye'de üretilen petrol ve doğalgazdan devletin alacağı payı yüzde 12'den yüzde 2'ye kadar düşüren Türk Petrol Kanunu kabul edilmişti. O dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilen kanun, rafa kaldırılmıştı.
Yandaş medya tarafından yapılan haberlerde, Türkiye'de TPAO'nun yeterli arama ve üretim faaliyeti yapamadığına vurgu yapılmasının, yeni bir petrol kanunu için kamuoyu oluşturma çabalarının hızlandığına işaret ettiği düşünülüyor.
Karadeniz'de Brezilyalı devlet şirketi Petrobras ile ortak deniz araması ve petrol sondajı çalışması yürüten TPAO'nun yeni kanun ile ayrıcalıklarının alınması ve daha da güçsüzleştirilmesi gündemde. Özellikle ABD'li petrol tekellerinin Karadeniz'de şu anda TPAO'nun elinde bulunan arama ruhsatlarının peşinde olduğu biliniyor.
(soL-Ekonomi)